Η επιλογή των καινοτόμων ανοσοθεραπειών στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο καρκίνων, αναμένεται να προσφέρει μείωση των θανάτων κατά 24%, μείωση των υποτροπών κατά 25%, μείωση των θεραπειών σε μεταστατικό στάδιο και πιο συγκεκριμένα στην 1η και 2η γραμμή θεραπείας κατά 27% συνολικά. Επίσης, θα προσφέρουν μείωση των ανεπιθύμητων ενεργειών κατά 0,2%, αύξηση των ετών ζωής χωρίς υποτροπή κατά 11%, αύξηση των επιπρόσθετων ετών ζωής κατά 4%, και αύξηση των σταθμισμένων ποιοτικά ετών ζωής κατά 4%.
Η μελέτη βασίστηκε «στο μοντέλο HOBIP που χρησιμοποιεί ελληνικά επιδημιολογικά στοιχεία, το κόστος των θεραπειών και το κόστος διαχείρισης του καρκίνου, ενώ αποτυπώνει τον θεραπευτικό αλγόριθμο και την πορεία του ογκολογικού ασθενούς στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Παράλληλα, χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από τις κλινικές μελέτες για τον υπολογισμό της αποτελεσματικότητας των θεραπειών».
Ο χρονικός ορίζοντας της μελέτης είναι τα 10 έτη, με σύγκριση δύο σεναρίων: Στο πρώτο σενάριο, ο θεραπευτικός αλγόριθμος των ασθενών περιλαμβάνει τις καινοτόμες ανοσοθεραπείες τόσο στο πρώιμο όπως και στο μεταστατικό στάδιο. Ενώ στο δεύτερο σενάριο, ο θεραπευτικός αλγόριθμος περιλαμβάνει τις καινοτόμες ανοσοθεραπείες μόνο στο μεταστατικό στάδιο, ενώ στο πρώιμο στάδιο θεραπείας δίνεται η προηγούμενη θεραπεία εκλογής.
Οι ασθενείς που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση, είναι ενήλικες ασθενείς με μελάνωμα σταδίου ΙΙΒ, ΙΙC, ή μελάνωμα σταδίου ΙΙΙ, που έχουν υποβληθεί σε πλήρη εξαίρεση, ασθενείς με τοπικά προχωρημένο ή πρώιμου σταδίου τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού με υψηλό κίνδυνο υποτροπής και ασθενείς με νεφροκυτταρικό καρκίνο με αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης της νόσου έπειτα από νεφρεκτομή, ή μετά από νεφρεκτομή και εξαίρεση μεταστατικών βλαβών.
Τα οφέλη από την πρώιμη πρόσβαση σε ανοσοθεραπεία προκύπτουν, συγκρίνοντας τις αναμενόμενες εκβάσεις υγείας του πρώτου και του δεύτερου σεναρίου και παρατηρώντας τα επιπρόσθετα οφέλη για τους ασθενείς που έλαβαν θεραπείες με anti PD-L1 αναστολείς στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο.
Εξοικονόμηση πόρων από το σύστημα υγείας
Ωστόσο, τα οφέλη που προέκυψαν από αυτή την ανάλυση, δεν ήταν μόνο για τους ασθενείς. Από την πλευρά του συστήματος υγείας και της οικονομίας, σύμφωνα με τη μελέτη, εξοικονομούνται πόροι ύψους 236 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων 139 εκατομμύρια ευρώ προέρχονται από το κόστος των μεταστατικών σταδίων που αποφεύγονται, ενώ τα υπόλοιπα οφέλη αφορούν εξοικονόμηση σε κόστη παραγωγικότητας, κόστη εξέτασης των ασθενών, και κόστη παρηγορητικής θεραπείας τελικού σταδίου.
«Οι καινοτόμες ανοσοθεραπείες στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο προσφέρουν βελτιωμένες εκβάσεις υγείας για τους ασθενείς και μεταβάλλουν τον τρόπο με τον οποίο σκεπτόμαστε για τον καρκίνο. Ως εκ τούτου, προσφέρουν τη δυνατότητα σε ασθενείς να αποφύγουν πιθανές υποτροπές του καρκίνου, καθιστώντας το καρκίνο μια χρόνια νόσο που είναι διαχειρίσιμη. Επίσης, η επένδυση στις θεραπείες αυτές εκτιμάται ως οικονομικά αποδοτική3-6 για το σύστημα υγείας της Ελλάδας τόσο λόγω του οφέλους που προσδίδουν όσο και της εξοικονόμησης που προσφέρουν για το σύστημα υγείας και την οικονομία. Η συνεισφορά της επιστήμης και της τεχνολογίας στους ασθενείς που δεν θα υποτροπιάσουν χάρη στις καινοτόμες θεραπείες στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο, είναι ανεκτίμητη», επεσήμανε ο κ. Αθανασάκης.
