Κάθε ενδεχόμενο ο θάνατος της μικρής Τζωρτζίνας Δασκαλάκη να οφείλονταν σε κάποιο γεννετικό αρρυθμιογόνο νόσημα της καρδιάς, το οποίο δεν ανιχνεύθηκε από τους γιατρούς ή από τον απινιδωτή που της τοποθετήθηκε, απέκλεισε σήμερα με την κατάθεσή του στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Αθήνας, στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου, ο διευθυντής του παιδιοκαρδιολογικού τμήματος του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρο Ιωάννης Παπαγιάννης.
«Το παιδί ήταν ένα μήνα στη ΜΕΘ και παρακολουθούνταν από μόνιτορ, δεν είχε παρουσιάσει ποτέ αρρυθμίες. Δεν είχε παθολογικές βραδυκαρδίες ούτε άλλες αρρυθμίες, διενεργήσαμε και άλλες εξετάσεις για να αποκαλύψουμε τυχόν άλλες λανθάνουσες διαταραχές που δεν φαίνονται στο απλό καρδιογράφημα. Και αυτό αποκλείστηκε. Κάναμε έλεγχο με υπέρηχο, ήταν όλα φυσιολογικά, εκτός από ήπιες διαταραχές που οφείλονταν στην υποξαιμία που είχε περάσει το παιδί», ανέφερε στην κατάθεσή του ο κ. Παπαγιάννης μιλώντας για την κατάσταση της υγείας του κοριτσιού, το οποίο μετά την ανακοπή που είχε υποστεί στο Καραμανδάνειο νοσοκομείο της Πάτρας είχε εισαχθεί για την τοποθέτηση απινιδωτή στο Ωνάσειο Καδιοχειρουργικό Κέντρο.
«Αποκλείστηκε η οποιαδήποτε αρρυθμιογόνος ή άλλη πάθηση της καρδιάς. Σε αυτή τη περίπτωση δεν μπορέσαμε να διαπιστώσουμε την αιτία, δεν υπήρχε ένδειξη καρδιακού προβλήματος, δεν πιστεύω ότι πέθανε από την καρδιά της», επανέλαβε πολλές φορές ο κ. μάρτυρας και απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις σημείωσε ότι από τους ελέγχους και από την παρακολούθηση που έγινε στο παιδί «δεν υπάρχει πλέον κανένα ενδεχόμενο να μπορούμε να αποδώσουμε το θάνατο του παιδιού στην καρδιά του». Συγκεκριμένα, ο μάρτυρας ανέφερε: «Τα εξαντλήσαμε όλα, δεν βρήκαμε κανένα σύνδρομο στο παιδί. Αν δεν είχαμε βάλει τον απινιδωτή θα μπορούσαμε να έχουμε τις υποψίες ότι ήταν κάτι που δεν ανιχνεύεται», είπε ο κ. Παπαγιάννης, ο οποίος αρχίζοντας την κατάθεσή του στο δικαστήριο, ανέφερε:
«Μας παραπέμφθηκε από τον κ. Ηλιάδη η Τζωρτζίνα ώστε να διερευνήσουμε και να αποφασίσουμε για την κατάλληλη θεραπεία. Την εκτιμήσαμε παιδιοκαρδιολογικά. Καταρχήν ξεκινήσαμε από το ιστορικό, από το οποίο προέκυψε πως δεν υπήρχε κανένα ένα ανεξήγητο συμβάν ανακοπής σε νεαρό άτομο στην οικογένεια. Το παιδί ωστόσο υπέστη ανακοπή στο Καραμανδαειο το οποίο αντιμετωπίστηκε μετά από μακρά προσπάθεια των συναδέλφων. Υπήρχαν και τα άλλα δυο παιδιά της οικογένειας που είχαν πεθάνει. Ετέθη έτσι η υποψία καρδιολογικού νοσήματος. Η Τζωρτζίνα πριν από το συμβάν δεν είχε κανένα σύμπτωμα, ήταν ένα ζωηρό παιδί. Δεν υπήρχε κανένα εύρημα που να συνηγορεί για καρδιακό νόσημα. Στην οικογένεια δεν υπήρχε κανένα τέτοιο ιστορικό ανακοπής σε νεαρά άτομα.
