Η Ισπανία ανακοίνωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, το οποίο περιλαμβάνει την επιβολή φόρου έως και 100% στις αγορές ακινήτων από μη κατοίκους χωρών εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Το μέτρο αυτό αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου πακέτου δώδεκα προτάσεων που παρουσίασε ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ, με στόχο την αναχαίτιση της αυξανόμενης δυσαρέσκειας σχετικά με τις τιμές των κατοικιών.
Ο Σάντσεθ τόνισε ότι η στεγαστική κρίση δεν είναι μόνο ισπανικό φαινόμενο αλλά παγκόσμιο πρόβλημα. Οι τιμές των κατοικιών στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατά 48% την τελευταία δεκαετία, ξεπερνώντας κατά πολύ την αύξηση των εισοδημάτων των νοικοκυριών. «Η Δύση αντιμετωπίζει μια αποφασιστική πρόκληση: να μην μετατραπεί σε κοινωνία δύο τάξεων, τους πλούσιους ιδιοκτήτες και τους φτωχούς ενοικιαστές», δήλωσε χαρακτηριστικά σε οικονομικό φόρουμ στη Μαδρίτη.
Στην Ισπανία, μόλις το 2,5% του συνολικού αποθέματος κατοικιών προορίζεται για κοινωνική στέγαση – ποσοστό που υπολείπεται σημαντικά από χώρες όπως η Γαλλία και η Ολλανδία. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι απαιτούνται άμεσες και δραστικές λύσεις για να αντιμετωπιστεί αυτή η ανισορροπία.
Το μέτρο για τον φόρο στις αγορές ακινήτων από μη κατοίκους εκτός ΕΕ
Από όλα τα μέτρα που ανακοινώθηκαν, εκείνο που προσέλκυσε τη μεγαλύτερη προσοχή ήταν ο σχεδιασμός για την επιβολή φόρου έως και 100% στις αγορές ακινήτων από πολίτες χωρών εκτός ΕΕ. Η Ισπανία αποτελεί εδώ και χρόνια δημοφιλή προορισμό για αγοραστές εξοχικών κατοικιών από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ και το Μαρόκο. Περιοχές όπως η Ίμπιζα, η Μαρμπέγια και η Βαρκελώνη αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλείς επιλογές.
Ο Σάντσεθ χαρακτήρισε τον νέο φόρο ως «άνευ προηγουμένου» στην ιστορία της χώρας. «Μόνο το 2023, περίπου 27.000 σπίτια και διαμερίσματα αγοράστηκαν από μη κατοίκους χωρών εκτός ΕΕ», ανέφερε ο πρωθυπουργός. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι περισσότεροι από αυτούς τους αγοραστές δεν απέκτησαν τα ακίνητα για προσωπική χρήση ή για τις οικογένειές τους αλλά με σκοπό τη χρηματική κερδοφορία μέσω επενδύσεων – κάτι που θεωρείται απαράδεκτο εν μέσω στεγαστικής έλλειψης.
Παρόλο που δεν δόθηκαν λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου ή το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του σχεδίου, αρκετοί αναλυτές πιστεύουν ότι μπορεί να έχει συμβολικό χαρακτήρα ώστε να αποτρέψει ξένους επενδυτές δημιουργώντας αβεβαιότητα.
Άλλα μέτρα για τη βελτίωση της πρόσβασης στη στέγαση
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης σειρά άλλων μέτρων για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης:
- Αύξηση του αποθέματος κοινωνικής στέγασης μέσω κατασκευής νέων κατοικιών.
- Παροχή κινήτρων σε ιδιοκτήτες ώστε να ανακαινίζουν κενά ακίνητα και να τα διαθέτουν προς ενοικίαση σε προσιτές τιμές.
- Αυστηρότερη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων (π.χ., Airbnb) που κατηγορούνται ότι μειώνουν τη διαθεσιμότητα μακροχρόνιων ενοικίων.
- Επιβολή υψηλότερων φορολογικών συντελεστών στις βραχυχρόνιες μισθώσεις συγκριτικά με τα ξενοδοχεία.
Ο Σάντσεθ υποστήριξε ότι αυτά τα μέτρα είναι απαραίτητα καθώς υπάρχει μια «αφόρητη» ανισορροπία μεταξύ των αυξανόμενων τιμών των κατοικιών και των εισοδημάτων των νοικοκυριών. Τόνισε επίσης ότι η πρόσβαση στη στέγαση αποτελεί βασικό παράγοντα ανισότητας και εμπόδιο στην ανεξαρτησία των νέων ανθρώπων.
Ο πρωθυπουργός επέκρινε τις προηγούμενες κυβερνήσεις συντηρητικών κομμάτων (Λαϊκό Κόμμα), κατηγορώντας τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές τους στον τομέα της στέγασης ως υπεύθυνες για τη σημερινή κατάσταση. Υπογράμμισε ότι απαιτείται μια «τολμηρή, κοινωνική και δεσμευμένη» πολιτική προσέγγιση ώστε να δοθούν λύσεις στο πρόβλημα.
Τέλος, ο Σάντσεθ δήλωσε πως οι δημόσιοι θεσμοί πρέπει να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας καθώς «η κατάσταση είναι κρίσιμη».
The Guardian
