Η νηστεία που τηρείται την παραμονή των Θεοφανίων είναι αυστηρή, χωρίς τη χρήση λαδιού ή ψαριού.
Εξαίρεση αποτελεί μόνο η περίπτωση όπου η ημέρα συμπίπτει με Σάββατο ή Κυριακή, οπότε επιτρέπεται η κατανάλωση λαδιού.
Συχνά παρατηρείται η εσφαλμένη πεποίθηση ότι η νηστεία της παραμονής σχετίζεται με την προετοιμασία για την κατανάλωση του Μεγάλου Αγιασμού.
Ωστόσο, η Εκκλησία διευκρινίζει ότι για τη λήψη του Αγιασμού αρκεί να μην έχει φάει ή πιεί κανείς μετά τα μεσάνυχτα. Επιπλέον, ο Αγιασμός συχνά συγχέεται με τη Θεία Κοινωνία, κάτι που επίσης είναι λανθασμένο.
Η θεολογική βάση της νηστείας των Θεοφανίων
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, στο έργο του «Ιερό Πηδάλιο», εξηγεί ότι η νηστεία της παραμονής των Θεοφανείων, καθώς και των Χριστουγέννων, αποσκοπεί στην αναπλήρωση της νηστείας που καταλύεται όταν αυτές οι μεγάλες εορτές πέφτουν Τετάρτη ή Παρασκευή. Με αυτόν τον τρόπο, η Εκκλησία διατηρεί τη νηστευτική παράδοση χωρίς να θυσιάζει τη λαμπρότητα των εορτών.