Στην εξέταση δεν βρέθηκε κανένα καρδιολογικό εύρημα. Στη συνέχεια κάναμε ηλεκτροκαρδιογράφημα, το παιδί παρουσίαζε φυσιολογικό ρυθμό, δεν είχε αρρυθμίες, δεν είχε καμία διαταραχή στην καρδιά. Οποιαδήποτε πληροφορία από το ηλεκτροκαρδιογράφημα ήταν φυσιολογική. Ήταν ένα μήνα στη ΜΕΘ και ήταν σε μόνιτορ δεν παρουσίασε ποτέ αρρυθμίες. Δεν είχε παθολογικές βραδυκαρδίες, ούτε άλλες αρρυθμίες, διενεργήσαμε άλλες εξετάσεις για να αποκαλύψουμε τυχόν άλλες λανθάνουσες διαταραχές που δεν φαίνονται στο απλό καρδιογράφημα. Και αυτό αποκλείστηκε. Κάναμε έλεγχο με υπέρηχο, ήταν όλα φυσιολογικά.
Εκτός από ήπιες διαταραχές που οφείλονταν στην υποξαιμία που είχε επηρεάσει το παιδί. Επίσης το παιδί παρακολουθήθηκε ένα μήνα στη μονάδα μας, το εξετάζαμε τακτικά και σε όλη αυτή τη διάρκεια δεν παρουσίασε κανένα καρδιολογικό πρόβλημα. Εξετάζουμε τα πάντα πριν και δεν προχωράμε άμεσα στη θεραπεία».
Στη συνέχεια ο κ. Παπαγιάννης αναφέρθηκε στην τοποθέτηση απινιδωτή στο κοριτσάκι: «Τέθηκε το ζήτημα της τοποθέτησης απινιδωτή, ο οποίος εμφυτεύεται στο άνω μέρος του θώρακα. Το μηχάνημα παρακολουθεί διαρκώς τη καρδιακή λειτουργία και αναλόγως της διαπίστωσης τυχόν αρρυθμιών παρεμβαίνει. Αν βλέπει ότι οι παλμοί πέφτουν κάτω από ένα όριο αρχίζει και δίνει ρυθμό στην καρδιά και λειτουργεί ως βηματοδότης. Αν δει ότι ανεβαίνουν οι παλμοί μπορεί να δώσει βηματοδότηση που μπορεί να σταματήσει αυτή τη ταχυκαρδία.
Συζητήσαμε με τους γονείς τα υπέρ και τα κατά του απινιδωτη. Είδαμε ότι υπήρχαν οι αιφνίδιοι θάνατοι των άλλων δυο παιδιών και η ανεξήγητη ανακοπή της Τζωρτζίνας. Δεν είχαμε βρει κάποιο αίτιο ότι αυτά συνέβησαν από αρρυθμία και προβληματιστήκαμε αν πρέπει να μπει το μηχάνημα. Όμως επειδή κάποια ευρήματα μπορεί να διαφύγουν αποφασίσαμε να τοποθετηθεί ο απινιδωτής ώστε να αποφευχθεί κάθε ενδεχόμενο στο μέλλον. Όταν αντιμετωπίστηκαν οι λοιμώξεις βάλαμε τον απινιδωτή και όταν το παιδί ανένηψε το στείλαμε στη Πάτρα. Ο απινιδωτής συγκεντρώνει τα δεδομένα και μας τα στέλνει».
Όπως εξήγησε ο κ. Παπαγιάννης με αυτό το σύστημα παρακολουθούσαν το κοριτσάκι. «Η μητέρα μας έστειλε καθημερινά δεδομένα. Εμείς ζητάμε από τους γονείς να μας στέλνουν κάθε τρεις μήνες αλλά για κάποιο λόγο μας έστελνε καθημερινά. Κάποιες φορές ενημέρωνε ότι έστελνε και κάποιες άλλες όχι. Δεν είδαμε ποτέ κάποια αρρυθμία, κάποια παθογένεια. Το παιδί δεν εκδήλωσε κάποια αρρυθμία και δεν κατέγραψε τίποτα το μηχάνημα».
