Με το βλέμμα στον ουρανό ζουν το τελευταίο διάστημα οι ελαιοπαραγωγοί στη χώρα μας, ελπίζοντας σε μια βροχή. Στις περισσότερες περιοχές τα δέντρα έχουν καρπό το μέγεθος του οποίου είναι μικρό. Σε περίπτωση που έρθουν οι βροχές, εκτιμάται ότι φέτος η παραγωγή θα πλησιάσει αυτήν της περιόδου 2020-2021, που ξεπέρασε τους 300.000 τόνους.
Από τις καιρικές συνθήκες θα επηρεαστούν άμεσα και οι τιμές για τον καταναλωτή. Πέραν της παραγωγής της χώρας μας, σημαντικό ρόλο θα παίξει η παραγωγή στην Ισπανία, η οποία πλέον διαθέτει χαμηλά αποθέματα.
Λίγους μήνες πριν από τη συλλογή, όπως είναι φυσικό, η αγορά ελαιόλαδου υπολειτουργεί, καθώς αναμένεται η νέα σοδειά. Εκπρόσωποι της αγοράς εκτιμούν ότι όσο πλησιάζει η συγκομιδή, και εφόσον υπάρξει επαρκής προσφορά, τότε οι τιμές θα αρχίσουν να μειώνονται. Στις εκτιμήσεις αυτές έχουν συντελέσει και οι προβλέψεις, που κάνουν λόγο για επιστροφή της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου σε περίπου 3 εκατ. τόνους το καλλιεργητικό έτος 2024-2025, δηλαδή αυξημένης κατά 600.000 τόνους σε σχέση με την περυσινή περίοδο.
Η σοδειά στην Ελλάδα αναμένεται να κυμανθεί από τους 250.000 έως τους 280.000 τόνους, εφόσον οι καιρικές συνθήκες ευνοήσουν τα δέντρα. Η παραγωγή θα είναι αυξημένη τουλάχιστον κατά 60.000 τόνους.
Αυξημένη θα είναι η παραγωγή και στην Ισπανία, η οποία διαμορφώνει και την τελική τιμή του προϊόντος. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για παραγωγή τάξης 1 εκατ. – 1,2 εκατ. τόνους (από 850.000 τόνους φέτος). Αντίθετα, η παραγωγή στην Ιταλία από τους 328.000 τόνους ελαιολάδου το καλλιεργητικό έτος 2023-2024 αναμένεται σημαντικά μειωμένη.
Η αύξηση συνολικά της παραγωγής κρίνεται ικανή ώστε να κρατήσει τα έσοδα των Ελλήνων παραγωγών στα ίδια ή σε καλύτερα επίπεδα, ενώ παράλληλα θα επιτρέψει µια λογική υποχώρηση της τιµής στο ράφι, φέρνοντας πίσω την πίτα του καταναλωτικού κοινού που προσωρινά κατευθύνθηκε σε άλλες, φθηνότερες επιλογές.
Η κατάσταση θα διαμορφωνόταν πολύ καλύτερη εάν και για την Ιταλία οι προβλέψεις ήταν καλές. Δυστυχώς, οι ειδικοί προβλέπουν ότι η χρονιά θα είναι χειρότερη σε σχέση µε το 2023-2024. Ο κύκλος της παρενιαυτοφορίας, που το 2024-2025 θα ευνοούσε µια συνολικά καλύτερη παραγωγή, παρεµποδίζεται από τις καιρικές συνθήκες, καθώς η ιστορική ανομβρία και η θερµική καταπόνηση επιµένουν. Παρατηρείται επίσης µια τάση στα νότια να µετατρέπονται περισσότεροι ξερικοί ελαιώνες σε αρδευόµενους.
