Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό BMJ Mental Health, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει ότι η διάθεση των ανθρώπων είναι καλύτερη το πρωί. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι οι άνθρωποι τείνουν να ξυπνούν με θετική διάθεση, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι πρώτες ώρες της ημέρας μπορεί να είναι κρίσιμες για την ψυχική ευεξία.
Διακυμάνσεις στη διάθεση κατά τη διάρκεια της ημέρας
Η έρευνα δείχνει ότι η διάθεση των ατόμων δεν παραμένει σταθερή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Αντίθετα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συναισθηματικές διακυμάνσεις επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως η ημέρα της εβδομάδας και η εποχή του χρόνου. Γενικά, οι άνθρωποι βιώνουν μεγαλύτερη δυσφορία γύρω στα μεσάνυχτα, γεγονός που υποδεικνύει μια φυσική ροή στην ψυχική τους κατάσταση.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι εκτός από τις βιολογικές ρυθμίσεις του σώματος, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεση. Αυτοί περιλαμβάνουν κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως οι σχέσεις με τους άλλους και οι δραστηριότητες που αναλαμβάνει κάποιος κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η καλή ψυχική υγεία φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με τις θετικές εμπειρίες που βιώνει κανείς το πρωί.
Η ψυχική υγεία και η ευημερία είναι από τη φύση τους δυναμικές και υπόκεινται σε αλλαγές τόσο σε σύντομες όσο και σε μεγάλες χρονικές περιόδους, σημειώνουν οι επιστήμονες. Όμως, σχετικά λίγες μελέτες έχουν εξετάσει πώς αυτές οι μεταβλητές μπορεί να αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ημέρας, και όσες μελέτες έχουν γίνει, έχουν συμπεριλάβει συγκεκριμένες ή μόνο μικρές ομάδες, προσθέτουν.
Η ώρες και οι ημέρες που μας προσφέρουν ψυχική πληρότητα
Ως εκ τούτου, οι ερευνητές θέλησαν να διερευνήσουν αν η ώρα της ημέρας σχετίζεται με διακυμάνσεις στην ψυχική υγεία (καταθλιπτικά ή/και αγχώδη συμπτώματα), την ευημερία (ηδονική ευτυχία), την ικανοποίηση από τη ζωή, την αίσθηση ότι η ζωή αξίζει τον κόπο (ευδαιμονική ευημερία) και τη μοναξιά (κοινωνική ευημερία). Ήθελαν επίσης να διαπιστώσουν αν οι εν λόγω συσχετίσεις διαφοροποιούνται ανάλογα με την ημέρα, την εποχή και το έτος.
Ανέλυσαν δεδομένα από την κοινωνική μελέτη COVID-19 του University College London, η οποία ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2020 και περιλάμβανε τακτική παρακολούθηση έως τον Νοέμβριο του 2021 και στη συνέχεια συμπληρωματική παρακολούθηση έως τον Μάρτιο του 2022. Για τους σκοπούς της μελέτης, διανεμήθηκαν ερωτηματολόγια σε 49.218 συμμετέχοντες με ερωτήσεις τύπου: «την περασμένη εβδομάδα, πόσο ευτυχισμένος αισθανθήκατε- πόσο ικανοποιημένος ήσασταν από τη ζωή σας- σε ποιο βαθμό αισθανθήκατε ότι τα πράγματα που κάνετε στη ζωή σας αξίζουν τον κόπο;».
Τα συμπεράσματα ήταν ότι:
- η πλειοψηφία δήλωσαν ότι ξυπνούν το πρωί και τείνουν να αισθάνονται ευδιαθεσία και συνεπώς να καταγράφουν χαμηλότερα επίπεδα καταθλιπτικών/αγχωδών συμπτωμάτων, μοναξιάς, καλύτερων αξιολογήσεων ευζωίας και ικανοποίησης από τη ζωή
- αντιθέτως, τα μεσάνυχτα φάνηκε να είναι η «ζώνη της κακοκεφιάς», λόγω πτώσης των πρωινών υψηλών επιπέδων όλων των παραπάνω συναισθημάτων
- η επίδραση της ημέρας της εβδομάδας ήταν λιγότερο σαφής, με μεγαλύτερη διακύμανση στην ψυχική υγεία και ευεξία τα Σαββατοκύριακα απ’ ό,τι τις καθημερινές
- η ευτυχία, η ικανοποίηση από τη ζωή και οι αξιολογήσεις της αξίας της ήταν υψηλότερες τις Δευτέρες και τις Παρασκευές από ό,τι τις Κυριακές, ενώ η ευτυχία ήταν επίσης υψηλότερη τις Τρίτες. Αλλά δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι η μοναξιά διέφερε μεταξύ των ημερών της εβδομάδας
- Ωστόσο, υπήρχαν σαφείς ενδείξεις για εποχιακή επίδραση στη διάθεση. Σε σύγκριση με το χειμώνα, οι άνθρωποι είχαν την τάση να έχουν χαμηλότερα επίπεδα καταθλιπτικών και αγχωδών συμπτωμάτων και μοναξιάς και υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας, ικανοποίησης από τη ζωή και αίσθησης ότι η ζωή αξίζει τον κόπο σε άλλες εποχές
- η ψυχική υγεία ήταν καλύτερη το καλοκαίρι σε όλα τα αποτελέσματα
- η ψυχική υγεία και η ευημερία βελτιώθηκαν επίσης σταθερά από το 2020, το πρώτο έτος της πανδημίας COVID-19
Ο ρόλος της βιολογίας στην ευδιαθεσία
Η εξήγηση που δίνουν οι ερευνητές για το «χαρωπό πρωινό» είναι ότι «η κορτιζόλη (στρες) κορυφώνεται λίγο μετά το ξύπνημα και φτάνει στα χαμηλότερα επίπεδά της κατά την ώρα του ύπνου. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τις διαφορές μεταξύ Σαββατοκύριακου και καθημερινής ημέρας». Άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία που επηρεάζουν τη διάθεσή μας είναι ο αριθμός των ωρών του φωτός της ημέρας, ισχυρίζονται οι ερευνητές.
«Άλλοι οδηγοί της εποχιακής διακύμανσης της [ψυχικής υγείας και ευημερίας] θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τον καιρό (θερμοκρασία, βροχόπτωση, υγρασία), καθώς και διάφορους κοινωνικοπολιτιστικούς κύκλους, συμπεριλαμβανομένων των πολιτιστικών εορτών, των προτύπων και των προτύπων απασχόλησης» αναφέρουν.
