Διίστανται οι απόψεις των πολιτικών κομμάτων στο θέμα της γραμμής που πρέπει να ακολουθηθεί στην πράσινη ενέργεια και στην ενεργειακή μετάβαση γενικότερα, ενόψει μάλιστα των προγραμματισμένων για τον προσεχή Ιούνιο ευρωεκλογών.
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα θεωρεί ότι χωρίς την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα δεν μπορεί να υπάρξει πράσινη ανάπτυξη, άρα υποβαθμίζει το κεφάλαιο της πράσινης μετάβασης σε σχέση με την οικονομία.
Αντίθετα οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες απορρίπτουν μια «ρυθμιστική» παύση στις πράσινες πολιτικές.
Οι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) δείχνουν επιμονή στο να γίνει η πράσινη μετάβαση, ενώ οι Φιλελεύθεροι ζητούν την λεγόμενη ρυθμιστική παύση.
Οι Πράσινοι βάζουν σε μικρή όμως έκταση το ζήτημα των πυρηνικών, ακολουθούμενοι από τους πιο ριζοσπαστικούς Αριστερούς.
Ειδικότερα:
ΕΛΚ: Πρώτα η οικονομία και στο τέλος το περιβάλλον
Το πιο σημαντικό είναι το προσχέδιο μανιφέστου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), το οποίο συγκεντρώνει κεντροδεξιά και συντηρητικά κόμματα από όλη την Ευρώπη.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ΕΛΚ θα διατηρήσει την πρώτη του θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μετά τις εκλογές έστω και με μικρότερη διαφορά (23,5% των ψήφων και 178 έδρες, από 182 σήμερα) καθιστώντας το τη μεγαλύτερη ομάδα στη συνέλευση της ΕΕ και οι πιο πιθανό να επιλέξουν τον επόμενο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρόγραμμα του ΕΛΚ
Το προσχέδιο μανιφέστου του ΕΛΚ, το οποίο έλαβε η Euractiv, χαρακτηρίζεται από την σχεδόν απουσία περιβαλλοντικής πολιτικής.
«Η οικονομική ευημερία, η φιλόδοξη προστασία του περιβάλλοντος και η κοινωνική ειρήνη μπορούν να επιτύχουν στην Ευρώπη μόνο εάν η οικονομία μας είναι επίσης επιτυχημένη παγκοσμίως. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ανταγωνιστικότητα είναι τόσο σημαντική», αναφέρει το μανιφέστο του ΕΛΚ.
Εξισορρόπηση των πράσινων προτεραιοτήτων
Η υποβάθμιση της περιβαλλοντικής πολιτικής στο εκλογικό πρόγραμμα του ΕΛΚ αντισταθμίζεται από την ανάδειξη της κλιματικής αλλαγής ως κορυφαίας πράσινης προτεραιότητας εστιάζοντας εκ νέου στην οικονομική ανταγωνιστικότητα και την εκβιομηχάνιση της Ευρώπης.
«Πιστεύουμε στην ευρωπαϊκή ηγεσία στην προστασία του κλίματος όχι μόνο για την προστασία του πλανήτη μας αλλά και για την προώθηση της οικονομικής ευημερίας.
Χωρίς προστασία του κλίματος, η οικονομία μας δεν μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστική μακροπρόθεσμα, αλλά χωρίς ανταγωνιστική οικονομία, δεν μπορεί να υπάρξει ούτε βιώσιμη προστασία του κλίματος», αναφέρει το προσχέδιο μανιφέστου του ΕΛΚ ζητώντας «λιγότερη γραφειοκρατία» στη χάραξη πράσινης πολιτικής της ΕΕ.
Αυτό είναι σύμφωνο με τη δεξιά στροφή του ΕΛΚ το 2022, όταν απείλησε να καταργήσει μια κρίσιμη μεταρρύθμιση της αγοράς άνθρακα της ΕΕ και την αποτυχημένη προσπάθειά του πέρυσι να εξοντώσει τον νόμο της ΕΕ για την αποκατάσταση της φύσης, μια προτεραιότητα της Πράσινης Συμφωνίας που απορρίφθηκε από την ηγεσία του ΕΛΚ ως υπερβολικά αριστερόστροφη.
Το προσχέδιο μανιφέστου επιβεβαιώνει επίσης την πεποίθηση του ΕΛΚ ότι η κλιματική αλλαγή και η πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια πρέπει να είναι η κορυφαία προτεραιότητα για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας της ΕΕ.
«Υπάρχει μερικές φορές συμβιβασμός μεταξύ του κλίματος και της βιοποικιλότητας, του κλίματος και των χημικών ουσιών και άλλων ζητημάτων», δήλωσε πρόσφατα ο εκπρόσωπος της ομάδας για το περιβάλλον στο Κοινοβούλιο.