Φέτος, η Ιταλία παρήγαγε περίπου 330.000 τόνους, ένα καλό νούµερο δεδοµένων των συνθηκών, αν και µακριά από το θεωρητικό µέγιστο που µπορεί να πετύχει η χώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν από όποιες βροχές των επόµενων µηνών σε Απουλία και Σικελία, ωστόσο σχεδόν όλοι περιµένουν η παραγωγή να κυµανθεί σε χαµηλότερα επίπεδα από πέρυσι, µεταξύ 260.000 και 290.000 τόνων.
Λιγότερες ελιές στην περιοχή του Αιγίου
Μετά τη σταφίδα, ο καύσωνας απειλεί να κάψει και τον καρπό του ελαιολάδου, με την παραγωγή να αναμένεται μειωμένη και φέτος λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αυτό δεν θα φέρει μείωση της τιμής στο κιλό, όπως εκτιμούσαν παράγοντες της αγοράς.
Σύμφωνα με το Pelop News, μετά την καταστροφική περυσινή χρονιά υπήρχαν εκτιμήσεις για αύξηση της φετινής παραγωγής ελαιόλαδου στην Ελλάδα, που θα έφερνε μείωση τις τιμής, όμως ο «καυτός» Ιούλιος δεν αφήνει τέτοια περιθώρια.
Ειδικά στην περιοχή της Αιγιαλείας το πρόβλημα είναι έντονο, αφού τον προηγούμενο μήνα κατεγράφησαν θερμοκρασίες-ρεκόρ και, σε συνδυασμό με την έλλειψη νερού, οι ελιές δεν ποτίστηκαν όπως έπρεπε, με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόβλημα.
Προβλέψεις για καλή σοδειά σε σχέση με πέρυσι
Ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανώλης Γιαννούλης προέβλεψε ότι οι τιμές τη νέα ελαιοκομική περίοδο θα είναι ευνοϊκές για τον καταναλωτή.
Ανοδικά θα κινηθεί η παραγωγή ελαιολάδου στην Πορτογαλία. Η σοδειά αναμένεται αυξηµένη κατά 20%-30% σε σχέση µε τους 145.000 τόνους της περιόδου 2023-2024. Μετά την κακή σεζόν 2022-2023, όταν παράχθηκαν µε το ζόρι 100.000 τόνοι, η χώρα επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα και περιµένει µια καλή παραγωγή από τον Οκτώβριο. Η παρενιαυτοφορία ευνοεί µεγαλύτερη παραγωγή σε Αλεντέζου στα νότια και Τρασοµόντε (βορειοδυτικά), µε το µεγαλύτερο ποσοστό βέβαια να βγαίνει από τους εντατικούς ελαιώνες στον Νότο.
Η ελαιοπαραγωγή στην Τυνησία εµφανίζει οµοιότητες µε την Ιταλία. Θεωρητικά, η χώρα µπορεί να παραγάγει πάνω από 400.000 τόνους, µε πολλές νέες εκτάσεις που µπαίνουν σε παραγωγικούς ρυθµούς κάθε χρόνο, ωστόσο τα ξηροθερµικά φαινόµενα είναι έντονα και, παρά τις φιλότιµες προσπάθειες του κλάδου, περιορίζουν το δυναµικό της χώρας. Η Τυνησία οδεύει προς µια καλύτερη χρονιά των 230.000-270.000 τόνων, ύστερα από τη φετινή, που η αγορά είχε να διαχειριστεί 210.000-220.000 τόνους. Το Μαρόκο, που µετά βίας ξεπέρασε τους 110.000 τόνους φέτος, περιµένει καλύτερη σοδειά, περί τους 120.000-140.000 τόνους.
