ΚΛΑΨΤΕ! Αρθρογράφος του Βαξεβάνη το γκέι ΚΛΕΦΤΡΟΝΙ που σκοτώθηκε πάνω στη ληστεία

Κάθε φορά που περπατάμε στο δρόμο για να πάμε στη δουλειά ή άπλα περπατάμε, πόσες φορές άραγε κοιτάξαμε γύρω μας; Πάντα κοιτάμε μπροστά, συνήθως δεν γυρίζουμε το κεφάλι μας ούτε δεξιά ούτε αριστερά, σαν να ζούμε μέσα σε μια ατομική φούσκα που όσο διογκώνεται, τόσο μας μεταμορφώνει σε παθητικά ρομπότ. Πόσες φορές άραγε ακούσαμε φωνές, είδαμε επιθέσεις και δεν σταματήσαμε, δεν αντιδράσαμε, απλά προσπεράσαμε, γιατί δεν μας αφορούσε ή από φόβο, αλλά και ο φόβος μπορεί να παράγει ήχο. Πού χάσαμε τη φωνή μας, σε ποια από όλες τις διαδρομές μας ξεχάσαμε τη δύναμη που έχει και σταματήσαμε να τη χρησιμοποιούμε όταν κινδυνεύουν άνθρωποι γύρω μας, γιατί επιλέγουμε τη σιωπή;

Είμαστε κομμάτια μιας κοινωνίας που έμαθε να μην νοιάζεται για τον διπλανό της, άραγε αν πότε εμείς ζητούσαμε βοήθεια ποιος θα μας άκουγε; Δεν αντιδρούμε, απλά υπάρχουμε ακολουθώντας μια διαδρομή που δεν μας ταιριάζει. Άλλα ο κόσμος, η κοινωνία δεν αλλάζει μέσα από τη σιωπή που δηλώνει ανοχή, αλλά μέσα από τις φωνές, μέσα από την αντίδραση και ό,τι καταπατά τα δικαιώματα όλων μας. Κάναμε μια στάση στη διαδρομή μας και συναντήσαμε τον Zak Kostopoulos, μιλήσαμε για την πρόσφατη επίθεση που δέχτηκε, για την κοινωνία, για τα όνειρά μας, ένας άνθρωπος που έχει φωνή και άποψη κάνει αυτό που αγαπάει. Μάθαμε πολλά από αυτή την κουβέντα μας, πάνω από όλα είναι σημαντικό να είσαι ενεργός και να αντιδράς και να σπας τη σιωπή σου.

Η Zackie Oh στο τεύχος 72 του Antivirus magazine.

Ποιος είναι ο Ζακ Κωστόπουλος;
Είμαι 30 χρονών, Drag Queen, ακτιβιστής. Είμαι οροθετικός, είμαι αδερφή. Ασχολούμαι ως ακτιβιστής κυρίως με αυτά τα θέματα, αλλά και με τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικά. Είναι μια Drag Queen οροθετική τσούλα!

Μάθαμε πως δέχτηκες μια επίθεση. Μπορείς να μας μιλήσεις για αυτό;
Δέχτηκα τις προάλλες μια παρολίγον επίθεση, παρόλο που ξέφυγα. Καθώς περπατούσα στο δρόμο, ήταν μια παρέα, 4-5 άντρες που αρχικά άκουσα κάποιον να φωνάζει «Έλα δω ρε» και γύρισα το κεφάλι μου να κοιτάξω. Μόλις γυρίζω βλέπω κάποιον να μου φωνάζει «Θα σε σκοτώσουμε πούστη» και μόλις το άκουσα άρχισα να τρέχω και ευτυχώς επειδή όταν είσαι σαν και μένα μαθαίνεις να τρέχεις γρήγορα και να ξεφεύγεις από τέτοιες καταστάσεις εάν χρειαστεί. Και έτσι κατάφερα να ξεφύγω και δεν έγινε σωματική επίθεση ή κάτι χειρότερο. Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά. Επίθεση σωματική είχα δεχτεί το 2012 και από ‘κει και πέρα στραβά βλέμματα, σχόλια, κράξιμο. Μπορεί να σου φωνάξουν ή να σου πουν κάτι στο δρόμο και αυτό είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.

