Ο Στέφανος ο Μέγας της Μολδαβίας, εξάδελφος του διάσημου Βλαντ Ντρακούλ, υπήρξε μια από τις μεγάλες προσωπικότητες του ύστερου Μεσαίωνα και φανατικός πολέμιος των Τούρκων. Σημείο τριβής μεταξύ του Μολδαβού ηγεμόνα και του Οθωμανού σουλτάνου Μωάμεθ Β’ ήταν η περιοχή της Βεσαραβίας. Η σύγκρουση Μολδαβών – Τούρκων για τη Βεσαραβία ξεκίνησε το 1420. Μετά την Άλωση της Πόλης το 1453 οι Τούρκοι επανήλθαν και κατέστησαν φόρου υποτελή τον τότε ηγεμόνα της Μολδαβίας.
Το 1457 ο Στέφανος έγινε ηγεμόνας με τη βοήθεια του εξαδέλφου του. το 1465 ο Μωάμεθ ζήτησε από τον Στέφανο να του παραδώσει το σημαντικό λιμάνι της Κελλίας. Ο Στέφανος αρνήθηκε και αφού προετοιμάστηκε εισέβαλε στη Βλαχία που κυβερνούσε ο υποτελής στους Τούρκους Ράντου.
Το 1473 ο Ράντου ενισχυμένος με 12.000 Τούρκους και 6.000 δικούς του στρατιώτες πολέμησε πάλι τον Στέφανο αλλά ηττήθηκε με τους Μολδαβούς να καταλαμβάνουν το Βουκουρέστι. Σύντομα όμως μια νέα τουρκική στρατιά υποχρέωσε τον Στέφανο να υποχωρήσει στη χώρα του, ενώ ο Μωάμεθ απαίτησε και πάλι την παράδοση της Κελλίας.
Μετά την νέα άρνηση του Στεφάνου ο Μωάμεθ διέταξε τον Σουλεϊμάν πασά να συγκεντρώσει ισχυρές δυνάμεις και να επιτεθεί με μεγάλες δυνάμεις κατά του χριστιανού πρίγκιπα. Πράγματι ο Σουλεϊμάν συγκέντρωσε μια επιβλητική στρατιά 120.000 ανδρών με την οποία ενώθηκαν 17.000 Βλάχοι και 20.000 Βούλγαροι βοηθητικοί. Μόνο το ιππικό των Τούρκων αριθμούσε 30.000 άνδρες.
Ο Στέφανος δεν μπορούσε φυσικά να συγκεντρώσει ανάλογες δυνάμεις. Ζήτησε βοήθεια από τη Δύση αλλά δεν έλαβε. Οι Ούγγροι του έστειλαν 1.800 άνδρες και άλλους 2.000 στρατιώτες έστειλαν οι Πολωνοί. Ο ίδιος στρατολόγησε και 5.000 σκληροτράχηλους Τρανσυλβανούς πολλοί εκ των οποίων ήταν γερμανικής καταγωγής. Επίσης 15.000 δικούς του στρατιώτες ενώ στρατολόγησε και αγρότες και κάθε ικανό να φέρει όπλα άνδρα. Συνολικά ο στρατός του αριθμούσε 49.000 άνδρες και 20 πυροβόλα.
Ελιγμοί
Η τουρκική στρατιά εισέβαλε στη Μολδαβία τον Δεκέμβριο του 1474. Ο Στέφανος ακολούθησε την τακτική της καμένης γης για να καταπονήσει όσο ήταν δυνατό τον εχθρό. Ελαφρά αποσπάσματα του στρατού έστηναν ενέδρες και εξόντωναν κάθε εχθρό που τολμούσε να αποκοπεί από το κύριο σώμα. Ο πληθυσμός με όλα τα κοπάδια μετακινήθηκε βόρεια ώστε οι Τούρκοι να στερούνται των αναγκαίων.
Ο Σουλεϊμάν βάδιζε παρόλα αυτά προς την πρωτεύουσα του Στεφάνου την Σουτσεάβα. Λόγω του χειμώνα και των ελλείψεων βάδιζε αργά. Ο Στέφανος τους περίμενε στο Βασλούι σε μια στενωπό που προστατευόταν από δασωμένους λόφους και στα δύο πλευρά ενώ μπροστά έρεε ο ποταμός Μπαρλάντ. Ήταν 10 Ιανουαρίου του Σωτηρίου έτους 1475.
Στον ποταμό υπήρχε μόνο μια ξύλινη γέφυρα. Ο Στέφανος έταξε τις δυνάμεις του σε δύο γραμμές μάχης. Στην πρώτη τάχθηκαν, στο δεξιό πλευρό, οι Τρανσυλβανοί και στο κέντρο και το αριστερό τα τακτικά στρατεύματα του Στεφάνου.
