Η δημιουργία παράλληλου νομίσματος είναι στα σχέδια της ιταλικής κυβέρνησης των δύο αντισυστημικών κομμάτων του Ματέο Σαλβίνι και του Λουίτζι Ντι Μάιο με την έκδοση βραχυπρόθεσμων κρατικών ομολόγων, προκειμένου να πληρωθούν επιχειρήσεις, στις οποίες χρωστάει το δημόσιο.
Θεωρείται προπομπός επιστροφής σε εθνικό νόμισμα εάν αυτό θεωρηθεί ως συμφέρον για την Ιταλία.
Στην κίνηση αυτή η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει άμεσα διότι γνωρίζει την πρόθεση της ΕΕ να προχωρήσει σε κούρεμα ομολόγων και καταθέσεων (όπως αναφέρει η γερμανική DW) ακριβώς όπως είχε συμβεί και με την Ελλάδα η οποία και υπέκυψε και αποδέχτηκε τα επαχθή μνημόνια.
Μόνο που εδώ υπάρχει μια πολύ μεγάλη διαφορά. Η Ιταλία είναι πολύ μεγάλη για να σωθεί, το μέγεθός της δεν επιτρέπει «ταρζανιές» από τους Ευρωπαίους, οπότε πρωθείται η άμεση λύση του κουρέματος καταθέσεων και ομολόγων.
Άλλωστε οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν ήταν διαθέσιμοι να ξαναδανείσουν ούτε καν την Ελλάδα για αυτό και εικονικά την έβγαλαν το καλοκαίρι από τα μνημόνια.
Και λέμε εικονικά καθώς η Ελλάδα συνεχίζει να επιτηρείται από τους δανειστές.
Σε περίπτωση κλιμάκωσης της οικονομικής κρίσης στην Ιταλία ο επικεφαλής του ινστιτούτου του Μονάχου Ifo, το οποίο αποτελεί το βασικό εργαλείο συμβουλευτικής οικονομικής πολιτικής της Α.Μέρκελ, Κλέμενς Φουστ θεωρεί πιθανό ένα κούρεμα χρέους. «Τα χρέη πρέπει να τα επωμιστούν οι Ιταλοί και όχι άλλοι Ευρωπαίοι».
Στα 2,3 τρισεκατομμύρια ευρώ ανέρχεται το ιταλικό χρέος, που αντιστοιχεί στο 132% του ΑΕΠ. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα χρέη χώρας στον κόσμο.
Ο επικεφαλής του οικονομικού ινστιτούτου του Μονάχο Ifo Κλεμενς Φουστ δηλώνει σε συνέντευξη στον ραδιοσταθμό DLF ότι ορθώς η Κομισιόν πρότεινε την έναρξη της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος σε βάρος της Ιταλίας.
Παράλληλα όμως ο γερμανός οικονομολόγος θεωρεί ότι σε περίπτωση που χρειαστεί το εγχείρημα διάσωσης της Ιταλίας θα ήταν υπερβολικά δύσκολο:
«Θα έπρεπε να τεθούν συγκεκριμένοι όροι ως αντάλλαγμα για τη στήριξη. Αυτό σημαίνει ότι η τρόικα, η οποία κάποτε πήγε στην Αθήνα θα πήγαινε τώρα στην Ρώμη. Δεν μπορώ ωστόσο να φανταστώ τον Ματέο Σαλβίνι να αποδέχεται από τις Βρυξέλλες όρους σχετικά με το πως θα κάνει μεταρρυθμίσεις. Η Ιταλία είναι too big to fail και ενδεχομένως και too big to save. Η οικονομική επιβάρυνση θα ήταν τεράστια και είναι αμφίβολο αν οι φορολογούμενοι σε Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία θα συμφωνήσουν να διασώσουν μια κυβέρνηση που φέρει αποκλειστικά την ευθύνη για την κατάσταση στην οποία περιήλθε».
Κατά την εκτίμηση του επικεφαλής του ινστιτούτου Ifo το κλειδί για να βγει η Ιταλία από την κρίση είναι η ανάπτυξη, η οποία όπως τονίζει δεν επιτυγχάνεται αυξάνοντας το χρέος, όπως προτίθεται να κάνει η ιταλική κυβέρνηση, αλλά δρομολογώντας οικονομικοπολιτικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και τη δικαιοσύνη.
