Ακόμα και τις παραμονές της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον, η Άγκυρα επέλεξε να ανεβάσει τους τόνους στο Αιγαίο, με καθημερινές προκλητικές υπερπτήσεις μαχητικών αεροπλάνων πάνω από κατοικημένα Ελληνικά νησιά και δεκάδες παραβάσεις του εναέριου χώρου.
Η στάση αυτή και η επιλογή της χρονικής στιγμής δεν είναι τυχαία. Η Άγκυρα περιγελά με αυτόν τον τρόπο την «πρωτιά» Μητσοτάκη να συναντήσει τον Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο πριν τον Ερντογάν, ξεκαθαρίζοντας ότι τίποτα δεν θα κάμψει τα επεκτατικά της σχέδια ούτε στον άξονα Αιγαίο – Κύπρος ούτε στην ευρύτερη περιοχή.
Στην πραγματικότητα, με τον συγκεκριμένο τρόπο η Τουρκία στέλνει ένα συνεχές μήνυμα έμπρακτης αμφισβήτησης της Ελληνικής Κυριαρχίας, με αποδέκτες όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και ολόκληρη την Δυτική Συμμαχία, δημιουργώντας τετελεσμένα τόσο στο διπλωματικό πεδίο όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο. Ο Ερντογάν επιχειρεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την συγκυρία γνωρίζοντας ότι οι, έτσι κι αλλιώς ήπιες, Ελληνικές διαμαρτυρίες σε ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ αντιμετωπίζονται μονότονα με την πιεστική υπόδειξη συμβιβασμού και ικανοποίησης των τουρκικών απαιτήσεων ώστε να διατηρηθεί αρραγής η ενότητα της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ μπροστά στον πόλεμο της Ουκρανίας. Οι επαναλαμβανόμενες δηλώσεις υπακοής του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου, πως «Δεν είναι κακό να είμαστε δεδομένοι, έτσι γινόμαστε αξιόπιστοι» (!), ερμηνεύονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο τόσο από τους ιθύνοντες της Δυτικής Συμμαχίας όσο και από την Τουρκία, με αποτέλεσμα αντί του επιθυμητού «κατευνασμού» να ανοίγουν τις ορέξεις για κλιμάκωση των πιέσεων και από τις δύο πλευρές.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ανακοινώθηκε πριν λίγες μέρες το νέο πρόγραμμα γεωτρήσεων της Τουρκίας που θα ξεκινήσει τον ερχόμενο Ιούλιο στην ανατολική Μεσόγειο, με την συνδρομή του τέταρτου πλωτού γεωτρύπανου που αγόρασε η Τουρκία. Είναι φανερό ότι ο στόχος των νέων γεωτρήσεων αφορά την Κυπριακή ΑΟΖ και αποτελεί την απάντηση της Άγκυρας στο πρόγραμμα γεωτρήσεων που έχουν προγραμματιστεί από την Κύπρο.
Οι σχεδιασμοί αυτοί, που πιθανότατα θα συνοδευτούν και από νέες ερευνητικές δραστηριότητες και στην Ελληνική ΑΟΖ, προδηλώνουν το κουρέλιασμα της πρωθυπουργικής μυστικής διπλωματίας που δήθεν θα εξασφάλιζαν, για άλλη μια φορά, «ήρεμα νερά» στην περιοχή το καλοκαίρι. Σε αντίθεση με τις βεβαιότητες του εγχώριου πολιτικού συστήματος, ότι η Ουκρανική κρίση δημιουργεί όρους «συναντίληψης» μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας για την συνοχή του ΝΑΤΟ, η Ερντογανική Τουρκία αντιλαμβάνεται τον πόλεμο στην Ουκρανία ως παράθυρο ευκαιρίας για επιτάχυνση της επεκτατικής της πολιτικής.
Η Τουρκία, εφαρμόζοντας υποκριτικά μια στάση ουδετερότητας και αναλαμβάνοντας ρόλο «ειρηνοποιού» στην Ουκρανική κρίση, στην πραγματικότητα συνεχίζει να εκμεταλλεύεται για το δικό της συμφέρον την αντιπαράθεση Ρωσίας – Δύσης, πουλώντας εκδουλεύσεις και στις δύο πλευρές, αποσπώντας έτσι όχι μόνο ανοχή, αλλά και σημαντικά «δώρα».
Ήδη, με τον πιο επίσημο τρόπο, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτώρια Νούλαντ υιοθέτησε πλήρως την τουρκική αξίωση να συμπεριλαμβάνεται ως κρίσιμος και αποφασιστικός παίχτης στους νέους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή. Έκανε με αυτόν τον τρόπο διεθνώς αποδεκτές παράνομες, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, βλέψεις σε ΑΟΖ γειτονικών χωρών και ταυτόχρονα νομιμοποίησε την πολιτική άσκησης στρατιωτικής βίας ως αποδεκτή οδό για την διευθέτηση διαφορών μεταξύ χωρών. Στο Κυπριακό επιμένει, με την ανοχή της Δύσης και κατά παράβαση των αποφάσεων του ΟΗΕ, στην επιβολή μιας λύσης που μέσω της «κυριαρχικής ισότητας» και με το «ίσο διεθνές καθεστώς» του ψευδοκράτους ουσιαστικά θα επιτρέπει τον πλήρη έλεγχο του νησιού.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Μπάιντεν εισηγείται προς το Κογκρέσο, για λόγους «εθνικού συμφέροντος», την πώληση 40 αεροσκαφών F-16 και την αναβάθμιση άλλων τόσων ως «επιβράβευση» της Τουρκίας για τον ρόλο και την στρατηγική της σημασία για το ΝΑΤΟ.
Μέσα σε αυτήν την διεθνή συγκυρία, ποιος μπορεί να παραμείνει ήσυχος ότι οι σημερινοί κυβερνητικοί «πανηγυρισμοί» για το ταξίδι Μητσοτάκη στις ΗΠΑ δεν θα είναι τελικά και καταλυτικός επιταχυντής οδυνηρών λύσεων σε ολόκληρο το φάσμα των ελληνοτουρκικών διαφορών;
Γιώργος Μάστορας
