Η Παλιά Αθήνα πάντα θα είναι μέσα στην καρδιά μας – ακόμη και σήμερα που τα πάντα έχουν αλλάξει και λίγα είναι αυτά που μας γυρίζουν στο παρελθόν και τη θυμίζουν. Αυτοκίνητα, λίγα φυσικά, που κινούνται αραιά μεταξύ τους. Σπίτια χαμηλά που απλώνονται στα δεξιά και αριστερά του δρόμου. Δεν υπάρχει η παραμικρή έννοια της πολυκατοικίας.
Μια εικόνα που σου θυμίζει περισσότερο επαρχιακή οδό παρά κεντρική λεωφόρο στην Αθήνα. Κι όμως, πρόκειται για έναν από τους πλέον κεντρικούς δρόμους, ταχείας κυκλοφορίας στον οποίο συχνά συναντάς κίνηση. Φανάρια, διασταυρώσεις, μποτιλιάρισμα και γενικώς είναι μια λεωφόρος που θέλει ακόμη και προσοχή στην οδήγηση. Καμία σχέση με αυτό που βλέπεις, δηλαδή, στις φωτογραφίες από το παρελθόν. Είναι η Λεωφόρος Συγγρού.
Όταν το μακρινό 1901 ξεκινούσε η υλοποίηση των σχεδίων για το νέο δρόμο, κανείς δεν περίμενε, τότε, να έχει η Λεωφόρος Συγγρού αυτή την εικόνα
Ο διάσημος και πολυσύχναστος, λοιπόν, δρόμος κατασκευάστηκε, στην Παλιά Αθήνα, σχεδόν στην ίδια ευθεία που βρισκόταν κατά την αρχαιότητα η πλατιά οδός, και κατά τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους, καρόδρομος, που κάλυπτε τις μεταφορικές ανάγκες, από και προς το λιμάνι του Φαλήρου. Η σύλληψη της ιδέας κατασκευής του σύγχρονου δρόμου έγινε στα τέλη του 19ου αιώνα, περίοδο εκσυγχρονισμού και μεγάλων δημοσίων έργων, επί πρωθυπουργίας του Xαρίλαου Τρικούπη (1881-1895). Η κατασκευή της λεωφόρου ξεκίνησε το 1898, με σχέδια ενός μηχανικού του στρατού, του Ιωάννη Γενίσαρλη. Χαρακτηριστικό είναι ότι μεγάλο τμήμα του έργου χρηματοδοτήθηκε από κληροδοτήματα του Ανδρέα Συγγρού. Γι’ αυτό, εξάλλου, και η λεωφόρος έχει το όνομά του.
Η εξωτερική φωτογραφία φαίνεται να έχει τραβηχτεί πριν από τη δεκαετία του ’50. Πιο συγκεκριμένα είναι κοντά στην διασταύρωση Συγγρού και Δαβάκη. Παρατηρώντας την εικόνα μπορείς να δεις ότι πίσω από το συγκεκριμένο οικοδομικό τετράγωνο, είναι το κτίριο του Συλλόγου Αργοναυτών Καλλιθέας, το οποίο βρίσκεται στην οδό Δαβάκη.
Λεωφόρος Συγγρού: Η ιστορία της κατασκευής της
Έτσι, το 1901 χαράσσεται ο νέος δρόμος και αρχίζουν οι εργασίες. Σύμφωνα με τον Ν. Γαζή το μήκος ήταν πέντε χιλιόμετρα και το πλάτος 28 μέτρα. Απ’ αυτά 16 μέτρα πλάτος κατείχαν τα δύο πεζοδρόμια και 12 μέτρα ήταν η κύρια οδός, η οποία θεωρείτο ότι «είνε μοναδική καθ’ όλην την ανατολήν». Στην αρχική μορφή η Λεωφόρος Συγγρού για την κατασκευή της χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το ένα, αυτό που βρισκόταν προς την πόλη -από τη γέφυρα του Ιλισσού και εντεύθεν- αποκλήθηκε «εσωτερικόν» και το άλλο μέχρι τη Φαληρική ακτή «εξωτερικόν». Το κόστος του έργου, (κατασκευή, επιχωμάτωση κ.λπ.), απαίτησαν δαπάνη 750.000 δραχμών, ενώ περίπου 460.000 δραχμές δαπανήθηκαν για αποζημίωση παροδίων ιδιοκτητών. Το ποσόν αυξήθηκε αργότερα, με αγωγές που ήγειραν ιδιοκτήτες κατά του Δημοσίου.
Το έργο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το 1904 και τη χάρη του σπεύδει να υμνήσει ο Κωστής Παλαμάς: «Ο νεοχάρακτος αυτός δρόμος, ο κατάπλατος και ολόβαθος, ο διάδημα περιβαλλόμενος τας στήλας του Ολυμπείου και νίπτων τας πόδας του εις τα κύμματα του Σαρωνικού, επλήρωσε την πόλιν των Αθηνών με μίαν μονοκόμματην μεγαλοπρέπειαν», έγραφε καταγοητευμένος. Καλούσε τους Έλληνες να περπατήσουν «εις την καλλιτεχνικήν αυτήν λεωφόρον» και να απολαύσουν «νεοφανή και ονειρώδους φύσεως χώραν»