Κούρεμα χρέους ως εναλλακτική σε αποχώρηση από το ευρώ
Ο γερμανός οικονομολόγος δεν πιστεύει ότι σε περίπτωση κλιμάκωσης της κρίσης το ζητούμενο για την Ιταλία θα ήταν μια αποχώρηση από την ευρωζώνη:
«Η εναλλακτική θα ήταν ένα κούρεμα χρέους. Για παράδειγμα οι κάτοχοι ιταλικών ομολόγων θα μπορούσαν ενδεχομένως να χάσουν μέρος της επένδυσής τους. Έτσι τα ομόλογα στην κατοχή τους θα είχαν αντί για αξία 100 ευρώ, 80 ή και 70. Πρόκειται βέβαια για ριψοκίνδυνη ενέργεια γιατί πολλές ιταλικές τράπεζες θα περιέλθουν σε δεινή θέση. Κατά συνέπεια δεν αποκλείεται να χάσουν χρήματα και οι ιταλοί καταθέτες. Ίσως όμως εν τέλει να είναι προτιμότερο αυτό, από το να κληθούν οι πολίτες άλλων ευρωπαϊκών χωρών να πληρώσουν τα σπασμένα».
Ο γερμανός οικονομολόγος υπογραμμίζει ότι η Ιταλία είναι κυρίαρχο κράτος και κανείς δεν μπορεί ασκήσει πιέσεις στη Ρώμη για να εγκαταλείψει την ευρωζώνη. Ούτε είναι απαραίτητο κάτι τέτοιο, προσθέτει. Θα πρέπει ωστόσο να γίνει σαφές στους Ιταλούς ότι τα χρέη της χώρας πρέπει να τα πληρώσουν οι ίδιοι και όχι άλλοι Ευρωπαίοι, καταλήγει ο επικεφαλής του ινστιτούτου Ifo.
Όμως επειδή ο Ματέο Σαλβίνι δεν ανέχεται να παίρνει εντολές από κανέναν και ειδικά από τις Βρυξέλλες, η ιταλική βουλή ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα την εισαγωγή των λεγόμενων “mini-Βots”, ενός εργαλείου χρέους που θα στηρίζεται σε μελλοντικά φορολογικά έσοδα, θα αυξάνει βραχυπρόθεσμα τη ρευστότητα του ιταλικού κράτους και θα είναι αποδεκτό ως μέσο πληρωμής, με άλλα λόγια ένα παράλληλο νόμισμα -ιδέα που φέρνουν συχνά στο τραπέζι πολιτικοί της Λέγκας του Σαλβίνι, όπως ο αρμόδιος για θέματα οικονομίας της Λέγκα, Κλαούντιο Μπόργκι, ένθερμος οπαδός των “mini -Bots”.
Αν διαδοθούν τα “mini-Bots” του Σαλβίνι στην ιταλική οικονομία κι αρχίσουν να τα χρησιμοποιούν ολοένα και συχνότερα εταιρείες και πολίτες, τότε το ιταλικό κράτος μπορεί να δημιουργήσει το δικό του νόμισμα.
Συν τω χρόνων τα νέα χαρτονομίσματα θα κυκλοφορούν στην αγορά σηματοδοτώντας την αρχή μιας εξόδου της Ιταλίας από την ευρωζώνη.
Συζητήσεις για τα “mini-bots” έγιναν στην Ιταλία πριν τις βουλευτικές εκλογές του 2018, συμπεριλήφθηκαν και στο πρόγραμμα του συνασπισμού, αλλά το σχέδιο δεν προχώρησε καθώς οι ψηφοφόροι δεν έδειξαν ιδιαίτερη διάθεση για ένα Italexit. «Μπορώ να φανταστώ γιατί τώρα επιστρέφουν τα “mini-Bots” , ώστε να χρησιμοποιηθούν ως μέσο πίεσης κατά της Κομισιόν στην κόντρα που έχει ξεσπάσει με τη Ρώμη για τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος», λέει ο οικονομολόγος του Storch Research Institute Τόμας Μάγιερ.
Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ιταλία αποτελεί το 11% της ευρωζώνης που σημαίνει ότι το ευρώ σε περίπτωση εξόδου της χώρας, θα αντιμετωπίσει σοβαρά… υπαρξιακά προβλήματα και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
