Hταν μία από τις απόπειρες ληστείας που συμβαίνουν κατά κόρον από αρχάρια κλεφτρόνια που αναζητούν μια εύκολη «μπάζα» στις ΗΠΑ. Το θύμα θεωρητικά εύκολο, μια 69χρονη γυναίκα, στο parking ενός πολυκαταστήματος, στο Κλίβελαντ.
Ο ένας από τους δύο δράστες έτεινε το 38αρι περίστροφο, ζητώντας λεία. Η γυναίκα όμως δεν ήταν μια τυπική περίπτωση ηλικιωμένης που θα τρόμαζε από δύο ερασιτέχνες. Άρπαξε το πιστόλι, στην προσπάθεια της να ακινητοποιήσει το δράστη. Το όπλο ωστόσο εκπυρσοκρότησε και η σφαίρα καρφώθηκε στο στομάχι της.
Οι δυο άνδρες έτρεξαν πανικόβλητοι, δεν έψαξαν καν τις τσέπες της. Η διακομιδή στο νοσοκομείο καθυστέρησε και η 69χρονη υπέκυψε στο τραύμα της στο χειρουργικό κρεβάτι. Η ιστορία θα είχε περάσει στα ψιλά των ειδήσεων στο Οχάιο αν δεν προέκυπτε κάτι τελείως αλλόκοτο κατά τη νεκροψία.
Η γυναίκα αυτή ήταν από τις πιο διάσημες τις πόλεις, αλλά δεν ήταν ακριβώς… γυναίκα. Λόγω μιας κυτταρικής μετάλλαξης διέθετε χρωμοσώματα και των δύο φύλλων (ΧΧ κ’ ΧΥ). Επιπλέον δεν είχε θηλυκά αναπαραγωγικά όργανα, αλλά ένα μη λειτουργικό ανεπτυγμένο πέος. Στο φάκελο της εξέτασής της, οι γιατροί τη δήλωσαν ως «ερμαφρόδιτη σπάνια ιατρική κατάσταση, όπου συνυπάρχουν γυναικεία και αντρικά σεξουαλικά όργανα».
Το μεγάλο μυστικό της θρυλικής Στέλλα Γουόλς είχε αποκαλυφθεί μετά θάνατον.
Μια από τις κορυφαίες αθλήτριες της ιστορίας, με 18 παγκόσμια ρεκόρ και αναρίθμητα μετάλλια στο παλμαρέ της, προσπαθούσε σε όλη τη ζωή της να αποκρύψει την «ένοχη» φύση της.
Στις 3 Απριλίου του 1911 ο Γιούλιαν και η Βερόνικα Βαλασίεβιτς έφεραν στον κόσμο, στο χωριό Βιερτσόβνια στη βόρεια Πολωνία, κάτι που μόνο οι ίδιοι γνώριζαν τι ακριβώς είναι. Το βέβαιο είναι ότι αποφάσισαν να το μεγαλώσουν ως κορίτσι και του έδωσαν το όνομα Στανισλάβα Βαλασίεβιτς.
Ίσως η γενετική ανωμαλία της πρωτότοκης «κόρης» τους (έκαναν άλλες δύο ακολούθως) να ήταν και ο λόγος που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ όταν ήταν μόλις τριών μηνών.
Η Στανισλάβα μεγάλωσε στην πολωνική-αμερικανική γειτονιά του Κλίβελαντ, γνωστή ως «Σλαβικό Χωριό». Η φαινομενική έφεσή της προς τον αθλητισμό, ήταν εξόφθαλμη από μικρή ηλικία, ομοίως όμως και τα …ανδροπρεπή χαρακτηριστικά της. Εξαιρετικά μυώδης, με κοντό λαιμό, ύψος 1,75 μ. και πρόσωπο αρρενωπών διακριτικών, έγινε από μικρή στόχος σχολικού εκφοβισμού (bullying) από τα παιδιά της ηλικίας της.
Δεν λογάριαζε όμως τίποτα, συνήθως «απαντούσε» στους κακεντρεχείς, ρεζιλεύοντας κάποιο αγόρι σε ένα αγώνα ταχύτητας. Για κορίτσι δεν το συζητάμε, η μετονομαζόμενη στις ΗΠΑ σε Στέλλα Γουόλς, δεν είχε αντίπαλο. Σε ηλικία 19 ετών έσπασε το παγκόσμιο ρεκόρ στις 50 γιάρδες (45,7 μέτρα), κάνοντας 6 δευτερόλεπτα.