Συνεχίζοντας ο μάρτυρας αναφέρθηκε στις κρίσιμες ώρες που το κοριτσάκι είχε υποστεί την ανακοπή στο «Αγλαΐα Κυριακού» με αποτέλεσμα να καταλήξει: Όπως είπε 20 λεπτά πριν το θάνατό του το παιδί είχε φυσιολογικό καρδιολογικό ρυθμό. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Την τελευταία ημέρα ζωής του παιδιού έχουμε σημαντικά δεδομένα. Έλαβα μια κλήση από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της ανακοπής και μου ζήτησε να δω μια καταγραφή που μου είχε στείλει. Μπήκα στο σύστημα και είδα ότι στις 2 το μεσημέρι υπήρχε φυσιολογικός ρυθμός καρδιάς. Δηλαδή, 20 λεπτά πριν το συμβάν το παιδί είχε φυσιολογικό ρυθμό.
Στην ανάνηψη του παιδιού γύρω στις 15.30 μου εστάλη ακόμη μια καταγραφή που έδειχνε ότι το μηχάνημα λειτουργούσε σαν βηματοδότης γιατί οι παλμοί είχαν πέσει κάτω από τους 60. Δεν είχε καταγράψει καμία επικίνδυνη αρρυθμία που να το κάνει να λειτουργήσει ως απινιδωτής. Όταν η καρδιά έπαψε να λειτουργεί μου εστάλη ένα καρδιογράφημα που έδειχνε ότι το μηχάνημα συνέχιζε να λειτουργεί όμως η καρδιά δεν ανταποκρινόταν…».
Πρόεδρος: Το παιδί είχε εξεταστεί από την κ. Καρατζά και βρέθηκαν όλα φυσιολογικά. Η εξέταση αυτή έπρεπε να επαναλαμβάνετε ανά τακτά διαστήματα;
Μάρτυρας: Η καρδιολογική εξέταση των παιδιών δεν είναι κάτι που γίνεται πολύ συχνά , γίνεται σε προσχολική ηλικία και μόνο μετά από κάποιες ενδείξεις (…). Δεν υπήρχε ένδειξη μετά από δυο μήνες να εξεταστεί εκ νέου το παιδί τη στιγμή που τα δεδομένα ήταν φυσιολογικά.
Πρόεδρος: Όταν το παιδί εισήχθη στο Ωνάσειο το πρώτο 24ωρο παρουσίασε σπασμούς, είχε πυρετό. Όλο αυτό διήρκησε 20 λεπτά, αυτό το επεισόδιο είχε σχέση με την λοίμωξη που είχε ήδη ή είχε σχέση με τη την τετραπληγία;
Μάρτυρας: Ήταν συνδυασμός και των δυο. Δεν παρατηρήθηκε κάποια παθολογική αρρυθμία και σε αυτό το συμβάν.
Πρόεδρος: Ο απινιδωτής συνοδεύονταν από κάποια συσκευή που δώσατε στους γονείς,
Μάρτυρας: Ναι, συγκεντρώνει τα δεδομένα όταν βρίσκεται δίπλα στο παιδί. Αν έχει συμβεί κάτι μακριά από τη συσκευή, το μηχάνημα θα το καταγράψει και όταν το παιδί πάει κοντά του θα τα στείλει. Αν η μητέρα νομίσει ότι υπάρχει κάποιο συμβάν πατάει κάποιο κουμπί και μπορεί να τα στείλει. Δεν χάνονται δεδομένα, μπορεί να τα δούμε ποιο μετά, η ώρα του συμβάντος όμως θα φαίνεται. Σε όλα αυτά δεδομένα δεν υπήρχε ποτέ καμία παθολογική αρρυθμία.
Πρόεδρος: Ποιά είναι τα αίτια ανακοπής στην ηλικία της Τζωρτζίνας;
Μάρτυρας: Υπάρχουν τα γενετικά αρρυθμιογόνα σύνδρομα, υπάρχουν πολλοί τύποι διαταραχών που δεν βρέθηκαν στον έλεγχο ούτε στον γεννετικό…..
Πρόεδρος: Αυτά όλα αν υπάρχουν θα θέσουν σε λειτουργία πρώτα τον απινιδωτή;
Μάρτυρας: Ναι.
Πρόεδρος: Άρα αν συνέβαιναν όλα αυτά θα είχαμε λειτουργία του απινιδωτή
Μάρτυρας: Ναι.
