Στην καρδιά της πόλης του Ηρακλείου και συγκεκριμένα στην πλατεία Ελευθερίου Βενιζέλου, γνωστή και ως Πλατεία των Λιονταριών, βρίσκεται η πανέμορφη Κρήνη Μοροζίνι.
Θεωρείται ένα από τα πιο εμβληματικά ενετικά μνημεία του Χάνδακα και σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση.
Το νερό της βρύσης ερχόταν από το βουνό Γιούχτας στις Αρχάνες, με ένα υδραγωγείο έκτασης 15 χιλιομέτρων, που έφτανε στο Ηράκλειο. Σήμερα, το νερό της κρήνης προέρχεται από μία ανακύκλωση νερού ύδρευσης που έχει τοποθετήσει ο δήμος Ηρακλείου στο μνημείο και δεν είναι πόσιμο. Κάποτε, όμως, ήταν πηγή ζωής για την πόλη του Ηρακλείου, ενώ σήμερα αποτελεί διάσημο αξιοθέατο και αγαπημένο σημείο συνάντησης.
Τα εγκαίνια της Κρήνης έγιναν στις 25 Απριλίου του 1628, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Μάρκου, που ήταν τότε πολιούχος της πόλης. Εμπνευστής του έργου ήταν ο Φραγκίσκος Μοροζίνι, που έδωσε στην κρήνη το όνομά του. Εκείνη την εποχή υπήρχε μεγάλο πρόβλημα λειψυδρίας στην πόλη του Ηρακλείου και προκειμένου να λυθεί αυτό, οι Ενετοί κατασκεύασαν σωληνώσεις, οι οποίες μετέφεραν νερό από τον Γιούχτα.
Έτσι, έξω από την πόλη και πέρα από την Κνωσό, εκεί που ήταν ο αρχαίος λαβύρινθος, στην τοποθεσία Αγία Ειρήνη στα Σπήλια, κατασκευάστηκε η ενετική υδατογέφυρα, που μετέφερε το νερό του Γιούχτα στο κέντρο της πόλης και λειτουργούσε σαν υδραγωγείο. Έως τον 17ο αιώνα η πόλη υδρευόταν αποκλειστικά από πηγάδια με υφάλμυρο νερό, μικρές κρήνες και υδατοδεξαμενές, που συγκέντρωναν το βρόχινο νερό. Από πηγές γνωρίζουμε ότι το 1639 υπήρχαν στο Ηράκλειο 1.270 πηγάδια και 273 δεξαμενές!
Το οκτάλοβο σχήμα της δεξαμενής οφείλεται στην αύξηση της περιφέρειάς της, για να παίρνουν νερό περισσότεροι άνθρωποι.
Στο κάθε ημικύκλιο μπορούσαν να σταθούν πέντε άτομα, δηλαδή σε όλη την κρήνη σαράντα άτομα την ίδια στιγμή, να βουτήξουν τα δοχεία τους και να τα γεμίσουν. Κρουνοί δεν υπήρχαν. Τα θέματα των ανάγλυφων παραστάσεων στους λοβούς είναι εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία, και κυρίως από το θαλασσινό κόσμο. Οι λοβοί του σιντριβανιού εξωτερικά είναι διακοσμημένοι με τρίτωνες, δελφίνια και νύμφες, μυθικά όντα, που σχετίζονταν με το υγρό στοιχείο. Στο κέντρο του σιντριβανιού, πάνω σε ψηλό οκτάπλευρο βάθρο, κάθονται τέσσερα περήφανα λιοντάρια, που από τα στόματά τους τρέχει νερό. Το λιοντάρι δεν το συναντάμε συχνά σε κρήνες, καθώς είναι ζώο που δεν σχετίζεται με το νερό, αλλά σ’ αυτήν την περίπτωση χρησιμοποιήθηκε σαν σύμβολο της δύναμης των Ενετών.
Στην κορυφή της κρήνης είχε τοποθετηθεί και ένα υπερφυσικού μεγέθους μαρμάρινο άγαλμα του θεού Ποσειδώνα, έργο υψηλής ποιότητας, φτιαγμένο από ντόπιο καλλιτέχνη.
Το άγαλμα αυτό δε σώζεται σήμερα, και μας είναι άγνωστο πότε και πως καταστράφηκε ή αφαιρέθηκε. Επίσης, την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Κρήνη υπέστη σοβαρές αλλοιώσεις και μεταποιήσεις, ενώ μετονομάστηκε σε σιντριβάνι «Αμπντούλ Μετζίτ».
Το 1900 το μνημείο αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή και σήμερα αποτελεί ένα αληθινό στολίδι για την πόλη του Ηρακλείου, που αντανακλά τη μεγάλη ιστορία του τόπου. Αν βρεθείτε στην πόλη, όποια βόλτα κι αν επιλέξετε να κάνετε, σίγουρα θα περάσετε και μπροστά από αυτό το ιδιαίτερο μνημείο.
Την ώρα δε που πέφτει ο ήλιος, ο ουρανός βάφεται με έντονα χρώματα και τα μαγαζιά γύρω από την Κρήνη ανάβουν τα φώτα και δημιουργούν ένα άκρως ατμοσφαιρικό σκηνικό, που μοιάζει να είναι βγαλμένο από κάποια καρτ ποστάλ.
