Η επιστημονική κοινότητα δεν μπορεί να βρει λύση στο δισεπίλυτο γρίφο για το πού οφείλεται η αύξηση της εμφάνισης καρκίνου σε ηλικίες κάτω των 50.
Μία γενναία προσπάθεια να προσεγγίσει το θέμα στο μέτρο του εφικτού και με τις υφιστάμενες γνώσεις, κατέβαλε η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ κ. Ντόρα Ψαλτοπούλου, σε συνέντευξη της στο ΑΠΕ ΜΠΕ.
«Γενικά οι καρκίνοι οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στον τρόπο ζωής μας και στο περιβάλλον. Αυτό όμως συμβαίνει όσο περισσότερο μεγαλώνουμε, γιατί ένας επιβαρυντικός παράγοντας χρειάζεται να δράσει πολλά χρόνια για να οδηγήσει έναν οργανισμό σε καρκίνο. Παράδειγμα αν κάποιος καπνίζει, μπορεί να οδηγηθεί σε πολλά είδη καρκίνου. Επίσης αν είναι παχύσαρκος, ή κάνει ανθυγιεινή διατροφή, ή υπερκαταναλώνει αλκοόλ».
Στους νέους ανθρώπους ο τρόπος ζωής ευθύνεται σε μικρότερο βαθμό
Πράγματι παραδέχεται η κ. Ψαλτοπούλου έχουν βρεθεί πολλές μελέτες που διαπιστώνουν αύξηση περιστατικών καρκίνου σε μικρότερες ηλικίες και συγκεκριμένα μία αύξηση ορισμένων ειδών καρκίνων, ειδικά στο γαστρεντερικό. Πού οφείλεται όμως αυτό; «Μπορεί να είναι πολλοί λόγοι και δεν τους έχουμε ξεκαθαρίσει όλους.
Σε μικρότερο βαθμό οφείλεται στον τρόπος ζωής, γιατί στους νέους ανθρώπους δεν έχουν περάσει οι δεκαετίες που χρειάζονται για να γίνει μετάλλαξη. Μπορεί να οφείλεται και στις καλύτερες διαγνωστικές εξετάσεις που έχουμε πλέον, αλλά όχι σε μεγάλο βαθμό.
Υπάρχει περίπτωση να οφείλεται και στη ρύπανση του περιβάλλοντος και αυτό είναι μία πολύ μεγάλη ανάλυση που γίνεται αυτή τη στιγμή από την επιστημονική κοινότητα, για να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό μπορεί να επηρεάζει την εμφάνιση καρκίνου, είτε μέσω της τροφικής αλυσίδας, είτε της μόλυνσης της ατμόσφαιρας.
Και είναι αλήθεια ότι σε μερικούς ανθρώπους το γενετικό υλικό, τους οδηγεί σε μία προδιάθεση, για να εμφανίσουν διαφόρους τύπους καρκίνων. Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι ακόμα και ο ήλιος, όταν έχουμε μεγάλη δόση ηλιοφάνειας, αυξάνει και την πιθανότητα μελανώματος.
Επίσης, υπάρχουν άτομα που έχουν νοσήσει σε πολύ νεαρή ηλικία και έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει κάποιο ένοχο γονίδιο από αυτά που γνωρίζει η επιστήμη μέχρι σήμερα, οπότε είναι πολλές περιπτώσεις υγιών ανθρώπων ανάμεσά μας που δεν κάνουν κάτι το ανθυγιεινό, και τελικά εμφανίζουν δυστυχώς κάποιο καρκίνο, χωρίς να υπάρχουν επιβαρυντικοί παράγοντες από αυτούς που γνωρίζουμε μέχρι τώρα.
Γιατί μπορεί η εξέλιξη της επιστήμης σε 20-30 χρόνια να δείξει ότι υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα γονίδια, ή συγκεκριμένες συμπεριφορές, ή κάποιες ακτινοβολίες που δεν γνωρίζουμε, να οδηγούν σε καρκινογένεση, ακόμη και σε μικρή ηλικία».
Αύξηση της θνησιμότητας 27% σε άτομα κάτω των 50
Η αύξηση της εμφάνισης καρκίνων σε ηλικίες κάτω των 50 δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο, σύμφωνα με την καθηγήτρια, καθώς όπως λέει διαπιστώνεται σε μελέτες των τελευταίων 20-30 ετών.
«Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, υπήρξε σταδιακή αύξηση των νέων διαγνώσεων της τάξης του 80% στα άτομα κάτω των 50 σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα. Αντίστοιχα, η θνησιμότητα σε αυτές τις νεαρές ηλικίες κάτω των 50 αυξήθηκε κατά 27%»
Η κ. Ψαλτοπούλου επισημαίνει μάλιστα ότι ο καρκίνος σαν νόσος δεν είναι πολύ συχνός, αλλά ακόμη και σε αυτές τις ηλικίες αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες θανάτου.
«Επειδή όμως δεν μπορούμε να προβλέψουμε, ειδικά για τα νεαρά άτομα, ποιοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρκίνο, τουλάχιστον είναι σημαντικό να “ακούμε” το σώμα μας. Δηλαδή σε περίπτωση που βλέπουμε κάποια συμπτωματολογία, την οποία δεν είχαμε πριν, θα πρέπει άμεσα να αποταθούμε στον προσωπικό μας γιατρό. Αν δούμε δηλαδή αιμορραγία από κάπου, αλλαγή ενός σπίλου, γαστρεντερικές διαταραχές, έναν πόνος που επιμένει, κάποιο ογκίδιο στο στήθος, πυρετό ή δέκατα που μένουν σταθερά, κάποιους πονοκεφάλους, απώλεια σωματικού βάρους που δεν εξηγείται, θα πρέπει να πάμε στον γιατρό, έτσι ώστε να μας κάνει διαγνωστικές εργαστηριακές απεικονιστικές εξετάσεις, προκειμένου να μας αποκλείσει την ύπαρξη κακοήθειας. Και μην ξεχνάμε ότι όσο πιο γρήγορα διαγιγνώσκουμε ένα νόσημα, ή τον καρκίνο, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία που λαμβάνουμε και μπορεί να φτάνει στην πλήρη ίαση. Επομένως γρήγορη διάγνωση για αποτελεσματική θεραπεία».
