Είναι γνωστό σε όλους ότι οι ταχύτητες (σχέσεις) στο αυτοκίνητο αποτελούν σημαντικό κομμάτι, ίσως το σημαντικότερο, για τη σωστή λειτουργία του κινητήρα, της ταχύτητας και της οδηγικής συμπεριφοράς του οχήματος. Όμως, είναι δύσκολο κάποιος να αντιληφθεί ότι για να φθάσει σε αυτό το σημείο, η συγκεκριμένη τεχνολογία πέρασε από πολλά στάδια.
Η αλλαγή ταχύτητας για τον οδηγό δεν ήταν πάντα εύκολη, καθώς ήθελε συγκεκριμένες κινήσεις που ουσιαστικά του δυσκόλευε την οδήγηση. Τα πρώτα σασμάν δεν είχαν όπισθεν -ταχύτητα που μπήκε σταδιακά, καθώς ήταν απαραίτητη από την πρώτη στιγμή.
Στα αυτοκίνητα που κατασκευάστηκαν τη δεκαετία του ‘50 ο λεβιές ταχυτήτων βρισκόταν στο τιμόνι. Μπορεί η θέση να μην ήταν βολική για τους οδηγούς, όμως ήταν ιδανική για να μπορέσουν να φιλοξενηθούν τρία άτομα στη μπροστινή σειρά, καθώς εκμεταλλεύονταν οι κατασκευαστές της τότε εποχής τη θέση που σήμερα βρίσκονται οι ταχύτητες. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που σε πολλά αυτοκίνητα της δεκαετίας βλέπουμε τρεις μπροστινές θέσεις.
Την επόμενη δεκαετία (‘60) ο λεβιές ταχυτήτων κατέβηκε κάτω και ήταν τοποθετημένος εκεί όπου είναι σήμερα, ανάμεσα στα δύο εμπρός καθίσματα. Ήταν ένας απλός σιδερένιος λεβιές με μια στρόγγυλη κοκκάλινη κατάληξη. Σε αυτό το κιβώτιο μπορούσαν να μπουν μόνο 4 σχέσεις. Για να μην υπερβεί ο κινητήρας τις δυνατότητές του, για πρώτη φορά οι ταχύτητες συνδέθηκαν με το ταχύμετρο που εμφάνισε κόκκινες γραμμές για να δείξει πότε πρέπει να αλλάξει.
Στο δρόμο της εξέλιξης, την δεκαετία του ‘70 ο μοχλός έγινε πιο εργονομικός και προστέθηκαν περισσότερες ταχύτητες για καλύτερη κύλιση, ταχύτητα και δύναμη. Μάλιστα το Seat 124 Sport 1600 είναι το πρώτο αυτοκίνητο της μάρκας με πέντε ταχύτητες, ενώ όλοι οι κατασκευαστές σταδιακά άρχισαν να βάζουν πέντε σχέσεις, καθιστώντας το αυτοκίνητο πιο γρήγορο και αποτελεσματικό όσον αφορά την αλλαγή των ταχυτήτων.
Στη δεκαετία του ‘80 οι ταχύτητες άρχισαν να παίρνουν τη σημερινή μορφή. Αυτή η δεκαετία σηματοδοτεί για τους οδηγούς περισσότερη εργονομία και άνεση. Ορισμένα μοντέλα διαθέτουν ήδη υδραυλικό τιμόνι και νέα υλικά που καθιστούν την αλλαγή ταχυτήτων πιο ευέλικτη. Ο μοχλός ταχυτήτων είναι εκλεπτυσμένος και τοποθετείται σε υψηλότερο σημείο για ακόμη καλύτερη εργονομία.
Από τη δεκαετία του ‘90 μέχρι και σήμερα δεν άλλαξαν πολλά πράγματα σε αυτό τον τομέα. Στις αρχές της δεκαετίας εμφανίστηκαν τα πρώτα μοντέλα που είχαν 6 ταχύτητες (σχέσεις), καθώς και τα αυτόματα σασμάν. Τότε έμπαιναν μόνο στα πολυτελή αυτοκίνητα. Ήταν -όμως- η αρχή και το πρώτο βήμα ώστε να το υιοθετήσουν σταδιακά όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Τα τελευταία χρόνια μάλιστα και με την αυτόνομη οδήγηση στα σκαριά, τα αυτόματα σασμάν κερδίζουν συνεχώς έδαφος, καθώς πολύ σύντομα τα τελευταίου τύπου μοντέλα θα είναι αυτόματα. Άλλωστε λειτουργίες, όπως αυτή της αυτόνομης στάθμευσης, προϋποθέτουν αυτόματο σασμάν. Σύντομα θα ακολουθήσουν και άλλες λειτουργίες που θα… απομακρύνουν τον συμπλέκτη από τη ζωή του οδηγού.