Συγκεκριμένα, το ΕΛΚ υποστηρίζει μια τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση στην πολιτική για το κλίμα, λέγοντας ότι θα υποστηρίξει όλες τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας «ισότιμα», συμπεριλαμβανομένης της βιομάζας.
Όσον αφορά τα πυρηνικά, το ΕΛΚ αναφέρει ότι το υποστηρίζει «όπου και όταν έχει νόημα». Πρόκειται για σημαντικό άνοιγμα προς τις 12 χώρες της ΕΕ που είναι υπέρ των πυρηνικών, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας.
Αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι το ΕΛΚ θα αντιταχθεί στις απαγορεύσεις κάθε είδους τεχνολογίας:
«Απορρίπτουμε μια πολιτική απαγόρευσης (όπως η απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης) και θα την αναθεωρήσουμε επίσης το συντομότερο δυνατό», αναφέρει το προσχέδιο μανιφέστου.
S&D: Στο επίκεντρο κοινωνική πολιτική και εργασιακά δικαιώματα
Στην αντίθετη πλευρά βρίσκονται οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (S&D), οι οποίοι αναμένεται να παραμείνουν η δεύτερη μεγαλύτερη ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου, με 18,3% των ψήφων σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις (143 έδρες, από 154 στην τρέχουσα Κοινοβούλιο).
Η προσέγγισή τους στις πράσινες πολιτικές διαφέρει σημαντικά από αυτή του ΕΛΚ.
Το προσχέδιο προεκλογικού μανιφέστου του S&D, το οποίο ελήφθη επίσης από το Euractiv, απορρίπτει μια «ρυθμιστική» παύση στις πράσινες πολιτικές, όπως ζήτησε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και αντηχούσε στο προσχέδιο μανιφέστου του ΕΛΚ.
«Στον αγώνα για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας, κανείς δεν πρέπει να κάνει πίσω και δεν μπορεί να υπάρξει παύση», αναφέρεται στο προσχέδιο προγράμματος του S&D, προσθέτοντας ότι η Πράσινη Συμφωνία πρέπει να συνεχιστεί «με κόκκινη καρδιά».
Στην πραγματικότητα, μία από τις κορυφαίες πολιτικές προτεραιότητες της S&D είναι η έννοια της «Πράσινης Κοινωνικής Συμφωνίας», τοποθετώντας την κοινωνική πολιτική και τα δικαιώματα των εργαζομένων στο επίκεντρο μιας συνεχούς πράσινης μετάβασης.
«Αυτές οι πολιτικές πρέπει να υποστηρίζονται από «ένα φιλόδοξο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό», συνεχίζει το μανιφέστο της S&D, συμπεριλαμβανομένου ενός «Επενδυτικού Σχεδίου για την Πράσινη και Ψηφιακή Μετάβαση» για τη στήριξη της επανεκβιομηχάνισης της Ευρώπης, με τη στήριξη του κοινού δανεισμού.
Μια άλλη βασική προτεραιότητα είναι η εξωτερική διάσταση της Πράσινης Συμφωνίας, με την προώθηση μιας «νέας εταιρικής σχέσης ίσων με τον παγκόσμιο Νότο» και μιας νέας εταιρικής σχέσης Αφρικής-ΕΕ που επικεντρώνεται στην «οικονομία, την πράσινη ενέργεια, τις κλιματικές αλλαγές, τη μετανάστευση και τη δημοκρατία».
Εθνικιστικό και ακροδεξιό κύμα…
Η άλλη μεγάλη τάση στις δημοσκοπήσεις είναι η αδιάκοπη αύξηση των ακροδεξιών κομμάτων, με την ακροδεξιά ομάδα Identify and Democracy (ID) να αναμένεται να κερδίσει το 12,5% των ψήφων, ακολουθούμενη από τη δημοσκόπηση της εθνικιστικής ομάδας Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR). στο 10,9%. Σε αριθμούς, αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε 93 έδρες για την ID, από 73 στο σημερινό Κοινοβούλιο και 80 έδρες για το ECR, από 62 που είναι σήμερα.
Κανένας από αυτούς δεν έχει υιοθετήσει εκλογικά μανιφέστα, αλλά ο πρωταρχικός πολιτικός στόχος τους είναι σαφής: να επαναφέρουν τον έλεγχο των πολιτικών της ΕΕ σε εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας και του περιβάλλοντος.
Αυτό σημαίνει πράσινο προστατευτισμό στην περίπτωση της ομάδας ID η οποία αναμένεται να κυριαρχείται σε μεγάλο βαθμό από το γαλλικό Rassemblement National της Marine Le Pen.
