Φαύλο κύκλο χωρίς αποτέλεσμα χαρακτηρίζουν οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί την επιβολή έκτακτης φορολογίας στα ενεργειακά προϊόντα, εκφράζοντας την κατηγορηματική αντίθεση τους σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Παράλληλα υποστηρίζουν με έμφαση την ανάγκη δημιουργίας μια ακόμη αγοράς «διαθέσιμης ηλεκτρικής ισχύος» προκειμένου να καλύπτονται οι ανάγκες του συστήματος τις ώρες που δεν υπάρχει παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Πρόκειται για δυο πάγια ζητήματα που απασχολούν τις ιδιωτικές εταιρίες παραγωγής ρεύματος. Οι εταιρίες μέλη του ΕΣΑΗ ανησυχούν ότι οι επιδοτήσεις που παρέχονται κάθε μήνα στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, παρά το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά περιορισμένες (1,5 λεπτά/KWh), συνεπάγονται κόστος για την κυβέρνηση που ενδεχομένως να αναζητήσει τρόπο κάλυψης του, μέσω της επιβολής για μια ακόμη φορά έκτακτης φορολογίας στους παραγωγούς ρεύματος.
Άλλωστε αυτό συνέβη τόσο το προηγούμενο καλοκαίρι όσο και κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, ενώ ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης όταν ερωτάται σχετικά δεν αποκλείει νέα έκτακτη φορολόγηση των εταιριών ενέργειας.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το κόστος των επιδοτήσεων των οικιακών καταναλωτών το τρίμηνο Δεκεμβρίου, Ιανουαρίου Φεβρουαρίου έχει φθάσει στα 60 εκατ. ευρώ, ενώ τίποτα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο και νέας επιδότησης τον Μάρτιο δεδομένου ότι η αγορά χονδρικής του ρεύματος κινείται σε υψηλά επίπεδα.
Οι θέσεις του για την ενεργειακή αγορά
Με βάση αυτά τα δεδομένα ο ΕΣΑΗ στην ανανεωμένη ιστοσελίδα του όπου παρουσιάζει τις θέσεις των μελών του για τα κρίσιμα ζητήματα της ενεργειακής αγοράς αναφέρει χαρακτηριστικά για το ενδεχόμενο έκτακτης φορολόγησης ότι: «Η επιβολή έκτακτης φορολογίας στα ενεργειακά προϊόντα αυξάνει τα κόστη και τις τιμές στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά με αποτέλεσμα αυξημένες τιμές ρεύματος στους καταναλωτές. Είναι ένας φαύλος κύκλος χωρίς αποτέλεσμα».
Σε ότι αφορά δε τη δημιουργία αγοράς διαθεσιμότητας ισχύος ο ΕΣΑΗ τονίζει ότι «η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα πρέπει να συνοδεύεται και από μία αγορά διαθέσιμης ηλεκτρικής ισχύος» και εξηγεί ότι η αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2019/943 ορίζει ότι οι αγορές διαθέσιμης ισχύος δεν είναι πλέον ούτε προσωρινές ούτε έσχατο μέσο για την ασφάλεια εφοδιασμού.
«Ειδικά στην Ελλάδα, σημειώνει ο ΕΣΑΗ, η νέα αγορά διαθέσιμης ισχύος θα λειτουργήσει και ως ασπίδα των καταναλωτών απέναντι σε εποχιακές αυξήσεις τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, αφού θα περιλαμβάνει πλαφόν στο έσοδο ανά MWh από την πώληση ενέργειας για όσες μονάδες παραγωγής/αποθήκευσης κλείσουν συμβόλαιο διαθέσιμης ισχύος με τον ΑΔΜΗΕ».
Πρέπει να σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα πάγιο αίτημα των ηλεκτροπαραγωγών το οποίο επί του παρόντος δεν φαίνεται να εξετάζει το ΥΠΕΝ αν και στο ΕΣΕΚ προβλέπεται η δημιουργία μιας τέτοιας αγοράς μετά το 2030.
Τέσσερις κατευθύνσεις
Σε ότι αφορά τις υπόλοιπες θέσεις του ΕΣΑΗ πρέπει να αναφερθεί ότι οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί στους οποίους συγκαταλέγονται οι εταιρίες Elpedison, HelleniQ Energy, Ήρων, Korinthos Power, Metlen και Motor Oil, θεωρούν πως:
Η ανοιχτή και ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να έχουν οι Έλληνες καταναλωτές χαμηλότερες τιμές ρεύματος στη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης.
Είναι αναγκαία η εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης όλων των συμμετεχόντων στην αγορά σε όλες τις διαθέσιμες ενεργειακές πρώτες ύλες, δηλαδή και στο υδάτινο δυναμικό.
Βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της ενεργειακής μετάβασης αποτελεί η ενίσχυση και αναβάθμιση των υποδομών του ηλεκτρικού συστήματος. Ηλεκτρικά δίκτυα, έξυπνα συστήματα, εγκαταστάσεις αποθήκευσης, διασυνδέσεις —ειδικά με την Κεντρική Ευρώπη— πρέπει να υλοποιηθούν εγκαίρως και να είναι επαρκείς.
Ο κλάδος της ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και στην Ελλάδα, θα πετύχει το net zero (ή σχεδόν το net zero) νωρίτερα από τους άλλους κλάδους της οικονομίας και αρκετά πριν το 2050, δηλαδή στις αρχές της δεκαετίας του 2040.
