Τα εκκολπώματα εντέρου είναι πολύ συνηθισμένα στο γενικό πληθυσμό, αλλά οι περισσότεροι δεν παρουσιάσουν συμπτώματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Είναι σχηματισμοί σαν σακουλάκια που κρέμονται στο εξωτερικό του εντέρου αλλά επικοινωνούν με τον αυλό του γι΄ αυτό και στην κολονοσκόπηση αναγνωρίζονται από τις τρύπες που δημιουργούν στο εσωτερικό του εντέρου.
Λόγω του σχήματος και της θέσης τους, τα εκκολπώματα συγκρατούν υπολείμματα κοπράνων, γεγονός που δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για υπερανάπτυξη μικροβίων.
Το αποτέλεσμα της φλεγμονής ενός εκκολπώματος είναι η εκκολπωματίτιδα.
Συνήθως ξεκινάει με ήπιο πόνο που εντοπίζεται στο αριστερό κάτω μέρος της κοιλιάς, ο οποίος με την εξέλιξη της φλεγμονής εντείνεται. Στη συνέχεια εμφανίζεται πυρετός και ναυτία, ενώ σταματάει η αποβολή αερίων και κοπράνων.
Μία κρίση οξείας εκκολπωματίτιδας μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και να υποχωρήσει, χωρίς κάποια επίπτωση για τον ασθενή. Σε ένα μικρό ποσοστό ωστόσο, στην πορεία μπορεί να εμφανιστούν άμεσες ή μακροπρόθεσμες επιπλοκές.
Εάν μία οξεία εκκολπωματίτιδα δεν έχει αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά με τη συντηρητική αγωγή, ή δεν έχει αντιμετωπισθεί καθόλου, υπάρχει πιθανότητα διάτρησης του εκκολπώματος που φλεγμαίνει, με αποτέλεσμα τη δημιουργία τοπικού αποστήματος ή την εξέλιξη σε βαριά περιτονίτιδα με πολύ σοβαρές συνέπειες.
Ακόμα όμως και αν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά η οξεία φάση, πάντα υπάρχει η πιθανότητα σε δεύτερο χρόνο να εμφανιστεί στένωση στο σιγμοειδές που οδηγεί σε έντονη δυσκοιλιότητα, ή ακόμα χειρότερα να δημιουργηθεί συρίγγιο (επικοινωνία) με κοντινό όργανο, συχνότερα με την ουροδόχο κύστη.
Σε αυτή την περίπτωση ο ασθενής παρατηρεί μπουρμπουλήθρες με αέρα στα ούρα (πνευματουρία), ενώ ταλαιπωρείται από υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις από κολοβακτηρίδιο.
Διάγνωση
Η εξέταση για τη διάγνωση των εκκολπωμάτων είναι η κολονοσκόπηση. Η εξέταση δεν πρέπει να γίνεται στην οξεία φάση της φλεγμονής για να αποφευχθεί ο κίνδυνος της διάτρησης του εντέρου.
Σε αυτή τη φάση η εξέταση είναι η αξονική τομογραφία. Εάν η εξέταση γίνει στο νοσοκομείο ενόσω ο ασθενής νοσηλεύεται, μπορεί και πρέπει να δοθεί και γαστρογραφίνη από το στόμα, προκειμένου να αναγνωριστεί πιθανή ελεύθερη διάτρηση εκκολπώματος και διαφυγή σκιαγραφικού υλικού στην κοιλιά.
Αντιμετώπιση
Στα πρώτα στάδια ο ασθενής εισάγεται στο νοσοκομείο και ξεκινάει ενδοφλέβια θεραπεία με δύο ή τρία αντιβιοτικά φάρμακα. Συνήθως τα συμπτώματα ηρεμούν και η φλεγμονή υποχωρεί μετά από 4-5 δόσεις φαρμάκου. Σε περίπτωση που η φλεγμονή εξελίσσεται και καταλήγει σε διάτρηση με περιτονίτιδα, ο ασθενής οδηγείται επειγόντως στο χειρουργείο. Η επέμβαση που γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις ονομάζεται Σιγμοειδεκτομή, δηλαδή αφαίρεση του Σιγμοειδούς.
Το 25% όσων νοσηλεύονται χρειάζονται χειρουργείο στην πρώτη τους νοσηλεία.
Το 1/3 των ασθενών που αντιμετωπίζονται με φάρμακα υποτροπιάζουν στα επόμενα πέντε χρόνια.
Εάν ένας ασθενής στο ιστορικό του αναφέρει πάνω από δύο σοβαρές κρίσεις εκκολπωματίτιδας για τις οποίες χρειάστηκε να νοσηλευτεί, συνιστάται η χειρουργική αφαίρεση του σιγμοειδούς για να αποφευχθούν τα χειρότερα και να θεραπευθεί ο ασθενής δια βίου.