Έτρεχε όλες τις αποστάσεις, από 50 γιάρδες έως 400 μέτρα, αλλά ήταν τέτοια τα τα προσόντα της που της επέτρεπαν να διαπρέπει παράλληλα στο μήκος και το δίσκο.
Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα του 1930 πήρε τρία χρυσά (60, 100 και 200 μέτρα), ενώ την ίδια χρονιά κατέθεσε αίτημα χορήγησης της αμερικανικής υπηκοότητας.
Στους Ολυμπιακούς του 1932 ωστόσο κατέβηκε ξανά υπό το έμβλημα της μητρικής χώρας της. Πήρε το χρυσό στα 100 μ. ισοφαρίζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ, ενώ την ίδια ημέρα αναδείχτηκε 6η στο δίσκο! Το Σεπτέμβρη του 1933 έσπασε δύο παγκόσμια ρεκόρ μέσα σε μία ημέρα, κάνοντας 7,4’’ στα 60 μ. και 11,8’’ στα 100 μ.
Η φήμη της σε Πολωνία και ΗΠΑ είχε εξαπλωθεί ως ένα… πρωτόγνωρο φαινόμενο στο χώρο του αθλητισμού. Οι εφημερίδες έκαναν λόγο για την «ιπτάμενη του Κλίβελαντ» και τη «Βασίλισσα των σπριντ».
Ο τοπικός Τύπος είχε αναφέρει πώς ότι ήταν για το Baseball ο Μπέιμπ Ρουθ ήταν κι εκείνη για το γυναικείο στίβο.
Στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου του 1936 πάντως αποδείχτηκε ότι η Γουόλς… δεν ήταν ανίκητη. Μια 18χρονη Αμερικανίδα, η Έλεν Στέφενς, τη νίκησε για 0,2’’ και της πήρε παράλληλα το παγκόσμιο ρεκόρ. Με αφορμή ένα πολωνικό δημοσίευμα, που αμφισβητούσε τη θηλυκότητα της Στέφενς, η πολωνική αντιπροσωπεία και η Γουόλς προσωπικά, κατέθεσαν ένσταση, ζητώντας την εξέταση του φύλου της Αμερικανίδας.
Η Στέφενς υποβλήθηκε σε αυτή την εξευτελιστική διαδικασία, μόνο και μόνο για να διαπιστωθεί ότι ήταν όντως γυναίκα. Προφανώς η Γουόλς κάτι φοβόταν και θέλοντας να ρίξει στάχτη στα μάτια, έστρεψε τους προβολείς μακριά από αυτήν.
Μετά την ήττα της η Γουόλς απέφευγε τις μετωπικές με τη Στέφενς στα 100μ. αλλά έκανε νέα παγκόσμια ρεκόρ στις 70 γιάρδες και στα 200μ., το οποίο κράτησε 17 χρόνια. Αφότου πήρε την αμερικανική υπηκοότητα, εξελίχθηκε για πολλά χρόνια στη σταρ των παναμερικανικών αγώνων, σαρώνοντας τα χρυσά μετάλλια στους δρόμους ταχύτητας και στο μήκος.
Η αθλητική καριέρα της, παρατάθηκε… πέραν των φυσιολογικών ορίων. Στα 35 χρόνια της, έτρεχε γρηγορότερα τα 80 μέτρα απ’ ότι στα 19 ενώ στα 37 της αναδείχτηκε πρωταθλήτρια των ΗΠΑ στα 100μ., τα 200μ. και το μήκος.
Κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ και δεν θα συνέβαινε για τα επόμενα 50 χρόνια. Κατέκτησε οχτώ σερί φορές χρονιές το χρυσό στο μήκος και 11 συνολικά, την τελευταία όταν ήταν 40 ετών.
Το όνομα της ταυτίστηκε με το κορυφαίο φαινόμενο στην ιστορία του γυναικείου αθλητισμού. Όταν το γυναικείο πένταθλο εισήχθη στο πρωτάθλημα των ΗΠΑ, κατέκτησε για πέντε σερί χρονιές το χρυσό, έστω και αν την τελευταία ήταν 43 ετών.
Παράλληλα με όλα αυτά, κατέκτησε τίτλους στο δίσκο, στο γκολφ και στο τένις, όπου έπαιξε επίσης σε πολύ υψηλό επίπεδο. Το μεγάλο απωθημένο της, ήταν να εκπροσωπήσει τις ΗΠΑ σε Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά η δυνατότητα αυτή της δόθηκε πολύ αργά, το 1956, όταν άλλαξε ο νόμος που απαγόρευε σε αθλητή να κατέβει με σημαία άλλης χώρας από αυτήν που είχε ήδη εκπροσωπήσει.
