Το καλοκαίρι έρχεται και όλοι προετοιμαζόμαστε για τις διακοπές. Η θερμοκρασία ανεβαίνει γι’ αυτό και είναι σημαντικό να προσέξουμε την υγεία μας μέσα στην ζέστη του ελληνικού καλοκαιριού. Επηρεάζει, όμως, η ζέστη την καρδιά μας και αν ναι, πως μπορούμε να προστατευτούμε για να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα;
Όταν ο καιρός είναι ζεστός, ιδρώνουμε προκειμένου η θερμοκρασία του σώματος να διατηρηθεί σε φυσιολογικά επίπεδα. Η έντονη όμως εφίδρωση οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια υγρών απ ́ ότι συνήθως, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος πτώσης της αρτηριακής πίεσης και σημαντικής ταχυκαρδίας. Αυτό για τους περισσότερους ανθρώπους δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα, αρκεί να λαμβάνουν άφθονα υγρά όπως νερό και αναψυκτικά, που κατά προτίμηση δεν περιέχουν ζάχαρη. Αν όμως δε λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα ή αν έχουμε κάποια καρδιακή πάθηση, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα θερμικής εξάντλησης ή ακόμα και θερμοπληξίας.
Ενδείξεις θερμικής εξάντλησης αποτελούν ο πονοκέφαλος, η έντονη εφίδρωση, το κρύο και υγρό δέρμα, οι μυικές κράμπες, ναυτία, έμετοι. Σε αυτή την περίπτωση διακόπτουμε την όποια δραστηριότητα, μετακινούμαστε σε δροσερό περιβάλλον, πινουμε άφθονα υγρά και κάνουμε κρύο ντους. Ενδέχεται να χρειαστεί ιατρική βοήθεια.
Η θερμοπληξία εμφανίζεται με ζεστό, ξηρό δέρμα, χωρίς εφίδρωση, δυνατό, γρήγορο σφυγμό, σύγχυση ή/και απώλεια αισθήσεων, υψηλό πυρετό, έντονο πονοκέφαλο, ναυτία ή/και έμετο. Σε αυτή την περίπτωση ζητάμε αμέσως ιατρική βοήθεια.
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε έτσι ώστε να διατηρούμε τη θερμοκρασία μας και να αποτρέψουμε τη θερμοπληξία;
- Διατηρούμαστε ενυδατωμένοι, πίνοντας άφθονο νερό ή γενικά υγρά, που δεν περιλαμβάνουν ζάχαρη
- Δεν καταναλώνουμε ποτά που περιέχουν αλκοόλ ή καφείνη (προκαλεί μεγαλύτερη απώλεια υγρών από το σώμα)
- Τρώμε μικρότερα και συχνότερα γεύματα, με ιδιαίτερη έμφαση στις σαλάτες και στα φρούτα με υψηλή περιεκτικότητα σε νερό
- Βρισκόμαστε σε δροσερό περιβάλλον
- Φοράμε ελαφριά ρούχα (βαμβακερά κατά προτίμηση), που είναι χαλαρά και δεν μας στενεύουν
- Αποφεύγουμε την έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη, κυρίως από τις 12 το μεσημέρι έως και τις 17 το απόγευμα, που είναι και το πιο ζεστό διάστημα της ημέρας
- Αποφεύγουμε την έντονη σωματική άσκηση, κυρίως κατά την διάρκεια των θερμων ωρών της ημέρας
- Όταν είμαστε υποχρεωμένοι να μετακινηθούμε αυτές τις ώρες, κινούμαστε στην σκιά, φορώντας καπέλο, αντηλιακό και έχοντας μαζί μας νερό.
Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δείξουν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με την καρδιά τους. Οι πιο συχνές καρδιολογικές παθήσεις είναι η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια και η κολπική μαρμαρυγή. Οι υπερτασικοί ασθενείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η ζέστη προκαλεί πτώση της αρτηριακής πίεσης μέσω της αγγειοδιαστολής και της απώλειας υγρών. Αυτό σε συνδυασμό με την αγωγή, που λαμβάνουν, μπορεί να οδηγήσει σε με μεγαλύτερη πτώση της αρτηριακής πίεσης. Έτσι, οι ασθενείς αυτοί πέρα από τα γενικά μέτρα, που αναφέρθηκαν παραπάνω, θα πρέπει σε συνεννόηση με το γιατρό τους να προσαρμόσουν την αγωγή τους, ιδιαίτερα εάν αυτή περιλαμβάνει διουρητικά ή αποκλειστές διαύλων ασβεστίου.
Σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο μπορεί να επιδεινωθούν τα στηθαγχικά επεισόδια λόγω μεγαλύτερων απαιτήσεων σε οξυγόνο κατά τους θερινούς μήνες. Σε αυτή την περίπτωση επειγόντως θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον καρδιολόγο τους, για περαιτέρω έλεγχο και ρύθμιση της αντιστηθαγχικής αγωγής.
Ομοίως, οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή μπορεί να εμφανίσουν επιδείνωση της αρρυθμίας λόγω της αφυδάτωσης αλλά και της ταχυκαρδίας, που προκαλεί η άνοδος της θερμοκρασίας (για κάθε βαθμό θερμοκρασίας η καρδιά χτυπάει περίπου 10 φορές περισσότερο).
Ειδική κατηγορία αποτελούν οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίοι επειδή η καρδιά τους δε λειτουργεί όπως πρέπει (μειωμένο κλάσμα εξώθησης), λαμβάνουν διουρητικά που σε συνδυασμό με την αφυδάτωση λόγω ζέστης αλλά και τη μειωμένη πρόσληψη υγρών μπορεί να εμφανίσουν επιδείνωση της νόσου και σοβαρές επιπλοκές. Έτσι, είναι επιβεβλημένη η επικοινωνία με τον καρδιολόγο τους για τη βέλτιστη ρύθμιση της αγωγής τους.
Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή από όλους, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, έτσι ώστε να μην αντιμετωπίσουμε δυσάρεστες καταστάσεις.
Καλό καλοκαίρι!
Κωνσταντίνος Κοντός
Καρδιολόγος, Αναπλ. Διευθυντής Τομέα Καρδιάς Metropolitan General
