Tο πρόβλημα όταν στέκεσαι στην κορυφή του βουνού είναι ότι μπορεί επίσης να στέκεσαι στον γκρεμό. Αυτή φαίνεται να είναι η κατάσταση που αντιμετωπίζει ο γενικός γραμματέας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος Σι Τζινπίνγκ. Ο λόγος του είναι νόμος, αλλά αυτό δεν τον αφήνει να κατηγορήσει κανέναν για την πληθώρα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το καθεστώς του.
Γράφει ο Νταγκ Μπάντοου*
Η οικονομική ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί, η αγορά ακινήτων κινδυνεύει με κατάρρευση, τα υψηλά χρέη ταλαιπωρούν τις κρατικές τράπεζες της Κίνας, η διαφθορά συνεχίζει να υπονομεύει την στρατιωτική ετοιμότητα, και Σι έχει αναγκαστεί να εκκαθαρίσει τις πολιτικές και στρατιωτικές τάξεις από τους δικούς του διορισμένους. Ο αυστηρός έλεγχός του σχεδόν σε κάθε πτυχή της κινεζικής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της οικονομίας, αποθαρρύνει την εγχώρια επιχειρηματικότητα και τις ξένες επενδύσεις. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας αντιμετωπίζει πιθανή δημογραφική κατάρρευση, με τον πληθυσμό να έχει αρχίσει μια μακρά και απότομη μείωση. Οι αμφιβολίες αυξάνονται ότι η οικονομία της ΛΔΚ θα ξεπεράσει ποτέ την οικονομία της Αμερικής.
Ίσως το χειρότερο από όλα, το καθεστώς συνεχίζει την υποχώρησή του στη μαοϊκή τυραννία. Οι πολιτικοί έλεγχοι έχουν γίνει ασφυκτικοί. Μόνο η προσωπική εμπειρία του Σι από την Πολιτιστική Επανάσταση, η οποία συγκλόνισε την οικογένειά του καθώς και το έθνος, θα μπορούσε να αποτρέψει την επανεμφάνιση των διαβόητων Κόκκινων Φρουρών, που κρατούσαν βιβλία του Σι. και όχι από τις ρήσεις του Μάο. Παρ’ όλα αυτά, η επιμονή ότι όλοι σε κάθε προσπάθεια πρέπει να εκστομίζουν τους Σι-ισμούς έχει αφήσει μερικούς φιλελεύθερα σκεπτόμενους Κινέζους σε απόγνωση. Ένας μου είπε ότι κάποτε μπορούσαν να προσβλέπουν σε κάποια πολιτική αλλαγή κάθε δέκα χρόνια. Όχι πια.
Αν και ο Σι μπορεί να πιστεύει ότι ο ίδιος είναι ένας νέος θεός, η επιρροή προηγούμενων ανώτατων ηγετών, όπως ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Ιωσήφ Στάλιν, ο Πολ Ποτ, ο Νικολάε Τσαουσέσκου, Ενβέρ Χότζα και ο Σαντάμ Χουσεΐν εξαφανίστηκαν σχεδόν εν μία νυκτί με το θάνατό τους. Η κληρονομιά του Σι μπορεί να εξαφανιστεί εξίσου γρήγορα.
Πράγματι, η ανελέητη καταστολή των θρησκευτικών πιστών από το καθεστώς του, ειδικά αυτών, των οποίων την πίστη το Πεκίνο θεωρεί «ξένες» θρησκείες, υποδηλώνει ότι ο κινεζικός κομμουνισμός ελπίζει να γίνει τόσο θεολογία όσο και ιδεολογία. Αντί να επιδιώξει να κλείσει όλες τις εκκλησίες, το καθεστώς προσπάθησε να τις απορροφήσει, απαιτώντας να προβάλλουν τη φωτογραφία του Σι και την προπαγάνδα του ΚΚΚ. Το κόμμα είναι μάλιστα αποφασισμένο να επανερμηνεύσει εάν όχι ξαναγράψει τη Βίβλο, όπως παρουσιάζεται στην Κίνα. Ως εκ τούτου, ο Σι θα πρέπει να εξετάσει την τύχη του Ηρώδη Αγρίππα, όπως αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων 21-23: «Ο Ηρώδης, φορώντας το βασιλικό του ένδυμα, κάθισε στο θρόνο του και απηύθυνε δημόσιο λόγο στο λαό. Εκείνοι φώναξαν: ‘Αυτή είναι η φωνή ενός θεού, όχι ενός ανθρώπου’. Αμέσως, επειδή ο Ηρώδης δεν δόξαζε τον Θεό, ένας άγγελος του Κυρίου τον χτύπησε, τον έφαγαν τα σκουλήκια και πέθανε».
