Η Παναγία του Καζάν θεωρείται από τις διασημότερες εικόνες της χριστιανικής πίστης και ιδαίτερο σύμβολο ιερότητας και προσευχής για εκατομμύρια πιστούς στη Ρωσία. Η ιστορία είναι περιπετειώδης. Η εικόνα απεικονίζει το πρόσωπο της Παναγίας να στρέφεται προς τον Υιό Της, ο οποίος βρίσκεται σε όρθια θέση και ευλογεί. Σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε στις 8 Ιουλίου 1579 στην πόλη Καζάν, στην πρωτεύουσα του Ταταρστάν στη Ρωσία, από την μικρή Ματρώνα. Έκτοτε, η τύχη δοκιμάστηκε πολλάκις….
Η εικόνα εξαφανίστηκε
Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, η εικόνα υπήρχε ήδη από τον 13ο αιώνα στην πόλη και ήταν δώρο του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανού Β’ στους κατοίκους του Καζάν. Λέγεται πως ο Πατριάρχης δώρισε την εικόνα ως ένδειξη αλληλεγγύης στους κατοίκους, που αντιμετώπιζαν συνεχείς επιδρομές από εισβολείς. Όταν η πόλη καταλήφθηκε από τους Τατάρους, το 1438 μ.Χ., η Παναγία του Καζάν, προς έκπληξη όλων, εξαφανίστηκε….
Το 1552 η ταταρική, πλέον, πόλη καταλήφθηκε από την Ρωσία και τον Ιβάν τον Τρομερό. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1579, ξέσπασε πυρκαγιά στο Κρεμλίνο της περιοχής, η πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς και οι Μωαμεθανοί απέδωσαν την καταστροφή στην οργή του προφήτου. Σύντομα ξέσπασε εμφύλια σύρραξη ανάμεσα στους κατοίκους και σύμφωνα με την Ιερά Παράδοση, η Παναγία ανέλαβε δράση. Εμφανίστηκε σε μια μικρή κοπέλα, την Ματρώνα, και της υπέδειξε το μέρος που ήταν θαμμένη η Ιερά Εικόνα. Έτσι, η νεαρή εντόπισε εκ νέου την Παναγία του Καζάν στις 8 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς….
Το ιερό σύμβολο των Ρώσων
Η εικόνα συνδέεται με αναρίθμητα θαύματα με πρώτο αυτό της ίασης του τυφλού Ιωσήφ. Η Παναγία του Καζάν αναδείχθηκε σε σπουδαίο χριστιανικό σύμβολο για τους Ρώσους. Κατείχε τόσο περίοπτη θέση στον ρωσικό πληθυσμό, που ο πρώτος Τσάρος της δυναστείας των Ρωμανώφ, Μιχαήλ Θεοδώροβιτς, θέσπισε δύο εορτές προς τιμήν της. Μια θρησκευτική, με την αφορμή της ευρέσεως της Ιεράς Εικόνας την 8η Ιουλίου και μια εθνική για την απελευθέρωση των Ρώσων από τους Πολωνούς στις 22 Οκτωβρίου. Από τότε η Ιερά Εικόνα έγινε το σύμβολο και η προστάτιδα όλων των Ρώσων. Μάλιστα, όταν επρόκειτο να αρραβωνιαστούν οι Τσάροι λέγεται πως σταύρωναν τα δαχτυλίδια τους πάνω σε αυτήν, για ευλογία….
Η κλοπή της εικόνας
Στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα χτίστηκε το Μοναστήρι της Θεοτόκου του Καζάν και αποφασίστηκε η φύλαξή της στο ιερό. Ωστόσο, στις 29 Νοεμβρίου 1904, η εικόνα εξαφανίστηκε ξανά. Αυτή τη φορά, εκλάπη. Κάποιοι υποστήριξαν πως την έκλεψαν εξαιτίας του βαρύτιμου καλύμματος που την κάλυπτε και των πολύτιμων λίθων που έφερε. Και όπως αποδείχτηκε, είχαν δίκιο. Οι ληστές συνελήφθησαν, η κορνίζα βρέθηκε, η εικόνα, όμως, παρέμεινε άφαντη. Κατά την απολογία τους, οι δράστες ομολόγησαν πως αρχικά τεμάχισαν και ύστερα έκαψαν την εικόνα. Όλοι ήταν βέβαιοι πως το ιερό σύμβολο εξαφανίστηκε για πάντα. Μάλιστα, ακόμα και το αντίγραφο που φυλασσόταν στην Αγία Πετρούπολη εξαφανίστηκε και αυτό το 1917. Η Ρωσική Εκκλησία θεώρησε την εξαφάνιση της εικόνας ως κακό οιωνό. Για τον θρησκευόμενο και αναλφάβητο, τότε, λαό της Ρωσίας, η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε με την επανάσταση του 1905, την ήττα της Ρωσίας στον Ρωσο-Ιαπωνικό Πόλεμο και την Οκτωβριανή Επανάσταση, το 1917….
Τι απέγιναν τα υπόλοιπα αντίγραφα της εικόνας
Σήμερα, υπάρχουν τουλάχιστον 60 αντίγραφα της Παναγίας του Καζάν. Ένα από αυτά χρονολογείται από το 1730, αλλά ανακαλύφθηκε αιώνες αργότερα, τη δεκαετία του 1970 στο προσκύνημα της Παναγίας στο χωριό Φάτιμα της Πορτογαλίας και το 1993 μεταφέρθηκε στο Βατικανό. Ο Πάπας Ιωάννης-Παύλος ΙΙ λέγεται πως προσευχόταν επί 11 χρόνια στην εικόνα, δηλώνοντας πως «η εικόνα βρήκε ένα σπίτι και με συνοδεύει με το μητρικό βλέμμα της στα καθημερινά μου εκκλησιαστικά καθήκοντα«. Ο ίδιος θέλησε να τη δωρίσει στο Πατριαρχείο της Μόσχας, ωστόσο οι κακές σχέσεις των δύο Εκκλησιών εκείνη την περίοδο, δεν του επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το ταξίδι του στη ρωσική πρωτεύουσα. Στις 26 Αυγούστου 2004 το αντίγραφο της Παναγίας του Καζάν εκτέθηκε στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη και στη συνέχεια ταξίδεψε στη Ρωσία. Σήμερα φυλάσσεται στον Ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο Καζάν….
Η Παναγία του Καζάν στην Ελλάδα
Στον ελλαδικό χώρο, αντίγραφα της Παναγίας του Καζάν υπάρχουν στο Καθολικό της Ιεράς Μονής της Παναγίας στην Κερατέα, στο παρεκκλήσιο της Οσίας Ξένης της Ρωσίδος στη Μάνδρα και στον Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Καλλιθέα Αττικής, ενώ η Ρωσική Μονή Αγίου Παντελεήμονα του Αγίου Όρους φιλοξενεί επίσης αντίγραφο, μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Η Παναγία του Καζάν αποτελεί σήμερα πολιούχο της ομώνυμης περιοχής και προστάτιδα της Ρωσίας. Γιορτάζεται στις 8 Ιουλίου και στις 4 Νοεμβρίου, ημέρα που η Ρωσία γιορτάζει την Ημέρα της Εθνικής Ενότητας….
Πηγή: mixanitouxronou.gr
