«Η ΕΕ περιμένει άνοδο της σκληρής δεξιάς και των ακροδεξιών κομμάτων. Αυτό που έχει σημασία είναι το πώς θα ανταποκριθεί το κέντρο», γράφει ο ανταποκριτής τoυ Guardian στην Ευρώπη, Τζον Χένλι, με αφορμή τις Ευρωεκλογές 2024.
«Το μπλοκ των 27 θα πρέπει να προσγειωθεί στη νέα πραγματικότητα, καθώς τα ακραία δεξιά κόμματα αναμένεται να έχουν για πρώτη φορά τόσο μεγάλη επιρροή στις Βρυξέλλες. Όταν τα αποτελέσματα της κάλπης αρχίσουν να εμφανίζονται το βράδυ της Κυριακής, πιθανότατα θα δείξουν ότι και οι δημοσκοπήσεις, πώς η Ευρώπη έχει στρίψει, αδιαμφισβήτητα προς τα δεξιά.
Η διαφορά θα φανεί στο πώς θα ανταποκριθούν οι πιο προοδευτικές δυνάμεις», σημειώνει ο Guardian.
«Το διακύβευμα δεν είναι τόσο η άνοδος των δεξιών κομμάτων, αλλά το πόσα από αυτά θα θελήσει να απορροφήσει η Κεντροδεξιά», σημειώνει ο καθηγητής Δικαίου, Αλμπέρτο Αλεμάνο.
«Αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, τα εθνικιστικά και ακροδεξιά κόμματα βρίσκονται στο τιμόνι έξι εκ των 27 χωρών της ΕΕ, στην Κροατία, την Τσεχία, τη Φινλανδία, την Ουγγαρία, την Ιταλία και τη Σλοβακία.
Στη Σουηδία, ένα σκληρό δεξιό κόμμα προετοιμάζει μία δεξιά συμμαχία, ενώ στην Ολλανδία το ακροδεξιό κόμμα του Βίλντερς οδεύει προς τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης.
Στην Αυστρία, οι εκλογές του Φθινοπώρου οδεύουν στο να δώσουν τον πρώτο λόγο στο ακροδεξιό FPO, ενώ στη Γαλλία το κόμμα της Λεπέν έχει σαφές προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Στην Γερμανία δε, το AfD εμφανίζεται δεύτερο σε πολλές δημοσκοπήσεις.
Μπορεί τα αποτελέσματα σε Ισπανία και Πορτογαλία να υποδεικνύουν ότι η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι ενιαία σε όλες τις χώρες, αλλά σίγουρα υποδεικνύει την τάση που επικρατεί», σημειώνει η βρετανική ιστοσελίδα.
Μέχρι φέτος, στην ΕΕ κυριαρχούσε ένας «παραδοσιακός συνασπισμός, είτε κεντροδεξιών, είτε κεντροαριστερών κομμάτων, που διατηρούσε πάντα μία σαφή απόσταση απέναντι από τη σκληρή δεξιά. Σε αυτές τις εκλογές, βάσει δημοσκοπήσεων, μπορεί η κεντροδεξιά να διατηρήσει την πρωτιά, αλλά με μειωμένα ποσοστά όπως φαίνεται.
Αντίθετα, τα ακροδεξιά κόμματα είναι έτοιμα να ασκήσουν επιρροή στην ατζέντα της ΕΕ, όπως επισημαίνουν αναλυτές.
«Η δυναμική θα είναι πολύ διαφορετική. Μέρη της σκληρής δεξιάς στοχεύουν ξεκάθαρα να μεγιστοποιήσουν την επιρροή τους με τη συνεργασία και όχι με τη μάχη. Και σαφώς, μέρη του mainstream είναι πολύ ανοιχτά σε αυτό», σημειώνει αναλυτής στον Guardian.
Αυτό το σενάριο θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ατζέντα των Βρυξελλών, κυρίως σε τομείς που στοχεύει η άκρα δεξιά, όπως η μετανάστευση, οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις, η πολιτιστική ταυτότητα και το κράτος δικαίου. Πάντως, η κατάσταση θα ήταν πιο ανησυχητική αν η σκληρή δεξιά και τα ακροδεξιά κόμματα δεν ήταν διασπασμένα σε πολλά μπλοκ, καθώς διαφωνούν έντονα σε ορισμένα ζητήματα.
Για παράδειγμα, στην ομάδα που ηγείται η Μελόνι (ECR) δηλώνεται η στήριξη προς το Κίεβο, αλλά στην ομάδα ID που ηγείται η Λεπέν, υπάρχει φανερή συμπάθεια προς τη Μόσχα. Παράλληλα, το AfD έχει τεθεί εκτός της ομάδας ID ως «υπερβολικά ακραίο», όπως και το κόμμα του Όρμπαν.
Τα σχέδια για τη δημιουργία μιας ακραίας δεξιάς «υπερομάδας» υπάρχουν, σύμφωνα με τον Guardian, αλλά το σενάριο αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα, σύμφωνα με τον Αλεμάνο. «Δείχνουν ασυμβίβαστοι και είναι ακραία εθνικιστές για να μπορούν να συνεργάζονται με επιτυχία διασυνοριακά», προσθέτει ο Αλεμάνο.