Σίγουρα, οι θρησκευόμενοι πιστοί υποφέρουν από αυξανόμενες διώξεις. Η τελευταία ετήσια αξιολόγηση της ChinaAid, «ChinaAid’s Annual Persecution Report 2023», περιγράφει λεπτομερώς τη συνεχιζόμενη επίθεση του κινεζικού κράτους σε όλες τις θρησκείες και ιδιαίτερα στον Χριστιανισμό. Η οργάνωση ξεκινάει με την έκκληση του καθεστώτος να σινικοποιήσει -στην πραγματικότητα να κομμουνιστικοποιήσει- τη θρησκεία.
Για παράδειγμα, το μέλος του πολιτικού γραφείου Σι Ταϊφένγκ κάλεσε τις επίσημες θρησκευτικές ενώσεις «να εφαρμόσουν πλήρως τις θεωρίες, τις αρχές και τις πολιτικές του ΚΚΚ σχετικά με τη θρησκεία, να ακολουθήσουν την κατεύθυνση της σινικοποίησης των κινεζικών θρησκειών και να καθοδηγήσουν ενεργά τις θρησκείες να προσαρμοστούν στη σοσιαλιστική κοινωνία της Κίνας». Το καθεστώς προώθησε επίσης την «ενίσχυση της σχολής για μαρξιστικές θρησκευτικές σπουδές και έρευνα», η οποία προφανώς αποσκοπεί στο να υπερισχύσει της προσωπικής πίστης. Επιπλέον, εκδόθηκαν νέοι κανόνες «για τη ρύθμιση της επιθεώρησης, της έγκρισης και της καταχώρισης των χώρων θρησκευτικών δραστηριοτήτων, της οργάνωσης και της δομής τους, της διαχείρισης των νομικών υποχρεώσεων».
Το ΚΚΚ περιέγραψε λεπτομερώς έναν μακρύ κατάλογο απαγορεύσεων, όπως η διεξαγωγή θρησκευτικών δραστηριοτήτων εκτός θρησκευτικών χώρων, η ονομασία τους «με το όνομα οποιασδήποτε εκκλησίας, δόγματος ή προσώπου» και η δημιουργία «σχέσεων υπαγωγής». Το πιο τρομακτικό είναι η απαίτηση ότι οι ασκούμενοι πιστοί «υποστηρίζουν την ηγεσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος και το σοσιαλιστικό σύστημα, εφαρμόζουν διεξοδικά τις σκέψεις του Σι Τζινπίνγκ για τον σοσιαλισμό με κινεζικά χαρακτηριστικά στη νέα εποχή … εφαρμόζουν τις βασικές σοσιαλιστικές αξίες και τηρούν την κατεύθυνση της Σινικοποίησης της Θρησκείας». Με άλλα λόγια, να εγκαταλείψουν τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, τουλάχιστον τις όποιες σοβαρές.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς το κόμμα κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να καταστήσει τις εκκλησίες de facto θυγατρικές του ΚΚΚ. Ελάχιστα έξοδα χαρίστηκαν στην αντιπαθητική προπαγάνδα και την επιπόλαιη ρύθμιση. Δημιουργήθηκαν σημαντικά εμπόδια για τις θρησκευτικές δραστηριότητες, τις γιορτές και την εκπαίδευση, καθώς και για τη διακονία της νεολαίας και τον ευαγγελισμό. Ο ακτιβισμός υπέρ της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τιμωρήθηκε.