Στη δεύτερη γραμμή τάχθηκαν οι επιστρατευμένοι αγρότες. Ο Στέφανος όμως έταξε και μέρος των τακτικών του δυνάμεων στο αριστερό του πλευρό, εντός του δασωμένου λόφου Κοάστα Μουντένιλορ. Επικεφαλής της ενεδρεύουσας δύναμης τάχθηκε ο ίδιος και περίμενε τους Τούρκους.
Ο Στέφανος εφάρμοσε ένα ακόμα στρατήγημα στέλνοντας την πρώτη γραμμή των στρατευμάτων του, μαζί με σαλπιγκτές στο μέσο της ελώδους κοιλάδας του Ποντούλ Ινάλτ, μεταξύ των θέσεών του και των Τούρκων. Ο ήχος από τις σάλπιγγες έκανε τον Σουλεϊμάν να πιστέψει ότι οι Μολδαβοί είχαν αναπτυχτεί στο μέσο της κοιλάδας.
Η τουρκική στρατιά χωρισμένη σε τρία τμήματα κινήθηκε κατά πάνω της πρώτης γραμμής των Μολδαβών που όμως είχε διαταγή να μην εμπλακεί αλλά να υποχωρήσει σιγά-σιγά προς την καθορισμένη θέση, εμπρός από τη δεύτερη γραμμή και προς την ενέδρα.
Τετραήμερη σφαγή
Ο Σουλεϊμάν έπεσε στην παγίδα. Επιτέθηκε στην πρώτη εχθρική και βλέποντας τους άνδρες της να υποχωρούν τους ακολούθησε. Ξαφνικά τα πυροβόλα των Μολδαβών άρχισαν να βάλλουν. Ακολούθησαν οι Μολδαβοί τοξότες και οι φέροντες πρώιμα τυφέκια. Οι Μολδαβοί δεν έβλεπαν του έβαλλαν λόγω της ομίχλης. Καθοδηγούνταν από τον ήχο των προελαυνόντων Τούρκων.
Την ίδια ώρα το ελαφρύ ιππικό του Στέφανου άρχισε να επιτίθεται κατά των εχθρών και να χάνεται άμεσα στην ομίχλη. Οι Τούρκοι πολεμούσαν έναν «αόρατο» εχθρό υφιστάμενοι απώλειες. Πολλοί Τούρκοι κόλλησαν στη λάσπη, άλλοι χάθηκαν από τα εχθρικά βλήματα. Με κόπο οι Τούρκοι έφτασαν τελικά ενώπιον της κύριας γραμμής αντίστασης των Μολδαβών.
Ο Σουλεϊμάν εξαπέλυσε 7.000 σπαχήδες κατά των Τρανσυλβανών αλλά αυτοί τους απέκρουσαν. Κατόπιν όμως, μάλλον λόγω της ομίχλης, επικράτησε σύγχυση και τράπηκαν σε φυγή. Οι Τούρκοι άρχισαν να πιέζουν τους Μολδαβούς, αλλά τότε εξόρμησε ο Στέφανος με τους ενεδρεύοντες άνδρες του.
Με τις σάλπιγγες να ηχούν ο Στέφανος και οι άνδρες του εξόρμησαν στο πλευρό των Τούρκων σαρώνοντάς τους. Σύντομα, μέσα στην ομίχλη, επικράτησε πανικός και ο Σουλεϊμάν έχασε κάθε έλεγχο των ανδρών του. οι Τούρκοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή καταδιωκόμενοι, για τις επόμενες τρεις ημέρες από τους Μολδαβούς ελαφρούς ιππείς και τους Πολωνούς ιππείς του Στεφάνου.
Η τουρκική στρατιά υπέστη ανείπωτη καταστροφή. Πάνω από 40.000 Τούρκοι σκοτώθηκαν, αλλά μόλις 4.000 αιχμαλωτίσθηκαν καθώς οι Μολδαβοί δεν ένιωθαν ιδιαίτερα φιλάνθρωποι… και οι περισσότεροι εχθροί παλουκώθηκαν. Οι Βλάχοι πάντως δεν συμμετείχαν στη μάχη. Είχαν πρώτοι τραπεί σε φυγή.
Μετά τη μάχη και την καταδίωξη ο Στέφανος έστειλε τέσσερις Τούρκους πασάδες και 36 λάβαρα στον Πολωνό βασιλιά Καζίμιρο ως δώρο για τη βοήθεια που του πρόσφερε. Το ίδιο έκανε και με τον πάπα και τον Ούγγρο βασιλιά Ματθία Κορβίνο. Ο Στέφανος, αξίζει να σημειωθεί, δεν γιόρτασε τη νίκη. Νήστεψε αυστηρά επί 40 ημέρες και αφιέρωσε την επιτυχία του στον Θεό.
Ο Στέφανος με τους άνδρες του.
