ΕΜΜΕΣΟΙ ΦΟΡΟΙ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΑΤΙΚΗ ΛΗΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ – Η ΦΟΡΟΚΑΤΑΙΓΙΔΑ ΤΗΣ ΝΔ ΔΙΑΛΥΕΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ! ΑΜΕΤΑΝΟΗΤΟΙ ΟΙ ΕΙΣΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΤΣΙΩΝ ΤΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ

Μία ατελείωτη φοροκαταιγίδα βιώνουν οι πολίτες τα τελευταία χρόνια, η οποία όμως έρχεται κυρίως μέσω των έμμεσων φόρων, δηλαδή εκείνων που επιβάλλονται οριζόντια σε όλους τους φορολογουμένους. Οικονομικά αδύνατοι και πλούσιοι καλούνται να πληρώσουν αυτούς τους φόρους, όπως είναι ο ΦΠΑ και οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης, τους οποίους η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να μειώσει για να ελαφρυνθούν πραγματικά οι πολίτες.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία του Προϋπολογισμού αλλά και της πρόσφατης έκθεσης της ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, σύμφωνα με τα οποία το ελληνικό κράτος έχει περισσότερα έσοδα από τους έμμεσους φόρους παρά από τους άμεσους. Στην πράξη «κλέβει» τους πολίτες με υψηλούς συντελεστές έμμεσων φόρων, τους οποίους δεν μπορεί να αποφύγει κανείς, με στόχο να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα. Σημειώνεται πως τα τελευταία χρόνια λόγω της ακρίβειας έχουν «φουσκώσει» τα έσοδα από έμμεσους φόρους.

Πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης

Κάθε φορά που η χώρα μας υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου σε έναν οικονομικό δείκτη ή σε έναν φόρο, κινεί γη και ουρανό για να αυξήσει το ποσοστό σύγκρισης με την Ευρώπη. Αντιθέτως, όταν υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η σύγκλιση πάει… περίπατο.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει με τους φόρους στην Ελλάδα: Το Ελληνικό Δημόσιο επιδεικνύει σημαντική υστέρηση εσόδων από άμεσους φόρους συγκριτικά με τον μέσο όρο της ευρωζώνης, το εύρος της οποίας την περίοδο 2015-2023 κυμαίνεται μεταξύ 2,3 και 4 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι, σε σύγκριση με το προ οικονομικής κρίσης επίπεδο (2009) και παρά την εφαρμογή των αυστηρών μέτρων δημοσιονομικής λιτότητας της περιόδου, δεν έχει σημειωθεί καμία ουσιαστική μεταβολή στο επίπεδο των εισπράξεων της γενικής κυβέρνησης από άμεσους φόρους, που να δικαιολογεί μια αλλαγή της διάρθρωσης των δημόσιων εσόδων, με το ποσοστό τους στο ΑΕΠ να εμφανίζει άνοδο της τάξης μόνο των 2,1 ποσοστιαίων μονάδων.

Αντιθέτως, τα έσοδα από έμμεσους φόρους διογκώθηκαν την περίοδο των Μνημονίων, κάτι που διατηρείται έως σήμερα. Συγκεκριμένα, η αναλογία έμμεσων – άμεσων φόρων στη χώρα μας το 2023 διαμορφώθηκε στο 1,64, έναντι 1,38 το 2009. Αν και μειωμένη συγκριτικά με το 2022, η αναλογία αυτή το 2023 ήταν πάνω από 2/3 υψηλότερη από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (0,93) και η τρίτη υψηλότερη που καταγράφεται μεταξύ των κρατών-μελών της.

Οι υποκατηγορίες

Ενδιαφέρον όμως έχει και η εξέταση της εξέλιξης ορισμένων βασικών υποκατηγοριών των έμμεσων και των άμεσων φόρων, που αθροιστικά το 2022 αντιστοιχούσαν στο 39,8% των φορολογικών εσόδων της γενικής κυβέρνησης. Ειδικότερα, όσον αφορά τις συνολικές της εισπράξεις από ΦΠΑ, ενισχύθηκαν από 6,3% του ΑΕΠ, που ήταν το 2009, σε 8,4% το 2021 και σε 9% το 2022, τιμή που είναι η έβδομη υψηλότερη μεταξύ των 20 κρατών-μελών της ευρωζώνης και 1,7 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ υψηλότερα από τον μέσο όρο της.

Συνεισφορά στην ενίσχυση των εσόδων της γενικής κυβέρνησης από ΦΠΑ είχε βέβαια, παράλληλα με την αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης και ειδικά του πληθωρισμού, η μείωση του κενού ΦΠΑ στη χώρα μας, το οποίο, αν και παρέμεινε ακόμη υψηλό συγκριτικά με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και της ευρωζώνης, κατήλθε το 2021 στο 17,8%, παρουσιάζοντας μείωση 3,2 ποσοστιαίων μονάδων έναντι του 2020.

Οι άμεσοι

Αντίθετη είναι η εικόνα όσον αφορά τις εισπράξεις του Δημοσίου από φόρους εισοδήματος, που αντιπροσωπεύουν το 88,6% των άμεσων φόρων. Αυτοί, παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν οριακά ως ποσοστό του ΑΕΠ συγκριτικά με το 2021, διαμορφώθηκαν το 2022 στο 8,5% (έναντι 7,5% το 2009), 4,6 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Εξετάζοντας αναλυτικότερα τη σύνθεσή τους, παρατηρείται ότι σημαντική συμβολή στην υστέρηση αυτή έχουν οι σχετικά χαμηλές εισπράξεις που καταγράφει το ελληνικό Δημόσιο από φόρο στο εισόδημα ή στα κέρδη των επιχειρήσεων, το ύψος των οποίων ανήλθε το 2022 στο 2,5% του ΑΕΠ, επίδοση που αποτελεί την 4η χαμηλότερη μεταξύ των υπό εξέταση κρατών-μελών της ευρωζώνης.

Οσον αφορά τους φόρους στο ατομικό εισόδημα ή στο εισόδημα των νοικοκυριών, αν και εξακολουθούν να παραμένουν από τους χαμηλότερους μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης, διαμορφώθηκαν το 2022 στο 5,5% του ΑΕΠ.

Με άλλα λόγια, το κράτος… ζει από τους έμμεσους φόρους! Αυτό μπορεί να έχει τρεις εξηγήσεις:

Ή ότι το Δημόσιο αδυνατεί να εισπράξει τους φόρους που επιβάλει.

Ή οι πολίτες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στους «μαγικούς» φόρους, με αποτέλεσμα να εκτοξεύονται μήνα με τον μήνα τα ληξιπρόθεσμα χρέη

Ή εξαντλούνται τα εισοδήματα στις υποχρεώσεις και τους έμμεσους φόρους, που επιβάλλονται κυρίως σε καθημερινά είδη και υπηρεσίες και δεν μένει ούτε… ευρώ για τους άμεσους.

Τα στοιχεία του Προϋπολογισμού

Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2024, οι έμμεσοι φόροι τα τελευταία χρόνια ξεπερνούν κατά πολύ τους άμεσους.

Συγκεκριμένα:

• Το 2023 οι έμμεσοι φόροι άγγιξαν τα 25,38 δισ. ευρώ και οι άμεσοι τα 14,5 δισ. ευρώ.
• Το 2022 οι έμμεσοι φόροι διαμορφώθηκαν στα 23,6 δισ. ευρώ και οι άμεσοι στα 12,11 δισ. ευρώ.