Πόσο εύκολο στην κοινωνία που ζούμε είναι να είσαι ο εαυτός σου και να κάνεις αυτό που θες;
Δεν είναι εύκολο. Από τη μια σίγουρα υπάρχει μια εξέλιξη, έχουν γίνει βήματα τουλάχιστον σε νομικό πλαίσιο, σύμφωνο συμβίωσης, αντιρατσιστικούς νόμους κ.λπ., από την άλλη όμως ακόμα στα ΜΜΕ ακούμε ομοφοβικές δηλώσεις σα να μην τρέχει τίποτα. Ακόμα στο δρόμο κινδυνεύεις αν κουνιέσαι λίγο παραπάνω ή βάφεσαι ή είσαι εμφανώς γκέι, τρανς ή λεσβία. Οπότε καλοί οι νόμοι, χρειάζονται, αλλά από άποψη κοινωνίας και καθημερινότητας νομίζω εκεί έχουμε πάρα πολλή δουλειά να κάνουμε.

Το στενάχωρο για μένα είναι ότι μπορεί να βρίσκεσαι ανάμεσα και σε άλλο κόσμο, ο οποίος όμως δεν αντιδρά όπως συνέβη στις δύο τελευταίες επιθέσεις που δέχτηκα κατά της σωματικής μου ακεραιότητας. Δηλαδή για μένα εάν με ρωτούσες τι θα ήθελες να αλλάξεις στην κοινωνία επειδή οι φασίστες δε θα πάψουν να είναι φασίστες θα ήταν όταν βλέπεις να επιτίθενται σε κάποιον να μην κοιτάς από την άλλη. Δε λέω να παίξεις ξύλο γιατί ούτε εγώ το έχω με το ξύλο αλλά μπορείς να βάλεις μια φωνή. Να κάνεις κάτι, να αντιδράσεις με κάποιον τρόπο. Για παράδειγμα, την επίθεση που δέχτηκα ως περιστατικό όταν το έγραψα, στο Facebook είχα θεωρητική αλληλεγγύη και συμπαράσταση. Όμως σκεφτόμουν από όλους εσάς όταν το βλέπετε στο δρόμο, γιατί δεν κάνετε κάτι;

Τι πιστεύεις ότι φταίει για την «απάθεια» του κόσμου;
Σίγουρα μπορεί να είναι φόβος, έχουμε μάθει να είμαστε αδιάφοροι, έχουμε λίγο τη νοοτροπία του «δεν μπλέκω». Αλλά θα έπρεπε γιατί αύριο μπορεί να τύχει σε σένα, στο παιδί σου, στο φίλο σου και εκεί φαντάζομαι θα ήθελες κάποιος να είχε βοηθήσει.

Το σύμφωνο συμβίωσης θεωρείς πως είναι επαρκές;
Όχι! Καταρχήν δεν είναι το ίδιο σύμφωνο για τα straight ζευγάρια και από την άλλη όπως είπα και πιο πάνω ένας νόμος δεν είναι ποτέ επαρκής για να αλλάξει την αντίληψη της κοινωνίας. Θα βοηθήσει, αλλά ένα χαρτί δε θα φέρει την άνοιξη. Δηλαδή όταν μου επιτέθηκαν εάν έβγαζα τον νόμο σε χαρτί και τον έδειχνα σε αυτούς που απείλησαν την σωματική μου ακεραιότητα, θα σταματούσαν τον τραμπουκισμό τους απέναντί μου; Όχι! Οπότε το ζήτημα είναι τι κάνει η κοινωνία και οι άνθρωποί της καθημερινά και σε αυτό το επίπεδο έχουμε μείνει αρκετά πίσω.

