Σύμφωνα με δημοσιεύματα των τουρκικών ΜΜΕ, η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) της τουρκικής κυβέρνησης συγκέντρωσε πληροφορίες μέσω των ιμάμηδων και άλλων υπαλλήλων της σε 38 χώρες σχετικά με τις δραστηριότητες Τούρκων για τους οποίους υπάρχει η υποψία ότι υποστηρίζουν τον Τούρκο Ισλαμιστή κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν που έχει ως βάση του τις ΗΠΑ, τον οποίο η κυβέρνηση της Τουρκίας κατηγορεί για την οργάνωση μιας αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Diyanet ζήτησε από τα παρακλάδια της στο εξωτερικό να υποβάλουν εγκαίρως τα ευρήματά τους για το 9ο Ισλαμικό Συμβούλιο Ευρασίας, το οποίο έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2016. Αυτά τα ευρήματα στη συνέχεια υποβλήθηκαν στην “Επιτροπή Πραξικοπήματος” του Τουρκικού Κοινοβουλίου (TBMM).
Τα ευρήματα περιελάμβαναν φωτογραφίες των ανθρώπων που παρακολουθούσαν οι υπάλληλοι των τζαμιών που είχαν προσληφθεί από τη Diyanet και λεπτομερείς πληροφορίες για τα σχολεία, τις επιχειρήσεις, τις ενώσεις, τα ιδρύματα και τα μέσα ενημέρωσης που φέρεται ότι συνδέονται με το κίνημα Γκιουλέν, το οποίο η τουρκική κυβέρνηση αποκαλεί εκ τότε ως «Γκιουλενιστική -ή Φετχουλλαχιστική-τρομοκρατική οργάνωση» (FETO).
Σύμφωνα με την εφημερίδα Hürriyet,
«Η Diyanet δήλωσε ότι συγκέντρωσε πληροφορίες και συνέταξε αναφορές για Γκιουλενίστες σε Αμπχαζία, Γερμανία (τρεις αναφορές από Ντίσελντορφ, Κολωνία και Μόναχο), Αλβανία, Αυστραλία (δύο αναφορές από τη Μελβούρνη και το Σύδνεϋ), Αυστρία (δύο αναφορές από το Σάλτσμπουργκ και τη Βιέννη), Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Βέλγιο, Βοσνία και Ερζεγοβίνη, Βουλγαρία (δύο αναφορές από τη Φιλιππούπολη και τη Σόφια), Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γεωργία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ελβετία, Ιταλία, Ιαπωνία, Μαυροβούνιο, Καζακστάν, Κένυα, Κιργιστάν, Κόσσοβο, Λιθουανία, ΠΓΔΜ, Μογγολία, Μαυριτανία, Νιγηρία, Νορβηγία, Πολωνία, Ρουμανία, Σαουδική Αραβία, Τατζικιστάν, Τανζανία, Τουρκμενιστάν και Ουκρανία.»
Κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης τριήμερης κρατικής επίσκεψης στη Γερμανία για τη συζήτηση τρόπων για «ανάπτυξη εμπορικών και οικονομικών επενδύσεων … και την αποτελεσματική καταπολέμηση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας και της ισλαμοφοβίας,» ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρευρέθηκε στα εγκαίνια του Κεντρικού Τζαμιού της Κολωνίας, που ιδρύθηκε από την Τουρκική-Ισλαμική Ένωση Θρησκευτικών Υποθέσεων (DİTİB).
Η DiTiB, η μεγαλύτερη οργάνωση-ομπρέλα με τζαμιά στη Γερμανία, παρέχει τη χρηματοδότηση και τους ιμάμηδες για το Κεντρικό Τζαμί της Κολωνίας. Συνδέεται επίσης με την Diyanet της τουρκικής κυβέρνησης.
Η DiTiB βρίσκεται στο επίκεντρο πολλαπλών σκανδάλων, όπως η άρνηση της να παρευρεθεί σε μια «αντιτρομοκρατική πορεία» στη Κολωνία· οι εκκλήσεις για προσευχή για νίκη του τουρκικού στρατού ενάντια στους Κούρδους στη βόρειο Συρία· η διοργάνωση μιας στρατιωτικής αναπαράστασης με τουρκικές σημαίες και ψεύτικα όπλα που δόθηκαν σε παιδιά «μάρτυρες» · και η παραδοχή πως μερικοί από τους ιμάμηδές της κατασκόπευαν για την τουρκική κυβέρνηση.
Μέσα στα δύο χρόνια μετά τη δημοσιοποίηση της κατασκοπείας, η γερμανική κυβέρνηση δίνει μεγαλύτερη προσοχή στις δραστηριότητες της DiTiB, θέτοντας υπό κράτηση αρκετούς ιμάμηδες. Σύμφωνα με αναφορά του γερμανικού διεθνούς τηλεοπτικού σταθμού Deutsche Welle (DW) τον Φεβρουάριο του 2017:
Η DITIB λέει ότι παρέχει μόνο θρησκευτικές και πολιτιστικές υπηρεσίες και δεν διεξάγει πολιτικές δραστηριότητες. Πολιτικός του κόμματος των Πράσινων, ο Βόλκερ Μπεκ, που υπέβαλε ποινική καταγγελία τον Δεκέμβριο, δήλωσε ότι οι αξιώσεις της αθωότητας της DITIB δεν συνάδουν.