Στην περίπτωση της Τουρκίας η κατάσταση είναι θολή, καθώς οι δηλώσεις θεσµικών φορέων αλληλοαναιρούνται. Για παράδειγµα, κανείς δεν ξέρει πόσα αποθέµατα διατηρεί η χώρα – άλλοι λένε 100.000, άλλοι 150.000 και αισίως γράφεται για 250.000 τόνους. Ετσι, ύστερα από μια παραγωγή ελαιολάδου που μετά βίας ξεπέρασε τους 180.000 τόνους και σε συνέχεια µιας υπερπαραγωγής 420.000 τόνων τη σεζόν 2022-2023, πολλοί περιµένουν η Τουρκία να ξαναπιάσει τους 400.000 τόνους, κάτι που… δεν προβλέπεται. ∆εδοµένης της ανοµβρίας που µοιράζονται φέτος όλες οι χώρες της μεσογειακής λεκάνης, αλλά µε το «συν» της απουσίας όψιµων παγετών όπως πέρυσι, µια καλή εκτίµηση θα ήταν οι 250.000-280.000 τόνοι.
Ωστόσο, το µεγάλο θέµα µε την Τουρκία είναι το πώς θα διαχειριστεί αυτή τη σοδειά, αφού για παράδειγµα το 2023-2024 τα υπουργεία Εµπορίου και Γεωργίας έκαναν ζηµιά στη δική τους αγορά µε την απαγόρευση εξαγωγών χύµα.
Ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανώλης Γιαννούλης σε πρόσφατες δηλώσεις του προέβλεψε ότι οι τιμές του ελαιολάδου για τη νέα ελαιοκομική περίοδο θα είναι ευνοϊκές για τον καταναλωτή. Οπως τόνισε, «η επερχόμενη παραγωγή φαίνεται από τα πρώτα σημάδια ότι θα είναι πολύ καλύτερη από την περσινή, κάτι που θα οδηγήσει σε αυξημένη προσφορά». Μιλώντας για την τιμή πώλησης του ελαιολάδου στη χονδρική αγορά επεσήμανε ότι φέτος οι τιμές παραγωγού από τα ψηλά των 9,5 ευρώ το κιλό έχουν ήδη μειωθεί στα 7,5 ευρώ το κιλό. Εφόσον οι καιρικές συνθήκες εξελιχθούν ομαλά, αναμένεται περαιτέρω μείωση των τιμών. Αν αυτή η μείωση θα είναι ένα ή δύο ευρώ, αυτό δεν μπορεί κανείς να το πει με βεβαιότητα.
Ο κ. Γιαννούλης επανέλαβε ότι η τιμή του ελαιολάδου είναι διεθνώς εμπορεύσιμη και καθορίζεται από τον μηχανισμό προσφοράς και ζήτησης.
Σε απόγνωση οι παραγωγοί της Κρήτης λόγω καιρικών συνθηκών
Σε απόγνωση βρίσκονται οι ελαιοπαραγωγοί στην Κρήτη, καθώς οι ακραίες καιρικές συνθήκες απειλούν να καταστρέψουν τη σοδειά τους. Με τα ελαιόδεντρα να μαραίνονται από την παρατεταμένη ανομβρία και τους ανελέητους καύσωνες, η παραγωγή ελαιολάδου έχει μειωθεί σημαντικά, βάζοντας σε κίνδυνο την κύρια πηγή εισοδήματός τους.
Ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ζητώντας την αναθεώρηση των αιτιών αποζημίωσης, καθώς αυτές προβλέπονται για περιπτώσεις παγετού. Οι ίδιοι κάνουν λόγο για τις αποζημιώσεις, λέγοντας ότι δεν έχουν επιστημονική, λογική και ηθική βάση. Μάλιστα, τονίζουν πως δεν υπάρχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση ότι η καταστροφή στα άνθη και στους μικρούς καρπούς από καιρικά αίτια αποτελεί στάδιο που πρέπει να υπαχθεί στα μη αποζημιώσιμα.
Οντες στο χείλος του γκρεμού, υπενθυμίζουν τις απώλειες 40% που προκλήθηκαν στην περσινή ελαιοπαραγωγή, εκφράζοντας ευθέως τις ανησυχίες τους ότι και η φετινή ελαιοπαραγωγή θα φτάσει στα ίδια ποσοστά λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών.
Πηγή: Εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης»