Πιστεύεις ότι κάποια στιγμή θα αλλάξει η κοινωνία, θα αγκαλιάσουμε το διαφορετικό;
Θέλω να πιστεύω πως θα αλλάξει, γιατί απλά δε θέλω να απελπιστώ σε τέτοιο βαθμό που να σκέφτομαι πως δε θα αλλάξει ποτέ τίποτα. Δεν πιστεύω πως θα φτάσει η γενιά μας στο ιδεατό, αλλά γίνονται βήματα μικρά μεν αλλά γίνονται. Έχουμε όμως πολύ δρόμο ακόμα για να αλλάξει η νοοτροπία και η αντίληψη μιας ολόκληρης κοινωνίας που ζει με τις φοβίες της και τα στερεότυπά της.

Θεωρείς ότι η κοινότητα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της; Ποιες ελλείψεις μπορεί να υπάρχουν;
Υπάρχουν ελλείψεις και προβλήματα ακόμα και μέσα στη δική μας κοινότητα. Αυτό που είπα πριν για την κοινωνία ότι επικρατεί ο παρτακισμός το βλέπεις ακόμα και στη δική μας κοινότητα. Ακόμα και στον ακτιβιστικό χώρο που έχουμε έναν θεωρητικό στόχο υπάρχουν οργανώσεις που μάχονται για τον ίδιο σκοπό αλλά τσακώνονται μεταξύ τους. Δηλαδή εάν εμείς δε μπορούμε να τα βρούμε μεταξύ μας, πώς θα αλλάξουμε τον κόσμο; Για να δώσω ένα παράδειγμα, όταν μίλησα στην κοινότητα για την επίθεση που δέχτηκα κάποια άτομα με ρώτησαν εάν ήμουν βαμμένος ή «ήσουν in drag»; Αυτό έχει από πίσω ένα «προκάλεσες;». Γιατί πρέπει να το ρωτήσεις αυτό και τι σημασία έχει; Δηλαδή θα ήταν πιο δικαιολογημένο εάν έλεγα ότι ήμουν βαμμένος ή φορούσα περούκα; Αυτό δικαιολογεί μια επίθεση; Είναι αντίστοιχο με τις γυναίκες που βιάζονται και τις ρωτάνε τι φόραγες. Άλλο ένα παράδειγμα, ίσως πιο αθώο αλλά επίσης προβληματικό «Να προσέχεις». Έλαβα δεκάδες μηνύματα «Να προσέχεις». Να προσέχω τι; Να μην είμαι ο εαυτός μου; Τι σημαίνει να προσέχω; Να μην προκαλώ; Να μην είμαι εγώ; Με αυτή την έννοια δε μπορώ να προσέχω! Αρνούμαι!

Θα πρέπει να έχεις δεχτεί πολύ ρατσισμό από την κοινωνία και ως οροθετικός. Πόσο δύσκολο είναι για έναν άνθρωπο;
Ναι, είναι δύσκολο. Να σου πω την αλήθεια πιο πολύ ρατσισμό έχω δεχτεί για το Drag. Ίσως γιατί είναι πιο εμφανές. Δεν το γράφει στο κούτελό μου ότι είμαι οροθετικός ενώ εάν με δεις ως Drag Queen ντυμένο βαμμένο είναι εμφανές. Επίσης επειδή δηλώνω οροθετικός και τσούλα και εκεί μπορεί να ακούσεις »ότι αφού δηλώνεις τσούλα τα ‘θέλε ο κώλος σου». Αφού πας με πολλούς πήγαινες και λίγο γυρεύοντας. Γενικά υπάρχει απέναντι στους οροθετικούς πολλή κατηγορία ότι εσύ δεν πρόσεξες, εσύ έκανες κάτι λάθος εφόσον κόλλησες. Ακόμα και να μην ήταν από ατύχημα, μπορεί να έσπασε το προφυλακτικό, ακόμα και να μην φόρεσες μια φορά άνθρωπος είσαι, μπορεί να έκανες ένα λάθος ή μπορεί να έκρινες λάθος έναν άνθρωπο που εμπιστεύτηκες που δεν έπρεπε, δε σημαίνει ότι φταις, δε σημαίνει ότι πρέπει να κατηγορείσαι. Να δικαιολογείται με ένα «εντάξει μωρέ εφόσον έκανες και συ έτσι καλά να πάθεις». Θα μπορούσε να συμβεί στον οποιονδήποτε.