Πρόεδρος: Τον Ιανουάριο του ‘22 το παιδί, έκανε κάποια επεισόδια. Σας έκανε κάποια ενημέρωση η κ. κατηγορουμένη; Σας είπε κάτι για αυτά τα επεισόδια;
Μάρτυρας: Όχι, δεν θυμάμαι κάτι.
Πρόεδρος: Λέτε στην κατάθεση σας ότι θα φαίνονταν στη καρδιά αν δεν είχαν κάνει καλή ανάνηψη στο Καραμανδάνειο….
Μάρτυρας: Αν δεν είχαν κάνει καλή ανάνηψη η καρδιά θα ήταν επηρεασμένη.
Πρόεδρος: Υπάρχει περίπτωση να υπήρχε κάποιο γενετικό αρρυθμιογόνο νόσημα και να μην ήταν ανιχνεύσιμο; Έγινε έλεγχος σε 5.000 γονίδια και ο αυτός ήταν αρνητικός, δεν είχε βρεθεί τίποτα.
Μάρτυρας: Υπάρχει ένα ελάχιστο ποσοστό. Ακόμη και 1 στις 100 των σπάνιων περιπτώσεων θα καταγράφονταν στην λειτουργία του απινιδωτή.
Πρόεδρος: Η κεταμίνη τι είδους φάρμακο είναι;
Μάρτυρας: Είναι κατασταλτικό φάρμακο, το χορηγούμε όταν πρέπει να κάνουμε κάποια επίπονη πράξη, τη χρησιμοποιούμε για παράδειγμα σε καθετηρίαση της καρδιάς.
Πρόεδρος: Χρησιμοποιείται κεταμίνη στην ανάνηψη;
Μάρτυρας: Είναι απίθανο, όταν ο ασθενής είναι σε ανακοπή να του δόσεις κεταμινη.
Πρόεδρος: Όταν έχουμε ένα παιδί που κοιμάται και παθαίνει ανακοπή όπως εν προκειμένω ανέφερε η κατηγορουμένη για τη Τζωρτζινα θα προηγηθεί ταραχή, δύσκολη αναπνοή; Η περιγραφή της μητέρας είναι ότι το παιδί ανασηκώθηκε, τίναξε χέρια και πόδια. Συνάδει αυτό με ανακοπή;
Μάρτυρας: Δεν θα περίμενα ένα τέτοιο συμβάν να καταλήξει έτσι, δεν εξηγείται αυτό με υποκείμενο αρρυθμιογόνο πρόβλημα.
Εισαγγελέας: Τι αιτιολογία δίνετε; Πως γίνεται μια καρδιά γερή να σταματήσει να λειτουργεί;
Μάρτυρας: Δεν μας δόθηκε κάποια σαφής αιτία για την καρδιά.
Εισαγγελέας: Είδατε το παιδί ανάμεσα στις δυο ανακοπές. Βρίσκετε κάποιες ομοιότητες ανάμεσα σε αυτές τις δυο ανακοπές;
Μάρτυρας: Δεν μπορώ να πω με σιγουριά, γιατί δεν ήμουν μπροστά στα συμβάντα. Όμως και στις δυο περιπτώσεις δεν υπήρχε κάποια αρρυθμία.
Σύνεδρος: Το βάρος της καρδιάς ήταν 47 γραμμάρια. Δείχνει κάτι αυτό;
Μάρτυρας: Εν ζωή η καρδιά της Τζωρτζίνας ήταν απόλυτα φυσιολογική. Είχε φυσιολογικό μέγεθος και πάχος. Τώρα μετά από μια μακρά περίοδο αδράνειας πέφτει ένα ποσοστό της μάζας έως και 30%. Μετά το θάνατο μπαίνει σε φορμόλη και αφυδατώνεται και χάνει και άλλη μάζα. Δεν είναι ένδειξη το βάρος της καρδιάς!
Πολιτική Αγωγή: Ήσασταν διστακτικός για τον απινιδωτή. Γιατί;
Μάρτυρας: Ήμουν διστακτικός γιατί δεν μου εδόθη κάποιο αίτιο για αρρυθμίες αλά έχοντας υπόψη τους δυο ανεξήγητους θανάτους στην οικογένεια, την επιθυμία των γονέων να τοποθετηθεί και το μικρό ποσοστό ανεξήγητων παθήσεων συμφωνήσαμε να τοποθετηθεί.
Η δίκη συνεχίζεται.
