Της Αγγελικής Κώττη
«Εσύ που μπαίνεις εδώ, άφησε έξω κάθε ελπίδα» γράφει σύμφωνα με τον Ντάντε η επιγραφή στην Κόλαση. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει περάσει από τον προθάλαμο και έχει μπει για τα καλά μέσα. Ο,τι στοιχείο και να «σηκώσεις» θα βρεις από κάτω αριθμούς που δημιουργούν βαθύτατη απελπισία. Αλλά κανείς δεν φαίνεται πλέον να προσέχει και να υπολογίζει τίποτα…
Ίσως να είναι και μόλις τρεις χιλιάδες, όπως εν τη υπερβολή του λέει νεαρός εκδότης. Μπορεί και επτά χιλιάδες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς άλλων συναδέλφων του. Αριθμοί συντριβής και εθνικής κατάθλιψης, δηλωτικοί πως η χώρα έχει οριστικά χρεοκοπήσει. Στα δέκα εκατομμύρια των Ελλήνων, μόλις επτά χιλιάδες με τους μετριοπαθέστερους υπολογισμούς είναι οι σταθεροί αναγνώστες βιβλίων. Η καταστροφή βρίσκεται μέσα στο σχολείο και στις οικογένειές μας και διαπερνά τον κοινωνικό ιστό απ’ άκρου εις άκρον. Φοβάμαι, δε, ότι δεν είναι σε καμία περίπτωση αναστρέψιμη, έστω και μετά από δεκαετίες.
Τόσο σημαντικό είναι, θα ρωτήσετε, να μη διαβάζει ο πληθυσμός; Ναι, όταν πρόκειται για συστηματική κατάσταση- κατάπτωση. Και πριν από την κρίση, δεν είχαμε σπουδαία αποτελέσματα. Περί τις τριάντα χιλιάδες ήταν όσοι διάβαζαν πολύ. Αλλά η διαφορά ανάμεσα στο τότε και στο τώρα είναι αποκαρδιωτική, ξύνει πια τον πάτο. Πού να απευθυνθεί ένας συγγραφέας; ένας εκδότης; στο πουθενά και στο τίποτα; Και πώς να προχωρήσει ένας λαός που δεν θεωρεί σημαντική την ανάγνωση στην καθημερινότητά του; Από πού θα αντλήσει γνώση, ιδέες, απόλαυση, ό,τι κάνει τον άνθρωπο να ξεχωρίζει;
Μην πείτε πως βλέπετε αρκετούς στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στις παραλίες να κρατούν ένα βιβλίο στα χέρια. Στη συντριπτική πλειονότητά τους πρόκειται για εκδόσεις με παρα-λογοτεχνικό ή άλλο «παρά» περιεχόμενο. Μυστικισμός, αποκρυφισμός, θεωρίες συνωμοσίας. Σαν τις εφημερίδες που πουλάνε στα περίπτερα περισσότερο από τις πολιτικές. Τριάντα χιλιάδες όλες, και δύο μόλις, μία παρα-πολιτική και μία λάιφ στάιλ, χιλιάδες πολλές. Μας ικανοποιεί αυτό;
Κανένας δεν θα έπρεπε να είναι ευχαριστημένος. Η κρίση, επιμένουν όλοι, ξεκίνησε από την έλλειψη αξιών και γιγαντώθηκε και από αυτό και από άλλους παράγοντες. Αδύνατον να οραματιστούμε μια Ελλάδα χωρίς κρίση με τόσο χαμηλές επιδόσεις στους τομείς της ανάγνωσης, όπως και των τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών προγραμμάτων. Ο,τι διαβάζεις και ό,τι βλέπεις είσαι. Ο,τι σκέφτεσαι. Κυρίως όμως, ό,τι δεν διαβάζεις, δεν βλέπεις, δεν σκέφτεσαι. Ο,τι δεν επιλέγεις γιατί είναι δύσκολο και ανοίκειο. Γιατί δεν θέλεις να ζοριστείς, να προσπαθήσεις. Γιατί το εύκολο είναι πιο άνετο. Γι’ αυτό όμως σε έχουν υποχείριο. Το θέλεις;
