«Το θέατρο είναι καθαρά πολιτική πράξη κι όποιος πιστεύει ότι το θέατρο είναι «φρου φρου κι αρώματα» είναι ή γελοίος ή τζάμπα επαναστάτης. Το θέατρο είναι καθαρά υπόθεση λαού και πολιτικής πράξης, όπως είναι και ο πολιτισμός. Το θέατρο είναι σχολειό λαού και αιχμή του δόρατος ο καλλιτέχνης».
Ο Θύμιος Καρακατσάνης γεννήθηκε στα Ταμπούρια του Πειραιά το 1940, σπούδασε στο Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν και από το 1960 εργαζόταν συνεχώς στο θέατρο, αρχικά ως βασικό στέλεχος του Θεάτρου Τέχνης και έπειτα στο Ελεύθερο θέατρο. Το 1978 ίδρυσε το θιάσό του, τη Νέα Ελληνική Σκηνή.
«Θα έπρεπε να είχα γεννηθεί πολύ μετά ή πολύ πριν. Αν είχα γεννηθεί στην αρχαιότητα, μπορεί να ήμουν ευτυχής. Τώρα δεν ξέρω πόσο μετά μπορώ να ελπίζω ότι θα είμαι ευτυχής», είχε πει σε συνέντευξη του.
Μια πολυποίκιλη διαδρομή 50 χρόνων
Η πρώτη του θεατρική εμφάνιση ήταν στο έργο «Η θυρίδα» και ακολούθησαν: «Ο επιστάτης», «Ο δράκος», «Η φαλακρή τραγουδίστρια», «Το παιχνίδι της σφαγής», «Αχ! Αυτά τα φαντάσματα», «Ο Μπίντερμαν και οι εμπρηστές», «Ο θάνατος του Μαρά», «Νταντάδες».
Συνεργάστηκε με το ελεύθερο θέατρο στις παραστάσεις: «Φου», «Δύο γάτοι ερωτιάρηδες» του Γ. Λαζαρίδη. Με το Εθνικό θέατρο: «Παντρολογήματα», «Το φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο», «Δικαίωση», «Αίτηση σε γάμο». Στα Επιδαύρια: «Κύκλωπας», «Ειρήνη», «Βάτραχοι», «Θεσμοφοριάζουσες», και με το Κ.Θ.Β.Ε. στις «Νεφέλες». Ακολούθησε η μεγάλη θεατρική επιτυχία του «Επιθεωρητή» και οι παραστάσεις: «Τρία ψηλά καπέλα», «Η χοντρή μου φίλη», «Η γυναίκα στοιχειό» και το «Αρμένικο φεγγάρι».
Το 1978 δημιούργησε τη «Νέα Ελληνική Σκηνή» και παρουσίασε το έργο του Δ. Ψαθά «Φον Δημητράκης» και στη συνέχεια τις παραστάσεις: «Ένας ήρως με παντούφλες», «Ο χαρτοπαίκτης», «Ο θάνατος του εμποράκου», «Βασικά με λεν’ Θανάση», «Ο επιστάτης», «Έχω στόχο κύριε πρόεδρε», «Βίδα», «Στέλιος» και «Αίσχος». Ακολούθησαν οι φεστιβαλικές παραστάσεις «Θεσμοφοριάζουσες», «Βάτραχοι», «Ειρήνη» και «Νεφέλες».
Η πορεία της «Νέας Ελληνικής Σκηνής» συνεχίζεται με το «Ξανά μαζί», «Ηλικίες του γελοίου», «Ούρσουλα» και «Όρνιθες» κ.ά. Ακολούθησε η παράσταση «Η βασίλισσα της ομορφιάς». Σκηνοθέτησε τα έργα: «Κασπάρ», «Θεσμοφοριάζουσες», «Φον Δημητράκης», «Νεφέλες», «Το ημερολόγιο ενός τρελού», «Όρνιθες», «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» και «Μικροί Φαρισαίοι». Τελευταία του εμφάνιση στο θέατρο είναι την περίοδο 2008 – 2010 στο «Θάνατο του εμποράκου» του Άρθουρ Μίλερ. Συμμετείχε στα μεγαλύτερα διεθνή φεστιβάλ.
Ο Θύμιος Καρακατσάνης και η ιδιαίτερη σχέση με τη σύντροφο του
«Τη γνώρισα ένα βράδυ στο σπίτι ενός φίλου ηθοποιού. Όταν με σύστησαν, επειδή αυτή ήταν λάτρης του θεάτρου Tέχνης και ερχόταν και έβλεπε παραστάσεις, και της είπαν “να ο Καρακατσάνης”, αυτή είπε «Σιγά. Πολύ που θα ήθελε να είναι ο Kαρακατσάνης».
Εγώ ήμουν είκοσι τεσσάρων χρονών, είχα παίξει τον επιστάτη του Πίντερ, έκανα όλο μεγάλους σε ηλικία ρόλους. Και δεν μπορούσε να φανταστεί ότι ήμουν πραγματικά εγώ. Κι όταν λέω “ναι εγώ είμαι”, άκουσε τη φωνή μου και ξαφνικά τα μάτια μας κάτι είπαν. Και άμα εγώ βλέπω τα μάτια να μιλάνε είμαι πεισματάρης.» 
Τα τελευταία χρόνια και η αποχώρηση από το θέατρο
Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα με την υγεία του. Το βεβαρημένο ιστορικό του με τον καρκίνο και το σοβαρό πρόβλημα με το σάκχαρό του, τον είχαν αναγκάσει να μπαινοβγαίνει στο νοσοκομείο τα τελευταία δυο χρόνια.
Έφυγε από τη ζωή στις 30 Ιουνίου 2012, σε ηλικία 71 ετών. Έως και την τελευταία στιγμή, στο πλευρό του στάθηκαν η αγαπημένη σύζυγός του Ρούλα, και οι δύο τους κόρες, η ηθοποιός Αλεξάνδρα Καρακατσάνη και η εικαστικός Κατερίνα Καρακατσάνη. 
Δηλαδή οι φτωχατζες ψηφοφόροι της νδ, που δεν έχουν δεύτερο βρακι να φορέσουν.