«Η Diyanet, θρησκευτικοί ακόλουθοι σε προξενεία και τοπικές ενώσεις της DITIB είναι μια οντότητα που συνήθως εκτελεί τις πολιτικές οδηγίες της Άγκυρας όσον αφορά τη θρησκεία. Αλλά ταυτόχρονα είναι μια οντότητα που μπορεί να λειτουργήσει ως μυστική υπηρεσία.» είπε στο DW.
Είπε ότι τα άτομα που αναφέρονται στην αναφορά έχουν γίνει θύματα συνεχόμενων εκκαθαρίσεων στην Τουρκία, ενώ κάποιοι εκ των συγγενών αυτών ενημερώθηκαν όταν τους έγινε ανάκριση στην Τουρκία και πάγωσαν οι τραπεζικοί τους λογαριασμοί.
Η συλλογή πληροφοριών από το τουρκικό κράτος σχετικά με τις δραστηριότητες του Γκιουλέν πιθανότατα συμβαίνει «σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Μπεκ.
Ως αποτέλεσμα, η γερμανική κυβέρνηση δήλωσε τον Ιανουάριο του 2018 ότι δεν θα ενέκρινε τη χρηματοδότηση για τη DiTiB – που έχει λάβει περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ (6,9 εκατομμύρια δολάρια) από το 2012 για προγράμματα αντι-εξτρεμισμού και για βοήθεια προς τους πρόσφυγες.
Μια εβδομάδα πριν επισκεφτεί ο Ερντογάν τη Γερμανία τον περασμένο μήνα, η υπηρεσία πληροφοριών της Γερμανίας, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος (BfV), άρχισε να εξετάζει τη δυνατότητα να τεθεί η DiTiB υπό παρακολούθηση.
Η Sevim Dagdelen, αναπληρωτής επικεφαλής του κοινοβουλίου του κόμματος της Αριστεράς, είπε:
«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και τα ομοσπονδιακά κράτη πρέπει να σταματήσουν τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα με το φυλάκιο του Ερντογάν στη Γερμανία. Πρέπει να εξεταστεί κατά πόσον η προνομιακή φορολογική μεταχείριση της ένωσης μπορεί να δικαιολογηθεί περαιτέρω. Η DITIB δεν έχει φιλανθρωπικό σκοπό αλλά αποτελεί κίνδυνο για τον λαό.»
Η Γερμανία δεν είναι η μόνη χώρα που εκφράζει την αυξανόμενη ανησυχία της για τις τουρκικές επιχειρήσεις εντός και εκτός των συνόρων της. Ο Peter Pilz, τότε μέλος του αυστριακού κοινοβουλίου, το περασμένο έτος κατηγόρησε την Τουρκία για κατασκοπεία σε ύποπτους υποστηρικτές του Γκιουλέν στην Αυστρία, μέσω της Τουρκικής Ένωσης της Αυστρίας (Atib), μιας οργάνωσης-ομπρέλα με επικεφαλή τον θρησκευτικό ακόλουθο της τουρκικής πρεσβείας στη Βιέννη, η οποία εποπτεύει δεκάδες τζαμιά στη χώρα. Σύμφωνα με το Reuters, ο Pilz δήλωσε:
«Η ομάδα-ομπρέλα της ATIB είναι ένα όργανο σκληρής, αδίστακτης και … νομικά απαράδεκτης πολιτικής της τουρκικής κυβέρνησης στην Αυστρία, [η οποία]… παρακολουθεί επίσης τους Κούρδους της Τουρκίας, τους Τούρκους πολιτικούς της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφους στην Αυστρία.»
Επιπλέον, ο Peter Pilz αποκάλυψε ότι έλαβε έγγραφα από τουρκική πηγή που αποδεικνύουν την ύπαρξη ενός «παγκόσμιου δικτύου πληροφοριοδοτών» – που εκτείνεται σε τέσσερις ηπείρους – και αναφέρουν στην Diyanet τους υποτιθέμενους Γκιουλενιστές. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτοί οι πληροφοριοδότες ήταν θρησκευτικοί ακόλουθοι σε πρεσβείες και τα προξενεία.
Το 2016, το κέντρο της Diyanet στην Αμερική (DCA) ολοκλήρωσε την κατασκευή ενός συγκροτήματος με τζαμί κόστους 110 εκατομμυρίων δολαρίων στο Lanham, Μέρυλαντ. Σύμφωνα με τη σελίδα του DCA, «Το αποτέλεσμα είναι ένα μικρό χωριό που θα αποτελέσει σημαντικό πολιτιστικό κόμβο για όλους τους επισκέπτες και τους κατοίκους της περιοχής της Ουάσιγκτον.» Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εγκαινίασε το συγκρότημα, ένα από τα πολλά τζαμιά που συνεργάζονται με τη Diyanet στη Βόρεια Αμερική.
Η διοίκηση του Τραμπ θα πρέπει να είναι επιφυλακτική. Εάν τα τζαμιά του Ερντογάν στην Ευρώπη, την Αφρική, την Αυστραλία και την Ασία χρησιμοποιούνται ως μέσο για την κατασκοπεία Τούρκων υπηκόων που ενδεχομένως αντιτίθενται στην κυριαρχία του, δεν είναι λογικό να υποθέσουμε ότι παρόμοια δραστηριότητα συμβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες;
