Ένα μέρος τόσο μυθικό και που έχουν γραφτεί τόσα πολλά για αυτό και την χρήση του από τους Αρχαίους Σπαρτιάτες που οι περισσότεροι θεωρούν πως δεν υπάρχει.
Κι όμως ο Καιάδας υπάρχει και βρίσκεται στο χωριό Τρύπη της Λακωνίας λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Σπάρτης. Μπορεί να μην έχει την μορφή που οι περισσότεροι φαντάζονται, δηλαδή ένας τεράστιος κρατήρας στην γη με ατελείωτο βάθος όμως είναι εξίσου εντυπωσιακός ειδικά από κοντά.
Ο Καιάδας αρχικά μοιάζει με μια σχισμή σε ένα κονικό ύψωμα στο τελείωμα του χωριού όταν όμως πλησιάσεις κοντά του τότε το θέαμα γίνεται άκρως εντυπωσιακό. Στην βάση της σχισμής δημιουργείται μια διπλή είσοδος με κάθετη ροή από όπου βγαίνει πολύ έντονος και κρύος αέρας και για όσο μπορείς να διακρίνεις μέσα σε αυτό σου δίνει την εντύπωση πως οδηγεί στα τάρταρα της γης. Το σπηλαιοβάραθρο αυτό μπορεί να συνδεθεί με τις αρχαίες μαρτυρίες για τη μορφή και τον προορισμό του Καιάδα και ειδικότερα με τη χρήση του για τον καταποντισμό των εχθρών τους ή και άλλων καταδίκων.
Το οποίο βέβαια είναι σωστό αφού πέταγαν τους “ανεπιθύμητους” εκεί μέσα. Κατά ιστορικές αναφορές στον Καιάδα ρίχτηκαν από τους Σπαρτιάτες ο ήρωας του Β΄ Μεσσηνιακού πολέμου Αριστομένης μαζί με 50 αιχμαλώτους Μεσσηνίους. Επίσης στον Καιάδα οι Σπαρτιάτες κατακρήμνισαν και το νεκρό σώμα του βασιλιά τους Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο για προδοσία.Ο κατακρημνισμός σε βάραθρο εφαρμοζόταν ακόμη και στην Αθήνα, στην Κόρινθο,στους Δελφούς και στην Θεσσαλία.
Στη Θεσσαλία αυτός ο τόπος τιμωρίας ονομαζόταν ”Κόρακες”.Ακόμη και σήμερα πολύ συχνά όταν κάτι ή κάποιος μας θυμώνει, του βγάζουμε εισιτήριο χωρίς επιστροφή για τον κόρακα…λέμε δηλαδή την γνωστή σε όλους μας φράση “άι στον κόρακα!” Η φράση που συναντάται στα αρχαία κείμενα είναι “πέμπειν ἐς κόρακας”.
Εκτός από το αυτονόητο μαρτύριο, η ποινή εμπεριείχε και μεταφυσικές προεκτάσεις, καθώς το σώμα παρέμενε άταφο και η ψυχή αδυνατούσε να λυτρωθεί. Υπήρχαν όμως μέρη στα όποια άφηναν τα δύσμορφα και άρρωστα μωρά να τα μεγαλώσουν οι είλωτες. Ο Καιάδας έχει μάλλον κακώς ταυτιστεί με τους Αποθέτες.τον τόπο δηλαδή που οι Σπαρτιάτες απέθεταν τα μη αρτιμελή βρέφη, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος και μόνον αυτός, στον βίο του Λυκούργου.