Πέρα από αυτό, οι εκλεγμένοι βουλευτές από την ομάδα ID είναι γνωστοί για τα χαμηλά ποσοστά προσέλευσης και την έλλειψη ενδιαφέροντος για τις κοινοβουλευτικές υποθέσεις, γεγονός που καθιστά τη συνολική επιρροή τους περιορισμένη.
Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) επιμένουν στο να γίνει η πράσινη μετάβαση
Η ομάδα ECR, από την πλευρά της, κυριαρχείται από Πολωνούς ευρωβουλευτές, γεγονός που εξηγεί πιθανώς την επιμονή τους να γίνει η πράσινη μετάβαση «δίκαιη και χωρίς αποκλεισμούς», με επίκεντρο τις «περιοχές εξόρυξης» και τις μεταφορές κονδυλίων της ΕΕ σε περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την ενέργεια. μετάβαση – δηλαδή από τη Γερμανία στην Πολωνία.
Φιλελεύθεροι: Μια ρυθμιστική παύση
Στο επίκεντρο του πολιτικού φάσματος τα πράγματα κυμαίνονται.
Η Renew Europe η οποία είναι η 3η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα του Κοινοβουλίου με 108 έδρες, προβλέπεται να συρρικνωθεί σε 84 έδρες, με 10,3% των ψήφων, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση του Ιανουαρίου.
Η Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), το μητρικό κόμμα του Renew, βρίσκεται επί του παρόντος στη διαδικασία οριστικοποίησης του προεκλογικού της μανιφέστου.
Ένα πρώιμο προσχέδιο, που είδε το Euractiv, δείχνει μια επιστροφή στις φιλελεύθερες ρίζες της ALDE, με έντονη εστίαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ.
Η ενιαία αγορά της ΕΕ είναι «ακόμη η ραχοκοκαλιά της ανταγωνιστικότητάς μας και της ικανότητάς μας να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας», υποστηρίζει το προσχέδιο, λέγοντας ότι πρέπει «να τεθεί ξανά στην ημερήσια διάταξη μετά από χρόνια παραμέλησης υπό την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την ηγεσία του ΕΛΚ».
Καταρρέουν οι Πράσινοι – Μανιφέστο με μόνο μία αναφορά στα πυρηνικά
Σχετικά με τους Πράσινους, βρίσκονται σε εκλογική κατάρρευση, με τις προβλέψεις να δείχνουν ότι θα συγκεντρώσουν το 6,8% των ψήφων και θα κερδίσουν 50 έδρες, από 74 στο σημερινό Κοινοβούλιο.
Ωστόσο, οι Πράσινοι είναι οι πιο προχωρημένοι στην επεξεργασία του εκλογικού τους προγράμματος, με ένα μανιφέστο 37 σελίδων, το οποίο είδε το Euractiv, με τίτλο «Το θάρρος για αλλαγή».
Το πρώτο κεφάλαιο εστιάζει σε περιβαλλοντικά θέματα, έχοντας στην κορυφή την προστασία του κλίματος, συμπεριλαμβανομένου του τέλους των ορυκτών καυσίμων και της «ανανεώσιμης ενέργειας για όλους».
Η πυρηνική ενέργεια αναφέρεται μία φορά.
«Θα αγωνιστούμε για να αναθεωρήσουμε την Πράσινη Ταξινόμηση για να διασφαλίσουμε ότι το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια δεν θεωρούνται “αειφόρα”», αναφέρει το προσχέδιο.
Αλλά και τα κοινωνικά δικαιώματα είναι εξαιρετικά, με λεπτομερείς προτάσεις για «προσιτή στέγαση για όλους», νερό, κινητικότητα και υγειονομική περίθαλψη. «Μια πράσινη κοινωνία είναι μια κοινωνία που νοιάζεται», λέει ένας από τους τίτλους, σε αυτό που θα μπορούσε να είναι ένα από τα κύρια συνθήματα του κόμματος για τις εκλογές.
Οι αριστεροί ταυτίζονται (σχεδόν) με τους Πράσινους
Τέλος, το πολιτικό κόμμα της Αριστεράς δεν έχει ακόμη υιοθετήσει το προεκλογικό του μανιφέστο.
Αλλά η θέση τους στα περιβαλλοντικά θέματα είναι ήδη γνωστή και κοντά σε αυτές των Πρασίνων, αν και πιο ριζοσπαστική.
Το κοινοβουλευτικό τους βάρος μετά τις εκλογές αναμένεται να μειωθεί, με λίγο λιγότερο από 5,9% των ψήφων σε 37 έδρες, από 41 στο σημερινό Κοινοβούλιο, καθιστώντας τους τη μικρότερη παράταξη.
