Μετά την ήττα της Κάμαλα Χάρις από τον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, το κλίμα στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών είναι γεμάτο απογοήτευση και οργή. Πολλοί αξιωματούχοι και ψηφοφόροι του κόμματος στρέφουν τα βέλη τους προς τον Τζο Μπάιντεν, τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, θεωρώντας ότι η ήττα αυτή μπορεί να συνδέεται με τις πολιτικές του και τη στρατηγική που ακολούθησε κατά τη διάρκεια της προεδρίας του.
Η Κάμαλα Χάρις, η οποία είχε παρουσιαστεί ως αουτσάιντερ απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ, ξεκίνησε την προεκλογική της εκστρατεία μόλις τρεις μήνες πριν από τις εκλογές. Παρά την αρχική ενθουσιώδη υποστήριξη που έλαβε, η ήττα της ήταν αναπάντεχη και σφοδρή. Αυτή η εξέλιξη έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες για το μέλλον του Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς πολλοί αναρωτιούνται αν οι πολιτικές επιλογές του Μπάιντεν συνέβαλαν στην αποτυχία να διατηρηθεί η προεδρία.
Οι αντιδράσεις από πλευράς των Δημοκρατικών είναι έντονες. Αξιωματούχοι του κόμματος εκφράζουν την ανησυχία τους για το πώς θα επηρεάσει αυτή η ήττα τη δυναμική του κόμματος στο μέλλον. Υπάρχει μια αυξανόμενη πίεση για επαναξιολόγηση των στρατηγικών που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου και για την ανάγκη ενός νέου σχεδίου δράσης που θα μπορέσει να επαναφέρει τους ψηφοφόρους κοντά στο κόμμα.
Οι οξύτερες επικρίσεις περιλαμβάνουν κατηγορίες ότι το κόμμα είπε ψέματα στους υποστηρικτές του σχετικά με την πνευματική υγεία του προέδρου Τζο Μπάιντεν, εωσότου το καταστροφικό τηλεοπτικό ντιμπέιτ με τον Τραμπ τον Ιούνιο σημάνει συναγερμό και εντέλει οδηγήσει τον Αμερικανό πρόεδρο στην έξοδο από τον προεκλογικό αγώνα.
«Θα έπρεπε να έχει αποχωρήσει πολύ νωρίτερα…»
Ένας δωρητής του Δημοκρατικού Κόμματος ρώτησε: «Γιατί ο Τζο Μπάιντεν περίμενε τόσο πολύ; Δεν θα έπρεπε να αποκρύψει το (θέμα της υγείας του) και θα έπρεπε να έχει αποχωρήσει πολύ νωρίτερα».
Ο Μπάιντεν, ηλικίας 81 ετών, είχε πει σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις πως πίστευε ότι ήταν ο μοναδικός Δημοκρατικός ο οποίος θα μπορούσε να κερδίσει τον Τραμπ και είχε δεσμευτεί δημοσίως ότι ήταν ικανός να αναλάβει τον προεδρικό θώκο της χώρας για ακόμη τέσσερα χρόνια. Όταν αποχώρησε από τον προεκλογικό αγώνα τον Ιούλιο, δήλωσε πως είχε αποφασίσει ότι «ήταν προς το καλύτερο συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας να αποσυρθώ».
Εξάλλου, η ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν τον Απρίλιο του 2023 ότι θα είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές έγινε δεκτή με προβληματισμό από πολλούς Δημοκρατικούς, ωστόσο ενδεχόμενοι πιθανοί διεκδικητές σύντομα συμφώνησαν να συμμετάσχουν στην εκστρατεία του ως σύμβουλοι, παρά να τον αμφισβητήσουν.
Το κόμμα «χρειάζεται μια πλήρη επανεκκίνηση», δήλωσε ο διευθυντής αμοιβαίων κεφαλαίων Μπιλ Άκμαν, ένας δωρητής του Δημοκρατικού Κόμματος για πολλά χρόνια, ο οποίος στήριξε τον Τραμπ το 2024, στο Χ. «Το κόμμα είπε ψέματα στους Αμερικανούς πολίτες σχετικά με τη διανοητική υγεία και κατάσταση του προέδρου», τόνισε και δεν διεξήγαγε προκριματικές εκλογές για να τον αντικαταστήσει.
Η ομάδα προεκλογικής εκστρατείας της Χάρις δεν θέλησε να σχολιάσει και ο Λευκός Οίκος δεν έχει προς το παρόν ανταποκριθεί σε ένα αίτημα να σχολιάσει σχετικά.
Γυναίκες και νέοι
Ωστόσο, οι ανησυχίες είναι βαθύτερες.
Δύο ομάδες στις οποίες η Χάρις βασιζόταν για να νικήσει τον Τραμπ—οι νεαροί ψηφοφόροι, που πιστεύεται πως κινητοποιούνταν από θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, οι φιλελεύθερες αξίες και η γνώση της για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι γυναίκες που ανησυχούσαν για τη συρρίκνωση των δικαιωμάτων στην άμβλωση υπό έναν Ρεπουμπλικανό, κατευθύνθηκαν αντιθέτως προς εκείνον.
