Πώς το υπερβολικό «κανάκεμα» στην παιδική ηλικία κάποιου επηρεάζει τη διαμόρφωση της προσωπικότητας στην ενήλικη ζωή
Πρόκειται για στοιχεία, συναισθηματικές ιδιότητες ή μοτίβα συμπεριφοράς, τα οποία αναπτύσσονται ως τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών και των ανατροπών της ζωής.
Φαίνεται ακόμη μία φορά πως το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμε συνήθως μας αφήνει σημάδι στην ανάπτυξη και την εξέλιξή μας.
Ακολουθούν τα χαρακτηριστικά που αποκτούν οι άνθρωποι στην πορεία της ζωής τους, όταν μεγαλώνουν σε περιβάλλον υπερβολικής φροντίδας και προστασίας
- Δυσκολία στη διαχείριση της αποτυχίας
- Χαμηλή αυτοπεποίθηση
- Μειωμένη ψυχική ανθεκτικότητα
- Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και την ανεξαρτησία
- Μειωμένη αίσθηση αυταξίας
- Ροπή προς την τελειομανία
Δυσκολία στη διαχείριση της αποτυχίας
Ένα από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που έχουν παραχαϊδευτεί ως παιδιά, είναι η δυσκολία τους να αντιμετωπίσουν την αποτυχία. Όταν ένα παιδί προστατεύεται από κάθε πιθανή στεναχώρια ή αποτυχία, δεν καταφέρνει να διαπλάσει τις αναγκαίες δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τις απογοητεύσεις και τις ατυχίες που θα του τύχουν κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Η δυσκολία αυτή εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους στην ενήλικη ζωή. Ορισμένοι μπορεί να φοβούνται ή να αποφεύγουν την ανάληψη ρίσκου, να τους πανικοβάλλει η πιθανότητα της αποτυχίας, με αποτέλεσμα να μένουν μακριά από κάθε νέο εγχείρημα. Άλλοι, ενδέχεται να μην μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματα της αποτυχίας της ανησυχίας, της κατάθλιψης και της ανεπάρκειας.
Όταν μεγαλώνεις σε περιβάλλον που σε καλομαθαίνουν, δεν καταφέρνεις τελικά να διδαχθείς από τα λάθη σου. Ο άνθρωπος που μεγαλώνει σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον, φοβάται να επαναλάβει τα ίδια λάθη, αφού δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τα διδάγματα που έχουν να του προσφέρουν τα λάθη και οι αποτυχίες.
Χαμηλή αυτοπεποίθηση
Ένα ακόμη γνώρισμα των ατόμων που μεγαλώνουν με υπερβολικά χάδια, είναι η μειωμένη αυτοπεποίθηση. Η αυτοπεποίθηση, αφορά την ικανότητα της επίτευξης στόχων και της υπέρβασης των εμποδίων της ζωής. Η πεποίθηση αυτή σχετικά με τον εαυτό, καλλιεργείται κατά κανόνα στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, μέσα από τις εμπειρίες της αντιμετώπισης της υπέρβασης των δυσκολιών.
Για εκείνους που μεγάλωσαν σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον, οι εμπειρίες και οι ευκαιρίες αντιμετώπισης των δυσκολιών, ήταν περιορισμένες. Ίσως, οι γονείς τους να μην τους επέτρεπαν να επιλύσουν μόνο τους τα προβλήματα ή να τους στερούσαν κάθε ευκαιρία να ενισχύσουν το αίσθημα της αυταξίας, με αποτέλεσμα να έχουν αισθήματα ανεπάρκειας. Οι «χαϊδεμένοι» αυτοί άνθρωποι, ίσως πλέον να έχουν την τάση να αποφεύγουν τις ευθύνες, ή τις απαιτητικές υποθέσεις, ακριβώς εξ αιτίας της ανασφάλειας που τους κυριεύει σχετικά με τις ικανότητές τους.
Μπορεί να βασίζονται υπερβολικά στους άλλους αντί να εμπιστευτούν τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους, κάτι που περιορίζει ακόμη περισσότερο την προσωπική τους ανάπτυξη και ασφαλώς, την αυτοεκτίμησή τους.
Μειωμένη ψυχική ανθεκτικότητα
Το τρίτο χαρακτηριστικό που αποκτούν οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σε πολύ προστατευτικό περιβάλλον, είναι η χαμηλή ψυχική τους ανθεκτικότητα. Η ανθεκτικότητα αναφέρεται στην ικανότητα να αντιμετωπίζεις τις προκλήσεις και τα άγχη της ζωής.
