Σύνταξη μικρότερη από 800 ευρώ το μήνα καθαρά θα πάρουν περί το 1,2 εκατ. ασφαλισμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Από το 1,3 εκατ. των αγροτών (πρώην ΟΓΑ) και ελεύθερων επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), η συντηρητική πλειονότητα άνω του 93% επιλέγει την κατώτερη ασφαλιστική κλάση του ΕΦΚΑ. Με αποτέλεσμα, ναι μεν πληρώνουν (μάλλον) χαμηλές ασφαλιστικές εισφορές κάθε μήνα, ωστόσο θα τους απονεμηθεί σύνταξη… φτωχού εργατοϋπαλλήλου. Ο οποίος ταλαιπωρήθηκε με μεγάλα διαστήματα ανεργίας ή εργαζόταν με μερική απασχόληση.
Η χαμηλότερη ασφαλιστική κλάση του ΕΦΚΑ για τους ελεύθερους επαγγελματίες (αστικός τομέας) προβλέπει τη δυνατότητα ασφάλισης με 180,58 ευρώ το μήνα (και μαζί με τις εισφορές υγείας 244,65 ευρώ τον μήνα, συν 10 ευρώ για ασφάλιση έναντι της ανεργίας).
Με αυτού του επιπέδου εισφορές, ακόμη και με 40 έτη ασφάλισης, η τελική μεικτή σύνταξη περιορίζεται στα 888 ευρώ. Αν, δε, αφαιρεθούν οι εισφορές υγείας (ΕΟΠΥΥ) και ο φόρος, οι τελικές αποδοχές θα είναι κατώτερες των 800 ευρώ καθαρά κάθε μήνα. Πάντα μετά το 62ο έτος της ηλικίας και με τουλάχιστον 40 έτη ασφάλισης.
Εάν ο ασφαλισμένος/ελεύθερος επαγγελματίας δεν συμπληρώσει τα 40 έτη, η σύνταξη που θα λάβει στο 67ο έτος θα είναι ακόμη μικρότερη. Απλό… χαρτζιλίκι.
Με 15 έτη (ποσοστό ανταποδοτικής σύνταξης 11,55%), οι αποδοχές θα είναι μόλις 496 μεικτά και 466 ευρώ καθαρά τον μήνα (-6% εισφορές υγείας), ενώ με 25 έτη ασφάλισης (ποσοστό αναπλήρωσης 20,68%), μετά βίας οι αποδοχές θα φτάσουν τα 622 μεικτά (και 585 ευρώ καθαρά τον μήνα).
Από το 2020 που ο νόμος 4670/20 έδωσε την ευχέρεια επιλογής ασφαλιστικής κλάσης και καταργήθηκε ο δρακόντειος νόμος 4387/16 (νόμος Κατρούγκαλου) που όριζε τις ασφαλιστικές εισφορές στο 20% επί των κερδών της επιχείρησης ή του ελεύθερου επαγγελματία, οι μη μισθωτοί/εργοδότες πληρώνουν λιγότερες εισφορές και από τον… ανειδίκευτο εργάτη.
Με 830 μεικτά τον μήνα, ο μισθωτός πληρώνει (αυτός και η επιχείρησή του) τον χρόνο για κύρια ασφάλιση 2.324 ευρώ, ενώ ο ελεύθερος επαγγελματίας στην κατώτερη ασφαλιστική κλάση μόλις 2.167 ευρώ. Ειδικά υπέρ υγείας, ακόμη και φέτος που μειώθηκαν οι εισφορές των μισθωτών, ένας ανειδίκευτος εργάτης θα πληρώσει τον χρόνο άνω των 700 ευρώ, ενώ ο… εργοδότης του μόλις 769 ευρώ τον χρόνο.
Έτσι, από το 1,3 εκατ. των ελευθέρων επαγγελματιών (του αστικού και αγροτικού τομέα), σχεδόν τα 1,2 εκατ. επιλέγει των κατώτερη ασφαλιστική κλάση. Εξάλλου, έχει καταργηθεί και η υποχρεωτική αλλαγή κλίμακας ανάλογα με τα χρόνια άσκησης του επιτηδεύματος, που ίσχυε στον παλαιό ΟΑΕΕ.
Ως εκ τούτου, οι ελεύθεροι επαγγελματίες προτιμούν να πληρώνουν λίγα, καίτοι οι εν λόγω εισφορές φοροεκπίπτουν και να λαμβάνουν ακόμη λιγότερα ως σύνταξη, παρά να καταβάλουν υψηλές εισφορές για ένα… αβέβαιο μέλλον. Πρόσθετα, τυχόν υψηλότερες εισφορές υπέρ υγείας (ΕΟΠΥΥ), δεν διασφαλίζουν καλύτερη υγεία στα δημόσια νοσοκομεία, ούτε καν διαφορετική αντιμετώπιση ως προς την «ξενοδοχειακή» υποδομή (φιλοξενία σε μονόκλινο ή δίκλινο δωμάτιο αναλόγως των εισφορών).
Τούτων δοθέντων, όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες διαθέτουν ρευστότητα, μαζί με την ασφάλιση στο ΕΦΚΑ, συνάπτουν και ιδιωτικά συμβόλαια υγείας. Τα οποία, σχεδόν καθημερινά, αναπροσαρμόζονται αυθαίρετα από τις εταιρείες (αύξηση ασφαλίστρων), ενώ το σχετικό κόστος δεν εκπίπτει σαν έξοδο από την εφορία (όπως ισχύει με τις εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ).