Σπουδαία αρχαιολογική ανακάλυψη έφεραν στο φως ανασκαφικές εργασίες στο Καστέλι της Κρήτης, καθώς βρέθηκε μία κατασκευή πάνω σε λοφίσκο πλησίον του αεροδρομίου, που παραπέμπει σε φρυκτωρία του πολυθρύλητου επικοινωνιακού συστήματος της αρχαιότητας.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κατασκευή τοποθετείται στην πρωτομινωική εποχή, χωρίς όμως να έχει αποκλειστεί η μινωική, ενώ είναι μία από τις πιο εντυπωσιακές και καλά σωζόμενες.
Αν και επισήμως το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για τα αρχαιολογικά ευρήματα, εικάζεται πως, λόγω του εύρους της κατάληψης του σκάμματος αλλά και της μορφής αυτών, πρόκειται για κάτι πολύ σημαντικό.
Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η σημερινή (06/06) προγραμματισμένη επίσκεψη της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη στο αεροδρόμιο Καστελίου δεν αποκλείεται να σχετίζεται και με αυτά τα ευρήματα στον λοφίσκο, αλλά και με τις αρχαιότητες στις Ξηροκαμάρες και την οδική σύνδεση Καστελίου-Χερσονήσου. Ειδικά για το δεύτερο θέμα αναμένονται και εξελίξεις, καθώς επιτόπου έρχεται, για να βρεθεί και να γίνει σύσκεψη στο Καστέλι με την κ. Μενδώνη, και ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών Νίκος Ταχιάος.
Εξαιτίας αυτού του προγραμματισμού, πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν και ανακοινώσεις που να σχετίζονται με το θέμα της παράκαμψης ή της δημιουργίας τούνελ, ώστε να μην πειραχτούν τα ρωμαϊκά ευρήματα σε Άγνο και Ξηροκαμάρες.
Μέρος μίας πρωτομινωικής φρυκτωρίας
Σε ό,τι αφορά τα αρχαιολογικά ευρήματα, που φαίνεται να είναι ακόμη πιο σημαντικά σε λόφο, μοιάζουν να αποτελούν μέρος μιας πρωτομινωικής φρυκτωρίας, όπως αναφέρουν με κάθε επιφύλαξη ως την επίσημη ενημέρωση οι πηγές της «Νέας Κρήτης» και του neakriti.gr που δημοσιεύουν και σχετικές φωτογραφίες που έφτασαν στην εφημερίδα.
Στις φωτογραφίες αυτές φαίνεται μια τεραστίων διαστάσεων κατασκευή, που παραπέμπει σε μια από τις μεγαλύτερες και σημαντικότερες σε έκταση φρυκτωρίες της αρχαιότητας στη Μεσόγειο, δηλαδή εκείνες οι στρογγυλές κοχλιόμορφες επί του εδάφους κατασκευές, που κατέληγαν όμως σε ένα είδος πυργίσκο και χρησίμευαν για την επιτήρηση περιοχών, τη μετάδοση σημάτων ή όταν κατασκευάζονταν σε παράκτιες ζώνες και ως φάροι.
Οι φρυκτωρίες μεταξύ τους επικοινωνούσαν αφού υπήρχε ορατότητα από τη μια στην άλλη και οι παρατηρητές μπορούσαν να επικοινωνήσουν, ενώ θεωρείται ότι ήταν ένα ανεπτυγμένο σύστημα μετάδοσης μηνυμάτων και επικοινωνίας κυρίως με φωτιές.
Μια μινωική φρυκτωρία είχε το σχήμα κόλουρου κώνου με ύψος και ως 8 μέτρα και διάμετρο που κατά τις αρχαιολογικές πηγές κυμαινόταν από 15 ως 47 μέτρα, ενώ ανάμεσα στα κοχλιοειδή τοιχάρια που είχαν και αντηρίδες υπήρχε χώμα, ενώ κατασκευάζονταν στις μινωικές διαδρομές. Η Πεδιάδα είναι γνωστό ότι είναι μια περιοχή με φρυκτωρίες.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές πηγές, υπάρχουν δύο είδη φρυκτωριών. Αυτές που είναι σε κορυφές λόφων και κορυφογραμμών και φτάνουν ως το 1,5 στρέμμα και αυτές που είναι στα ισόπεδα μονοπάτια και καταλαμβάνουν συνήθως 1 στρέμμα.
Πρόκειται για ένα πολύ ολοκληρωμένο επικοινωνιακό σύστημα. Μάλιστα, στις γενικές καταγραφές, φρυκτωρίες τοποθετούνται σε Μοχό, Μάλια, Έδερη, Ανώπολη και Σκαλάνι, ενώ οι κατασκευές και οι τοποθεσίες αυτών επέτρεπαν όχι μόνο την επιτήρηση, αλλά λειτουργούσαν στις παράκτιες περιοχές ως φάροι για τη ναυσιπλοΐα, ενώ λέγεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις φαινόταν και ο βυθός της θάλασσας.
Επίσης, οι φρυκτωρίες του Βορρά είχαν οπτική επαφή με άλλες προς την ενδοχώρα.
