Η τουρκική εταιρεία με πλοία-φαντάσματα που διακινεί παράνομα ρωσικό πετρέλαιο

Σε ένα γκρίζο τετραώροφο κτίριο γραφείων πάνω από ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης με μαύρη πόρτα, μία εταιρεία που ιδρύθηκε από τον καλτσοβιομήχανο Αλί Μπεκμετζί έχει μετεξελιχθεί σε έναν από τους μεγαλύτερους εφοπλιστικούς ομίλους στον κόσμο, που μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο. Πρόκειται για την Beks Ship Management, η οποία έχει αγοράσει 37 πλοία από το 2021, πολλά από αυτά γερασμένα πετρελαιοφόρα, ξοδεύοντας περισσότερα από μισό δισεκατομμύριο δολάρια σε δύο χρόνια και κάτι, δεκαπλασιάζοντας την αξία του στόλου της.

Εταιρείες όπως η Beks αποτελούν καίριο στοιχείο στις προσπάθειες της Ρωσίας να συνεχίσει να προμηθεύει πετρέλαιο σε όλο τον κόσμο και να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο στόλος με το συγκεκριμένο έργο αριθμεί πλέον εκατοντάδες πλοία σε όλο τον κόσμο, που ανήκουν σε εταιρείες στην Ελλάδα, στην Ινδία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και στην Τουρκία.

Πολλοί αποφεύγουν τις κυρώσεις της Δύσης, λειτουργώντας εκτός των συνηθισμένων κλαδικών προδιαγραφών, αγνοώντας τους όρους ασφάλισης από τα P&I Clubs, τα παγκόσμια δίκτυα που ασφαλίζουν περίπου το 90% της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας. Ορισμένοι ναυτιλιακοί όμιλοι με τα εν λόγω τάνκερ χρησιμοποιούν ένα παράλληλο ρωσικό ασφαλιστικό σύστημα που δημιουργήθηκε μετά την έναρξη του πολέμου.

Εν τω μεταξύ, τα δεξαμενόπλοια που χρησιμοποιούνται είναι μεγάλης ηλικίας, σχεδόν 20 ετών και άνω, και έχουν αλλάξει ιδιοκτήτες πολλές φορές, εγείροντας ανησυχίες για την ασφάλεια και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Οι αναλυτές της ναυτιλίας επισημαίνουν ότι υπάρχουν ολοένα και περισσότερα ερωτήματα σχετικά με το εάν τα δεξαμενόπλοια ελέγχονται σωστά και εάν η Μόσχα θα πληρώσει σε περίπτωση ατυχήματος. Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι ασκεί πιέσεις να αναγνωριστεί διεθνώς το ασφαλιστικό της σύστημα.

Τουρκικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της Beks, προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία. Συγκεκριμένα, έχουν αγοράσει τουλάχιστον 36 πλοία που δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο ως ασφαλισμένα από τα P&I Clubs, γεγονός που φανερώνει τη χαλαρή επιβολή των κυρώσεων από την Τουρκία στη Ρωσία.

Από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους η ναυτιλιακή Beks ήταν ο τέταρτος μεγαλύτερος πλοιοκτήτης στο ρωσικό εμπόριο πετρελαίου, σύμφωνα με ναυτιλιακά δεδομένα που αναλύθηκαν από την Global Witness, μια ομάδα κατά της διαφθοράς που έχει κάνει εκστρατεία υπέρ της Ουκρανίας για αυστηρότερες κυρώσεις.

Ο Κρεγκ Κένεντι, ενεργειακός αναλυτής και πρώην οικονομικός σύμβουλος, που μελετάει τον ρωσικό στόλο πλοίων-φαντασμάτων στο Κέντρο Ρωσικών και Ευρασιατικών Σπουδών Ντέιβις του Χάρβαρντ, χαρακτήρισε τις ανησυχίες για την ασφάλεια «ωρολογιακή βόμβα». Και διευκρίνισε: «Η βασική ανησυχία αφορά την παλαιότητά τους».

Ο όμιλος Beks είχε μια σειρά από περιστατικά ασφάλειας τα τελευταία χρόνια. Τον Ιούνιο, λόγου χάριν, Ρώσοι διασώστες χρειάστηκε να σβήσουν μια φωτιά στο μηχανοστάσιο του «Beks Force», ενός πλοίου μεταφοράς χύδην φορτίου, στα ανοιχτά των ακτών του Ειρηνικού της Ρωσίας. Ενα άλλο πλοίο, που ανήκει στην εταιρεία, προσάραξε στα ανοιχτά της Τυνησίας τον Ιούλιο.

Πάντως, ο στόλος εξακολουθεί να πλέει και, μαζί με άλλες ναυτιλιακές εταιρείες, βοηθάει τη Ρωσία να προσαρμοστεί στις κυρώσεις της Δύσης, δημιουργώντας ένα παγκόσμιο αδιέξοδο, που κατά κάποιο τρόπο αντικατοπτρίζει το πόσο αργά κινείται η πρώτη γραμμή στο μέτωπο στον πόλεμο της Ουκρανίας.

Ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις ότι η αποτελεσματικότητα της προσπάθειας κυρώσεων υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εξασθενεί. Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να ανησυχεί ότι η Τουρκία είναι κόμβος για παραβιάσεις των ρωσικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου του στόλου-φαντάσματος για ρωσικό πετρέλαιο, των λιμενικών κλήσεων από ρωσικά φορτηγά πλοία, που έχουν επιβληθεί κυρώσεις και που μεταφέρουν όπλα και αποστολές αγαθών όπως ηλεκτρονικά δυτικής κατασκευής, που χρειάζεται η Μόσχα για τον στρατό της.