Την ώρα που η φωτιά στην Κορινθία σάρωνε τα πάντα και άφηνε πίσω της στάχτες και αποκαΐδια, καταστρέφοντας χιλιάδες στρέμματα πρασίνου και κατοικίες, από τη μανία της γλίτωσε, κυριολεκτικά από θαύμα, η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου του Μακρυνού στους πρόποδες των Γερανείων.
Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής, η φωτιά που έκαιγε μαινόμενη, σαρώνοντας στο πέρασμά της την πευκόφυτη πλαγιά, έφτασε και στο ιστορικό μοναστήρι, με τις δεκάδες μοναχές που διαβιούν στα κελιά να προσπαθούν έντρομες να ξεφύγουν. Με όλες τους τις δυνάμεις και βλέποντας τις φλόγες να βρίσκονται μια ανάσα άρπαξαν τα ιερά λείψανα του αγίου, που φυλάσσονται εκεί, εικόνες και ιερά αντικείμενα και προσπάθησαν να φύγουν για να σωθούν οι ίδιες και να σώσουν ό,τι μπορούν. Ομως, ξαφνικά τα πάντα άλλαξαν μέσα σε μια στιγμή. Από θαύμα η πυρκαγιά άλλαξε πορεία μόλις ακούμπησε τα κάγκελα της μονής, με τους κατοίκους και τις μοναχές να κάνουν τον σταυρό τους και να δοξάζουν τον Θεό που έβαλε το χέρι του, αλλά και τον άγιο Ιωάννη.
Σε ιδιωτικές τους συζητήσεις οι μοναχές ευχαριστούν τη χάρη του αγίου, ο οποίος έσωσε, όπως λένε, το μοναστήρι του, το οποίο γιορτάζει σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα την Τρίτη, ημέρα μνήμη της γ’ ευρέσεως της τιμίας κεφαλής του Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου.
Ιερό λείψανο της αριστεράς χειρός του Τιμίου Προδρόμου
Αξίζει να σημειωθεί πως τα λείψανά του φυλάσσονται στο εσωτερικό του μοναστηριού από το 1970, καθώς και το τίμιο αίμα «το εκχυθέν εκ της κεφαλής» του αγίου, όπως αναγράφεται στη λειψανοθήκη του. Η χαριτόβρυτη λειψανοθήκη του προδρομικού αίματος που περιέχει και τεμάχιο τιμίου ξύλου είναι κειμήλιο από την Κωνσταντινούπολη, που είχε κλαπεί από τους Σταυροφόρους και είχε μεταφερθεί στη Βενετία.
Η ιστορία της σύστασης της μονής χάνεται στα βάθη των αιώνων και κατοχυρώνεται από γραπτές μαρτυρίες ή άλλες ιστορικές πηγές, καθώς το αρχείο του παλαίφατου μοναστηριού αλλά και όλα τα κτίσματα και οι θησαυροί του χάθηκαν σε ισχυρό σεισμό. Οπως οι περισσότερες μονές της Ελλάδας, έτσι και η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Μακρυνού διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στους χρόνους της Τουρκοκρατίας, διατηρώντας άσβεστη τη φλόγα της πίστεως στη λυχνία του Γένους. Στους χρόνους της Εθνικής Παλιγγενεσίας η μονή συμμετείχε ενεργά στηρίζοντας τον μεγαρικό λαό.
Πηγές αναφέρουν ότι η μονή διέθετε όπλα, τα οποία της παραχωρούσε ο κατακτητής, για να προστατεύει την περιοχή από τους πειρατές. Μάλιστα, οι μοναχοί του αγίου Ιωάννου πρωτοστάτησαν στην επίθεση των Δερβενοχωριτών εναντίον του Δράμαλη. Αρκετοί μοναχοί στρατολογήθηκαν και όρμησαν στον αγώνα μαζί με τον λαό.
Ημέρα μνήμης
Την 29η Αυγούστου 1970 έγινε η μετακομιδή τμήματος του αγίου λειψάνου, εκ της αριστεράς χειρός του Τιμίου Προδρόμου, από την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως των Μετεώρων στη Μονή του Μακρυνού. Εκτοτε, την 29η Αυγούστου κάθε έτους, ημέρα μνήμης της αποτομής της ιεράς κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου, θεσπίστηκε να εορτάζεται στη μονή και η ανάμνηση της μετακομιδής του αγίου λειψάνου. Στη μονή επίσης υπάρχουν και τεμάχια ιερών λειψάνων διαφόρων αγίων, όπως αγίων Αποστόλων, ισαποστόλων, αγίων ιεραρχών, αγίων μαρτύρων, νεομαρτύρων, θεοφόρων οσίων. Διασώζονται λίγα κειμήλια, τα οποία βρέθηκαν κατά την επανίδρυση της μονής, όπως ένα τρίπτυχο με αγιογραφημένη στο κέντρο τη Θεοτόκο Γλυκοφιλούσα και δεξιά και αριστερά τον άγιο Πρόδρομο και τον άγιο Νικόλαο δεομένους, τα βημόθυρα του ιερού βήματος, με την εικόνα του Ευαγγελισμού, ο Σταυρός του εικονοστασίου, μία εικόνα του Προδρόμου με τα δίπτυχα, καθώς και άλλη μια μικρή εικόνα του αγίου.
Μεταξύ των κειμηλίων φυλάσσονται χειρόγραφα και παλαιές εκδόσεις εκκλησιαστικών βιβλίων, εικόνες, ιερά σκεύη και παλαιά ιερά άμφια. Στον ίδιο χώρο εκτίθενται και μερικά εργόχειρα της σημερινής αδελφότητας, τα οποία αποτελούν έργα τέχνης. Οι περισσότερες μοναχές που διαβιούν στα κελιά της μονής φιλοτεχνούν καλύμματα ιερών σκευών, επιταφίους, λάβαρα, ιερά άμφια, αλλά και εθνικές ενδυμασίες.