Ωστόσο, εκατομμύρια πιστοί αντιστάθηκαν σε αυτές τις προσπάθειες, αναγκάζοντας το καθεστώς να στραφεί σε πιο παραδοσιακή καταστολή. Μεταξύ των τακτικών που χρησιμοποιήθηκαν:
- Καταστροφή των εκκλησιών
- Κλείσιμο εκκλησιών και σύλληψη μελών
- Δίωξη λαϊκών χριστιανών και ηγετών εκκλησιών
- «Εξαφάνιση» του προσωπικού της εκκλησίας
- Η επινόηση ποινικών κατηγοριών κατά των ηγετών της εκκλησίας
- Επιβολή προστίμων σε εκκλησίες και μέλη
- Σωματική βία κατά εκκλησιαστικών ηγετών
- Απαγόρευση του ευαγγελισμού
- Παρενόχληση και απειλή των πιστών
- Αντιμετώπιση των θρησκευτικών εισφορών ως εγκληματική απάτη
Επίσης, αυτό που αξίζει να διαβάσετε είναι ο συνοδευτικός τόμος της ChinaAid, «Top 10 περιπτώσεις διώξεων στην Κίνα 2023». Πολύ μικρότερος από την ετήσια έκθεση, αυτός ο τόμος περιγράφει λεπτομερώς τις δέκα χειρότερες κινεζικές επιθέσεις κατά της θρησκευτικής ελευθερίας. Στην Κίνα οι πιστοί αντιμετωπίζουν παρενοχλήσεις, συλλήψεις, βασανιστήρια και φυλακίσεις. Πληρώνουν ολοένα και μεγαλύτερο τίμημα για την πίστη τους.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η προσπάθεια του Σι να επιβάλει τη θεολογική συμμόρφωση προς το ΚΚΚ είναι πιθανό να γυρίσει μπούμερανγκ. Σε γενικές γραμμές, οι Κινέζοι Χριστιανοί επικεντρώνονται στον Θεό, όχι στο κόμμα, και επιδιώκουν να φροντίσουν την κοινότητά τους, όχι να ανατρέψουν το κράτος. Ωστόσο, το καθεστώς έχει μετατρέψει την καθιερωμένη πολιτική τάξη σε κάτι που μοιάζει με «το θηρίο» των εικόνων της Αποκάλυψης, γεγονός που μόνο αντιδράσεις προκαλεί. Αρνούμενοι την ελευθερία που θα τους παρείχε μία ζωή με πίστη στο καθεστώς, οι Χριστιανοί δεν έχουν άλλη επιλογή από το να οργανωθούν και να αντισταθούν. Με περισσότερους Χριστιανούς από τα μέλη του κόμματος στη ΛΔΚ, η καταστολή είναι πιθανότερο να αποσταθεροποιήσει παρά να ενισχύσει το καθεστώς.
Η προσπάθεια του Σι να μετατρέψει το ΚΚΚ σε υποκατάστατο θεότητας απέτυχε. Η αυξανόμενη λαϊκή δυσαρέσκεια έχει δώσει λαβή σε κινήματα που απορρίπτουν την προσπάθεια του κόμματος να καθορίσει τον σκοπό της ζωής. Γι’ αυτό οι Κινέζοι γνωρίζουν ότι πρέπει να πάνε αλλού. Όσο πιο έντονα το καθεστώς προσπαθεί να συντρίψει όσους αναζητούν απαντήσεις πέρα από την πολιτική, τόσο πιο πιθανό είναι να καταστήσει τη θρησκευτική πίστη τον τελικό προορισμό τους.
* Ο Νταγκ Μπάντοου (Doug Bandow) είναι ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Cato. Είναι πρώην ειδικός συνεργάτης του προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν και συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων το «Foreign Follies: America’s New Global Empire και Beyond Good Intentions: A Biblical View of Politics».
