Στην τηλεργασία έχει στραφεί κατ’ ανάγκη, εν μέσω πανδημίας, ένας στους δύο πολίτες στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα ο αριθμός των αστικών διαδρομών να έχει περιοριστεί σημαντικά και να παρατηρείται μείωση και στη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών -η τελευταία προς όφελος ενίοτε της μετακίνησης με αυτοκίνητο ιδιωτικής χρήσης, στο οποίο επιβαίνει μόνο ο/η οδηγός.
Οι μετακινούμενοι, ιδίως των συγκριτικά μεγαλύτερων ηλικιών, νιώθουν σε σημαντικό ποσοστό περισσότερο ασφαλείς στις διαδρομές τους αυτό το διάστημα, πιθανώς λόγω της κάθετης μείωσης του αριθμού των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν τις τελευταίες εβδομάδες στους δρόμους των πόλεων.
Τις αλλαγές αυτές αποτυπώνουν τα πρώτα προσωρινά συμπεράσματα εν εξελίξει πανελλαδικής έρευνας του Εργαστηρίου Συγκοινωνιακής Τεχνικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), όπως επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο διευθυντής του εργαστηρίου, συγκοινωνιολόγος Ιωάννης Πολίτης, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών.
«Με βάση τα πρώτα ευρήματα της έρευνας, τα οποία διευκρινίζω ότι είναι προσωρινά, το 50% των ερωτηθέντων δηλώνει πως εργάζεται πλέον εξ αποστάσεως. Το εύρημα αυτό επιβεβαιώνει τα αντίστοιχα ευρήματα ερευνών της “Google” και της “Αττικής Οδού”, που δείχνουν πτώση του κυκλοφοριακού φόρτου στο μισό. Παρατηρείται επίσης στροφή στα μέσα που θεωρούνται πιο ασφαλή για την αποφυγή της μετάδοσης του ιού, όπως το ΙΧ, με μοναδικό επιβάτη τον/την οδηγό», εξηγεί ο κ.Πολίτης.
Επισημαίνει πως για το γεγονός ότι πολλοί ερωτηθέντες δεν χρησιμοποίησαν ποδήλατα ή άλλα μέσα, ενδέχεται να ευθύνονται οι κακές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν κατά τις πρώτες ημέρες της έρευνας, η γενικότερη έλλειψη υποδομών (πχ, επαρκών ποδηλατοδρόμων), αλλά και το γεγονός ότι (στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης) η Νέα Παραλία -όπου συχνά χρησιμοποιούνται ποδήλατα και ηλεκτρονικά πατίνια- έκλεισε λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας.
Διαφαίνεται επίσης μεγάλη μείωση στη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών, αν και η εικόνα αυτή ενδέχεται να αλλάξει, καθώς η έρευνα είναι σε εξέλιξη. «Αν σε φυσιολογικές συνθήκες, οι άνθρωποι δήλωναν πως χρησιμοποιούν τη δημόσια συγκοινωνία για το 20% των μετακινήσεών τους, τα πρώτα ευρήματα της έρευνας δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό έχει πέσει στο 10%, δηλαδή και πάλι στο μισό» εξηγεί ο κ. Πολίτης και προσθέτει ότι σημαντικά έχει μειωθεί και ο αριθμός των συνολικών μετακινήσεων καθημερινά.
Αν ο μέσος αριθμός μετακινήσεων σε φυσιολογικές συνθήκες ήταν έξι ημερησίως, τώρα -με βάση τις απαντήσεις στην έρευνα- έχει περιοριστεί στις δύο με τρεις, επισημαίνει, ενώ προσθέτει ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι άνθρωποι έχουν αλλάξει όχι μόνο τις ώρες που πραγματοποιούν τις αγορές τους (πχ, πριν από το lockdown, πολλοί πήγαιναν στο σούπερ μάρκετ επιστρέφοντας από τη δουλειά, κάτι που τώρα δεν ισχύει), αλλά και το σημείο αγοράς που επιλέγουν, με βάση την απόστασή του από το σπίτι. «Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι επισκέπτονται το σούπερ μάρκετ που πάντα προτιμούσαν, αλλά δεν λείπουν εκείνοι που απαντούν ότι επιλέγουν κάποιο που να βρίσκεται πιο κοντά στο σπίτι, ώστε να αποφεύγουν τις άσκοπες μετακινήσεις», λέει.
Λόγω των περιορισμών στις μετακινήσεις, η «πανελλαδική έρευνα καταγραφής των χαρακτηριστικών μετακίνησης την περίοδο περιορισμού της κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας του COVID-19», γίνεται ηλεκτρονικά, με συμπλήρωση ερωτηματολογίων. Μέχρι στιγμής, τις τελευταίες δύο εβδομάδες, που η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, το Εργαστήριο έχει συλλέξει περίπου 1200 ερωτηματολόγια, σε δείγμα ανθρώπων 18-65 ετών και από τα δύο φύλα (47% άντρες, 53% γυναίκες).
Περίπου το 25% των συμμετεχόντων στην έρευνα κατοικεί στη Θεσσαλονίκη, ενώ μεγάλη είναι η συμμετοχή ανθρώπων από τη Δυτική Μακεδονία και την Ξάνθη (ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με το ποσοστό των δύο περιοχών στον συνολικό ελληνικό πληθυσμό), γεγονός που ίσως ερμηνεύεται από τα αυξημένα κρούσματα σε αυτές.
