Ο νεοδιορισθείς πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της αμερικανικής Γερουσίας εξέφρασε την Πέμπτη την πρόθεσή του να εξετάσει το αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 της Lockheed Martin και συστήματα αναβάθμισης.
Ο γερουσιαστής Μπεν Κάρντιν, του Δημοκρατικού κόμματος, δήλωσε ότι πολλοί παράγοντες, και όχι μόνο η άνοδος της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, θα επηρεάσουν την απόφαση σχετικά με τη μακροχρόνια αντίρρηση του προηγούμενου προέδρου για τη συμφωνία ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
«Πρέπει να μιλήσω με τη διοίκηση για πολλά από αυτά τα ζητήματα, διότι δεν πρόκειται για ένα μόνο ζήτημα που εμπλέκεται, και πρέπει να το καταλάβω αυτό», δήλωσε ο Κάρντιν στους δημοσιογράφους μία ημέρα αφότου ανέλαβε την ηγεσία της σημαίνουσας επιτροπής. Ο Κάρντιν δήλωσε ότι συζήτησε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ με Τούρκους αξιωματούχους σε συνάντηση του πρεσβευτή της συμμαχίας την Τετάρτη.
«Ισχυρίζονται ότι αυτό θα γίνει στο πρώτο μέρος του επόμενου μήνα», είπε. «Αν αυτό είναι όντως αλήθεια, τότε τουλάχιστον έχουμε λύσει το ζήτημα του ΝΑΤΟ, αλλά υπάρχουν και άλλα ζητήματα εκτός από την απλή ένταξη στο ΝΑΤΟ που πρέπει να αποτελέσουν μέρος των συζητήσεών μας καθώς προχωράμε μπροστά».
Ο προηγούμενος πρόεδρος της επιτροπής, ο γερουσιαστής Μπομπ Μενέντεζ, υπήρξε ο πιο σθεναρός πολέμιος της βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας-ΗΠΑ στην αμερικανική Γερουσία. Είχε μπλοκάρει την πώληση για μήνες, επικαλούμενος θέματα όπως το ότι η Τουρκία δεν επικύρωσε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, το ότι δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Οι κανόνες της Γερουσίας ανάγκασαν τον Μενέντεζ να παραιτηθεί από επικεφαλής της επιτροπής, αφού κατηγορήθηκε σε ομοσπονδιακό κατηγορητήριο ότι εκμεταλλεύτηκε τη θέση του στη Γερουσία για να πλουτίσει με μετρητά, ράβδους χρυσού και ένα πολυτελές αυτοκίνητο.
Οι εισαγγελείς δήλωσαν ότι ο Μενέντεζ και η σύζυγός του, Ναντίν Μενέντεζ, δέχθηκαν ράβδους χρυσού και εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια με αντάλλαγμα να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για να παρεμβαίνουν στις έρευνες των διωκτικών αρχών για τρεις επιχειρηματίες του Νιου Τζέρσεϊ και να βοηθήσουν την αιγυπτιακή κυβέρνηση.
Οι επικεφαλής των επιτροπών εξωτερικών υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων εξετάζουν κάθε σημαντική πώληση όπλων στο εξωτερικό. Θέτουν τακτικά ερωτήσεις ή εκφράζουν ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα ή διπλωματικά ζητήματα που μπορούν να καθυστερήσουν ή να σταματήσουν τέτοιες συμφωνίες.
Η Τουρκία ζήτησε τον Οκτώβριο του 2021 να αγοράσει 40 νέα μαχητικά F-16 και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για την αναβάθμιση του υπάρχοντος στόλου της. Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει επανειλημμένα εκφράσει την υποστήριξή της για την πώληση.
Η Άγκυρα κωλυσιεργεί εδώ και μήνες για την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, λόγω του ότι η Στοκχόλμη κάνει πολύ λίγα κατά των τρομοκρατών, κυρίως του PKK, το οποίο θεωρείται επίσης τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Η Στοκχόλμη υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ μαζί με τη Φινλανδία μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι. Η ένταξη της Φινλανδίας σφραγίστηκε τον Απρίλιο, ενώ μόνο η Τουρκική Δημοκρατία και η Ουγγαρία δεν έχουν επικυρώσει ακόμη την αίτηση της Σουηδίας.
Ο κορυφαίος Ρεπουμπλικανός στην επιτροπή της Γερουσίας, ο γερουσιαστής Τζιμ Ρις, έχει αναστείλει τις πωλήσεις όπλων στην Ουγγαρία για το θέμα αυτό. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε τον Ιούλιο ότι θα προωθήσει την επικύρωση στο τουρκικό κοινοβούλιο μετά την επιστροφή του από τις θερινές διακοπές την 1η Οκτωβρίου.
Η Άγκυρα έχει επανειλημμένα προσπαθήσει να ισχυριστεί ότι η προσφορά της Τουρκίας για τα F-16 δεν πρέπει να συνδεθεί με την αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ερωτηθείς αυτή την εβδομάδα σχετικά με το αν τα δύο θέματα συνδέονται, ο Ερντογάν δήλωσε: «Ήδη εξαρτούν τη Σουηδία από τα F-16. Το κοινοβούλιο μας παρακολουθεί με κάθε λεπτομέρεια κάθε εξέλιξη σχετικά με το θέμα αυτό».