Είναι αναγκαίο να καλλιεργήσουμε την ψυχική ανθεκτικότητα, αφού μόνο έτσι υπερβαίνουμε τα εμπόδια. Όσοι άνθρωποι όμως, έχουν μεγαλώσει προστατευμένοι από κάθε δυσκολία, δεν έχουν αναπτύξει επαρκώς αυτή την δεξιότητα.
Δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και την ανεξαρτησία
Η δυσκολία στη λήψη αποφάσεων και στην ανάπτυξη της ανεξαρτησίας είναι ένα κοινό γνώρισμα όσων ανθρώπων έχουν ανατραφεί σε περιβάλλον υπερβολικής φροντίδας και υπερπροστασίας.
Οι άνθρωποι αυτοί δυσκολεύονται στη λήψη αποφάσεων, αμφισβητούν τον εαυτό τους, καθώς και την κρίση και τις ικανότητές τους. Μπορεί να έχουν ανάγκη την επιβεβαίωση των άλλων, ή δεν μπορούν να πάρουν καμία απόφαση λόγω της πιθανότητας αποτυχίας ή λάθους.
Η δυσκολία στην ανεξαρτητοποίηση είναι επίσης ένα βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων που μεγάλωσαν σε υπερπροστατευτικό περιβάλλον. Οι άνθρωποι που έχουν «παραχαϊδευτεί» δυσκολεύονται να ζήσουν ανεξάρτητα και αυτόνομα, όπως και στο να φροντίσουν τον εαυτό τους, χωρίς την ανάγκη στήριξης ή καθοδήγησης.
Μειωμένη αίσθηση αυταξίας
Ακόμη ένα κοινό χαρακτηριστικό όσων ανθρώπων μεγάλωσαν σε πολύ προστατευμένο περιβάλλον, είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση και το αίσθημα ότι δεν αξίζουν. Η αυτοεκτίμηση, η αξία δηλαδή που αποδίδουμε στον εαυτό μας, διαμορφώνεται εν πολλοίς από τις πρώιμες εμπειρίες της ζωής και οι πρώιμοι φροντιστές μας παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Όταν τα παιδιά θωρακίζονται απέναντι σε κάθε είδους πρόκληση ή αποτυχία, αρχίζουν να πείθονται ότι δεν είναι και ικανά να διαχειριστούν μόνα τους τις διαφορετικές καταστάσεις της ζωής. Όσο μεγαλώνουν, η αίσθηση της αυταξίας τους διαβρώνεται, με αποτέλεσμα να αισθάνονται ολοένα και λιγότερο ικανοί σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν αισθήματα ανεπάρκειας ή κατωτερότητας, αφού συχνά συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους άλλους και διαπιστώνουν ότι υπολείπονται. Ακόμη και όταν τα καταφέρνουν, όταν πετυχαίνουν, εξακολουθούν να νιώθουν υποδεέστεροι και να αποδίδουν τα επιτεύγματά τους σε εξωτερικούς παράγοντες παρά στην προσωπική τους αξία.
Ροπή προς την τελειομανία
Ένα συνηθισμένο στοιχείο που παρατηρείται σε ανθρώπους που μεγάλωσαν σε πολύ προστατευμένο περιβάλλον, είναι η τελειομανία, η οποία τους δημιουργεί έναν καταναγκασμό να παλεύουν διαρκώς ώστε να είναι άψογοι, άμεμπτοι, να θέτουν διαρκώς υψηλά στάνταρ και φυσικά να είναι υπερβολικά αυστηροί και επικριτικοί με τον εαυτό τους, έχοντας μία διαρκή ανησυχία για το πώς τους βλέπουν οι άλλοι.
Όσοι άνθρωποι έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλον υπερπροστασίας, έχουν διαμορφώσει και την ψευδή αντίληψη ότι, προκειμένου να τους αγαπούν, πρέπει να είναι άψογοι. Η αντίληψη αυτή ωστόσο τους οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο επιδίωξης της τελειότητας και υπερβολικής φόρτωσης με στρες, άγχος , οδηγώντας ακόμη και στην εξουθένωση,
Ακόμη, οι υπερπροστατευμένοι άνθρωποι δυσκολεύονται να αποδεχτούν τις ατέλειές τους ή να διαχειριστούν την κριτική, αφού ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να εκτεθούν σε αυτή σε ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον.
Καλλιεργώντας την ψυχική ανθεκτικότητα και προάγοντας την εξέλιξη
Αν αναγνωρίζετε κάποια από τα παραπάνω στοιχεία στον χαρακτήρα σας, να θυμάστε ότι, η ανατροφή σας, δεν καθορίζει τη ζωή σας και πάντα έχετε τη δυνατότητα να εξελιχθείτε, να βελτιωθείτε, να αποκτήσετε καλύτερα στοιχεία και να καλλιεργήσετε περισσότερο υγιείς και ουσιαστικές συνήθειες και συμπεριφορές.