Θα μπορούσε να το κάνει αν παντρευόταν Αμερικανό, κι έτσι το 1955 ήρθε εις γάμου κοινωνία με τον κατά 12 χρόνια νεότερό της, πρώην πυγμάχο, Χάρι Όλσον.
Στα 44 χρόνια της (!) η Γουόλς πήρε μέρος στα trials των ΗΠΑ και μπορεί η τρίτη θέση στα 200μ. να μοιάζει με «θαύμα» σε τέτοια ηλικία, δεν ήταν ωστόσο αρκετή για να της δώσει την πρόκριση.
Αφότου τελείωσε την ερασιτεχνική (παράλληλα εργαζόταν ως ιδιωτική υπάλληλος) και συνάμα κινηματογραφική καριέρα της, η Γουόλς δούλεψε ως προπονήτρια και διοργανώτρια αθλητικών διοργανώσεων, εξαργυρώνοντας τη μεγάλη φήμη της. Στα τελευταία χρόνια της ζωής της εργαζόταν με πολύ καλό μισθό για το Κέντρο Αναψυχής του Κλίβελαντ, έχοντας στην αρμοδιότητα της τη διοργάνωση αθλητικών δραστηριοτήτων.
Τον Δεκέμβριο του 1980, η γυναικεία ομάδα μπάσκετ του «Κεντ Στέιτ», θα αντιμετώπιζε την Εθνική Πολωνίας στο Κλίβελαντ κατόπιν των δικών της πρωτοβουλιών. Δεν πρόλαβε να υποδεχτεί στις ΗΠΑ τις συμπατριώτισσες της. Η ενστικτώδης αντίδραση της να ακινητοποιήσει τους δύο ληστές ήταν η τελευταία… επίδειξη ανδροπρέπειας που έκανε ποτέ.
Η ιατρική ανακοίνωση για την ερμαφρόδιτη προέλευση της, προκάλεσαν «σοκ» στην κοινή γνώμη.
Τότε, όλοι «θυμήθηκαν» …περί τίνος επρόκειτο, και οι προϋπάρχοντες «ψίθυροι», έγιναν μαρτυρίες, με τη μορφή χιονοστιβάδας. Ο πρώην σύζυγός της, ο γάμος με τον οποίο κράτησε πολύ λίγο, έκανε λόγο στους δημοσιογράφους για ένα «φρικιό της φύσης».
Ένας πρώην συναθλητής της που αργότερα έγινε προπονητής, αποκάλυψε ότι στην ηλικία των 10 την είδε κατά λάθος γυμνή στα αποδυτήρια, αντικρίζοντας το μόριο της. «Ο Θεός φταίει για αυτό;», με ρώτησε. «“Όχι, είναι απλώς ένα λάθος απάντησα αμήχανα”».
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή έκρινε ότι δεν υπήρχε λόγος να αφαιρεθούν τα μετάλλια που κατέκτησε η Γουόλς, καθότι, δεν υπάρχει «ξεκάθαρο» καθεστώς για τις περιπτώσεις ερμαφρόδιτων οργανισμών. Τέτοιος, άλλωστε, ήταν αυτός της Νοτιοαφρικανής Κάστερ Σεμένια που ξεσήκωσε σάλο διαμαρτυριών στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του Βερολίνου το 2009. Τα επίπεδα τεστοστερόνης της ήταν πέντε φορές υψηλότερα από ότι των φυσιολογικών γυναικών.
Μετά από τις εξετάσεις στις οποίες υποχρεώθηκε να υποβληθεί, διαπιστώθηκε ότι δεν είχε είχε μήτρα και ωοθήκες. Αρχικά η «IAAF» είχε πρόθεση να την αποκλείσει και να της αφαιρέσει το μετάλλιο, τελικά όμως, αναδιπλώθηκε, της επετράπη η συμμετοχή, και η Σεμένια κατέκτησε το αργυρό στο Παγκόσμιο του 2011.
Τι νόημα άλλωστε θα είχε να «τιμωρηθεί» μετά θάνατον μια γυναίκα που υπέφερε τόσο στα 69 χρόνια που έζησε; Ίσως η Στανισλάβα Βαλασίεβιτς να άξιζε όλες αυτές τις διακρίσεις και μόνο για το ότι υπερέβη τα όρια της, έχοντας στις πλάτες της το βάρος ενός τέτοιου μυστικού.
Όπως έγραψε άλλωστε χρόνια αργότερα ο αθλητικός συντάκτης και φίλος της Νταν Κάγκλιν, «οτιδήποτε και αν ήταν η Στέλλα Γουόλς, ήταν μοναδική στο είδος της…»