Τι κάνεις αυτή την περίοδο;

Αυτή την περίοδο κάνω drag show. Δε δουλεύω κάπου σταθερά, συνεργάζομαι με κάποια μαγαζιά. Όποτε έχουν εκδηλώσεις κάνω show εκεί. Γράφω ακόμα, σε μια εφημερίδα στο Documento. Είμαι εθελοντής σε ένα Κέντρο Ημέρας s@x workers το οποίο θεωρώ πολύ σημαντική δουλειά.

Πιστεύεις ότι η άνοδος της Χρυσής Αυγής ενέτεινε το ρατσισμό ή έκανε κάποιους να μιλήσουν πιο ανοιχτά;
Είναι το ίδιο όπως πολύς κόσμος λέει τώρα «πω πω, αυξήθηκαν οι γκέι». Δεν αυξηθήκαμε! Ξεθαρρέψαμε κάπως περισσότερο. Γίναμε πιο ορατοί! Το ίδιο πιστεύω ότι έγινε και με τη Χρυσή Αυγή και με το ρατσισμό. Από τότε που μπήκε στη Βουλή η Χρυσή Αυγή νομιμοποιήθηκε το να μην είναι ρατσιστές μόνο στο μυαλό τους αλλά να το εκφράζουν είτε λεκτικά είτε με σωματικές επιθέσεις. Είδαμε πολύ μεγάλη άνοδο σε επιθέσεις τέτοιες με την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή. Ήρθα στην Αθήνα το 2004, έχω περπατήσει στην Αθήνα χέρι-χέρι με τον σύντροφό μου και είμαι εμφανώς γκέι και η πρώτη φορά που δέχτηκα επίθεση ήταν το 2012 όταν μπήκε η Χρυσή Αυγή στη Βουλή. Δεν το θεωρώ τυχαίο. Οπότε όπως δεν αυξήθηκαν οι γκέι, οι τρανς, οι λεσβίες απλά αυξήθηκε η ορατότητά τους και με τις νομικές εξελίξεις γύρω από το σύμφωνο το ίδιο έγινε και από την ανάποδη.

Πιστεύεις ότι η οικονομική κρίση στερεί τα όνειρά μας;
Ναι… πόσο μάλλον εάν επαγγέλλεσαι καλλιτέχνης είναι πολυτέλεια να ζεις από αυτό. Πριν την κρίση υπήρχαν περισσότερες ευκαιρίες αν και πάντα ήταν δύσκολα. Τώρα θεωρείται υπερβολή ακόμα και να το ονειρευτείς! Οπότε αναγκαστικά εάν το κάνεις πρέπει να βάλεις λεφτά από την τσέπη σου ή ίσως να κάνεις και μια δεύτερη ή τρίτη δουλειά που δε θες ή που δεν θα έκανες αν δεν χρειαζόταν. Βλέπουμε πολύ νέο κόσμο να φεύγει από την Ελλάδα γιατί δε βρίσκει εδώ δουλειά. Οπότε ναι… η οικονομική κρίση μας στερεί πολύ μεγάλο μέρος των ονείρων μας.

Αν πραγματοποιούταν ένα όνειρό σου ποιο θα ήθελες να ήταν αυτό;
Να μπορώ να κάνω drag και να ζω μόνο από αυτό. Δεδομένων των συνθηκών και της οικονομικής κρίσης και ότι είναι ένα νέο είδος τέχνης στην Ελλάδα και δεν έχει αποκτήσει ακόμα το κοινό του. Ιδανικά θα ήθελα να ζω μόνο από αυτό που αγαπώ και χωρίς να χρειάζεται να κάνω δεύτερη δουλειά.