Από το 2011, η ΕΟΠΕ που εκπροσωπήθηκε στην παρουσίαση της μελέτης από την πρόεδρό της κ. Ζένια Σαρηδάκη και άλλα δύο μέλη ΔΣ τους ογκολόγους Μιχάλη Λιόντο και Αναστάσιο Μπούτη, χρηματοδοτεί Προγράμματα Ανίχνευσης Βιοδεικτών, μέσω των οποίων περισσότεροι από 8.000 ασθενείς έχουν λάβει εξατομικευμένες θεραπείες. Πέραν αυτών, η ΕΟΠΕ μετά από πρωτοβουλία του Διοικητικού Συμβουλίου της κατέθεσε πρόσφατα στο υπουργείο Υγείας έκθεση 108 σελίδων με κατευθυντήριες οδηγίες για τη βέλτιστη ανάλυση των καρκινικών βιοδεικτών και πρόταση αποζημίωσής τους, η οποία στοχεύει στην επικαιροποίηση του πλαισίου αποζημίωσης που παραμένει σε εκκρεμότητα από το 2014, προκειμένου να διασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση των ασθενών στην Ελλάδα στις σύγχρονες αυτές θεραπείες».
Ο πρόεδρος Δ.Σ. της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) Γιώργος Καπετανάκης ανέφερε ότι, «oι σημαντικές εξελίξεις στη φροντίδα του καρκίνου και οι νέες καινοτόμες θεραπευτικές προσεγγίσεις την τελευταία δεκαετία, έχουν συμβάλει στην αύξηση της επιβίωσης των ογκολογικών ασθενών κατά 50% σε σχέση με το 2010. Η καινοτομία για τους ασθενείς με καρκίνο σημαίνει ταχύτερες και ακριβέστερες διαγνώσεις, σύγχρονες εξατομικευμένες θεραπείες, πολύ λιγότερες πιθανότητες υποτροπών, καλύτερη διαχείριση των παρενεργειών, μικρότερη αποχή από την εργασία, μικρότερη οικονομική επιβάρυνση της οικογένειας. Επενδύοντας στην καινοτομία, πρακτικά επενδύουμε σε μία νέα ολιστική προσέγγιση, με τον άνθρωπο στο επίκεντρο όπου δεν αντιμετωπίζεται μόνο η ασθένεια αλλά υπάρχει η φροντίδα που θα καλύψει και τις ανάγκες που απορρέουν από αυτήν.
Ωστόσο, για να τα πετύχουμε όλα αυτά, πρέπει να αναγνωρίσουμε και να εστιάσουμε στις προκλήσεις που υπάρχουν. Σήμερα, δυστυχώς, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχει πρόσβαση κάθε ασθενής στις σύγχρονες καινοτόμες θεραπείες. Το κόστος, οι ρυθμιστικές διαδικασίες, οι υπερβολικές υποχρεωτικές επιστροφές, η έλλειψη κανονιστικού πλαισίου για την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών και τα γεωγραφικά εμπόδια, αποτελούν τις σημαντικότερες προκλήσεις που πρέπει να διαχειριστούμε».
Στη μελέτη συμμετείχαν επιστήμονες από την φαρμακευτική εταιρεία MSD. Μάλιστα η «Αξιολόγηση των εκβάσεων υγείας και του επιπρόσθετου κόστους που συσχετίζεται με την εισαγωγή των PD-(L)1 αναστολέων στο πρώιμο θεραπευτικό στάδιο του καρκίνου στην Ελλάδα» θα παρουσιαστεί στο Value in Health ISPOR, 2024.
Επιστημονική Ομάδα:
- Υφαντόπουλος Νικόλας, MSD Ελλάδος
- Ναούμ Παναγιώτα, Ινστιτούτο Οικονομικών της Υγείας
- Σκρουμπέλος Αναστάσιος, MSD Ελλάδος
- Καρόκης Αντώνης, MSD Ελλάδος
- Aguiar-Ibáñez Raquel, Merck & Co.
- Αθανασάκης Κώστας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής
- Sönmez Demet, MSD Σουηδία
