Θα ξεκινήσουμε, πριν πάμε σε αυτό καθ’ εαυτό το ρεπορτάζ του ΒΒC, με ένα παραμύθι. Που είναι όμως πολύ χρήσιμο για το θέμα μας.
Είναι η Χρυσομαλλούσα και οι τρεις αρκούδες. Πολύ γνωστό αγγλικός μύθος του 19ου αιώνα με διάφορες εκδοχές. Στην πιο διαδεδομένη, ένα κοριτσάκι, η Χρυσομαλλούσα (Goldilocks αγγλιστί) μεταξύ των άλλων περιπετειών της στο σπίτι των τριών αρκούδων κάνει και το εξής:
Δοκιμάζει από τρεις σούπες και επιλέγει να φάει εκείνη που δεν είναι ούτε πολύ ζεστή ούτε πολύ κρύα.
Η επιλογή αυτή της παραμυθικής Χρυσομαλλούσας ήταν μια επιλογή ορθής αναλογίας. Εν προκειμένω ούτε πολύ κρύο, ούτε πολύ ζεστό.
Εμπνευσμένοι από αυτή την επιλογή, επινοήθηκε κάποτε η φράση «η Αρχή (ή το αξίωμα) της Χρυσομαλλούσας» (Goldilocks Principle) για να περιγράψει καταστάσεις ισορροπίας σε διάφορα επιστημονικά πεδία.
Από τα Οικονομικά και τη Στατιστική μέχρι την Ιατρική.
Στην αστροφυσική που μας ενδιαφέρει εν προκειμένω η Αρχή ή Αξίωμα της Χρυσομαλλούσας, , όπως την περιέγραψε ο σπουδαίος ο Στίβεν Χόκινγκ, είναι «ότι η ανάπτυξη νοήμονος ζωής θα απαιτούσαε οι πλανηατικές θερμοκρασίες να είναι οι «ακριβώς σωστές».
Ζήτημα χρόνου;
Πολλοί πλέον είναι οι αστρονόμοι που δεν ρωτούν πια αν υπάρχει ζωή κάπου αλλού στο Σύμπαν.
Το ερώτημα στο μυαλό τους είναι πλέον: πότε θα τους βρούμε;
Πολλοί εξ αυτών αισιοδοξούν ότι αυτό -η ανίχνευση δηλαδή σημείων ζωής σε έναν μακρινό κόσμο- θα συμβεί στη διάρκεια της δικής μας ζωής, πιθανώς τα επόμενα χρόνια.
Μάλιστα ένας επιστήμονας, που ηγείται διαστημικής αποστολής στον Δία, φτάνει στο σημείο να λέει ότι θα ήταν «έκπληξη» αν δεν υπήρχε ζωή σε ένα από τα παγωμένα φεγγάρια του πλανήτη.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο «James Webb» της NASA ανίχνευσε πρόσφατα πολύ υποσχόμενα ευρήματα που υπαινίσσονται ζωή σε έναν πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα. Και βέβαια διατηρεί πολλούς περισσότερους «κόσμους» στο στόχαστρο του.
Πολυάριθμες αποστολές που είτε βρίσκονται σε εξέλιξη είτε πρόκειται να ξεκινήσουν, σηματοδοτούν έναν νέο διαστημικό αγώνα για τη μεγαλύτερη επιστημονική ανακάλυψη όλων των εποχών.
«Ζούμε σε ένα άπειρο Σύμπαν, με άπειρα αστέρια και πλανήτες. Και είναι προφανές ότι δεν γίνεται είμαστε η μόνη νοήμων ζωή εκεί έξω», λέει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου Κάθριν Χέιμανς (Catherine Heymans) στο BBC.
«Τώρα όμως έχουμε την τεχνολογία και την ικανότητα να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν είμαστε μόνοι στον κόσμο», προσθέτει.
Στη ζώνη της Χρυσομαλλούσας
Τα τηλεσκόπια μπορούν τώρα να αναλύσουν τις ατμόσφαιρες των πλανητών που περιφέρονται γύρω από μακρινά αστέρια, αναζητώντας χημικές ουσίες που – τουλάχιστον στη Γη – μπορούν να παραχθούν μόνο από ζωντανούς οργανισμούς.
Το πρώτο σκίρτημα μιας τέτοιας ανακάλυψης ήρθε νωρίτερα αυτό το μήνα. Στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη με το -όχι και τόσο ρομαντικό- όνομα «Κ2-18b», ο οποίος απέχει 120 έτη φωτός, εντοπίστηκε πιθανό σημάδι ύπαρξης ενός αερίου που στη Γη, παράγεται από απλούς θαλάσσιους οργανισμούς
Ο εξωπλανήτης βρίσκεται σε αυτό που οι αστρονόμοι αποκαλούν «ζώνη Goldilocks»: Νά’την η Χρυσομαλλούσα που λέγαμε.
Περιφέρεται δηλαδή σε μια σωστή απόσταση από το άστρο του (έναν ψυχρό νάνο εν προκειμένω) ώστε η θερμοκρασία της επιφάνειάς του να μην είναι ούτε πολύ ζεστή ούτε πολύ κρύα, αλλά τόση ώστε να μπορεί να υπάρχει υγρό νερό, το οποίο είναι απαραίτητο για την υποστήριξη της ζωής.
#AAS235 An emerging idea, bolstered by surveys from Hubble and other telescopes, is that orange dwarfs are “Goldilocks stars” — not too hot, not too cool, and above all, not too violent to host life-friendly planets over a vast horizon of cosmic time: https://t.co/K4DoBwWHw1 pic.twitter.com/PwH0qQtT7i
— Hubble (@NASAHubble) January 8, 2020