Το συνολικό μερίδιο του Τραμπ στους ψηφοφόρους κάτω των 45 ετών κατέγραψε αύξηση δύο ποσοστιαίων μονάδων από το 2020, όπως επίσης το μερίδιό του στις γυναίκες ψηφοφόρους, δείχνουν τα στοιχεία exit poll της Edison Research. Ο Ντόναλντ Τραμπ αύξησε επίσης τα ποσοστά του σε πολλά προάστια, όπου οι Δημοκρατικοί πίστευαν ότι απολάμβαναν ήδη τη στήριξή τους.
Η μετατόπιση αυτή συνέβη ακόμα κι όταν η ομάδα εκστρατείας της Χάρις επέμεινε ότι η κούρσα ήταν αμφίρροπη κι ότι εκείνη συγκέντρωνε νέους ψηφοφόρους.
Ένας αξιωματούχος της Εθνικής Επιτροπής του Δημοκρατικού Κόμματος δήλωσε πως λάμβανε οργισμένα μηνύματα από μέλη του κόμματος αργά το βράδυ της Πέμπτης. «Νιώθουν πως η ομάδα εκστρατείας τους είπε ψέματα», είπε ο αξιωματούχος.
Επιπλέον, η αντιμεταναστευτική ρητορική του Τραμπ φαίνεται πως άγγιξε μια ευαίσθητη χορδή των ψηφοφόρων ακόμα και σε προπύργια του Δημοκρατικού Κόμματος όπως το Κονέτικατ και η Μασαχουσέτη, αντικατοπτρίζοντας μια τάση που καταγράφεται σε πολλές φιλελεύθερες δημοκρατίες, όπου οι νεοφερμένοι κατηγορούνται για την ακριβή στέγαση και άλλες δαπάνες.
Για παράδειγμα, ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό μείωσε τα ποσοστά μετανάστευσης υπό το βάρος των επικρίσεων της δεξιάς και τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα δεσμεύονται να αυστηροποιήσουν τους κανονισμούς για τη μετανάστευση, ενώ αφαιρούν ψήφους από την κεντροαριστερά.
Από τη Χίλαρι στην Κάμαλα
Η ήττα της Χάρις είναι η δεύτερη πικρή ήττα των Δημοκρατικών από τον Τραμπ τις τρεις τελευταίες εκλογές. Η ήττα της Χίλαρι Κλίντον το 2016 άνοιξε τον δρόμο για την υποψηφιότητα Μπάιντεν.
Ένας καταδικασμένος για κακούργημα με ανορθόδοξες οικονομικές προτάσεις, μεταξύ άλλων καθολικούς δασμούς στις εισαγωγές, ο Τραμπ θα κοστίσει ακριβά στους Αμερικανούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, λένε οι οικονομολόγοι. Επιπλέον, τα σχέδιά του να απελάσει εκατομμύρια ανθρώπους που βρίσκονται στη χώρα παράνομα θα ανατρέψουν τις βιομηχανίες και τις κοινότητες.
Εντούτοις, ο Τραμπ ενισχύθηκε από τους λατίνους ψηφοφόρους και επικράτησε εύκολα στην Τζόρτζια και τη Βόρεια Καρολίνα, πολιτείες όπου οι Δημοκρατικοί πίστευαν πως ήταν ανταγωνιστικοί. Η εκστρατεία-αστραπή της Χάρις, η οποία οικοδομήθηκε γύρω από ένα ανοικτό για όλους όραμα των ΗΠΑ και την ισχυρότερη οικονομική στήριξη για τις οικογένειες είχε δώσει έμφαση στην ελπίδα και τη θετικότητα.
Όμως, η στήριξη του Μπάιντεν και της Χάρις στο Ισραήλ, στην επίθεσή του εναντίον της Γάζας δίχασε το Δημοκρατικό Κόμμα, με πολλούς προοδευτικούς Δημοκρατικούς να ζητούν χωρίς επιτυχία οι ΗΠΑ να περιορίσουν τη βοήθεια προς το Ισράηλ. Αυτό κόστισε ψήφους μεταξύ των Δημοκρατικών της αριστερής πτέρυγας.
Η Χάρις παρέμεινε στην κατοικία της στην Ουάσιγκτον ολόκληρη τη νύχτα, την ώρα που το πλήθος την περίμενε έξω από το Πανεπιστήμιο Χάουαρντ, όπου είχε φοιτήσει. Εκεί, η ομάδα εκστρατεία της είχε στήσει μία σκηνή και ένα κέντρο επικοινωνίας, αναμένοντας ότι η καταμέτρηση των ψήφων θα διαρκέσει ημέρες προτού βγει ένα αποτέλεσμα.
Ωστόσο, όταν τα αποτελέσματα άρχισαν να βγαίνουν, ο συμπροεδρεύων της εκστρατείας της, Σέντρικ Ρίτσμοντ βγήκε στη σκηνή για να πει στο πλήθος που όλο και μίκραινε ότι ο αγώνας δεν έχει τελειώσει. Ώρες αργότερα, είχε τελειώσει.
