Οι Ευρωπαίοι δεν επιτρεπόταν να επεμβαίνουν στην αμερικανική ήπειρο, όπως οι Αμερικανοί δεν θα επενέβαιναν σε άλλα μέρη. Φυσικά, αυτή η τύποις απαγόρευση δεν αφορούσε μόνο το ίδιο το κράτος των ΗΠΑ, αλλά όλη την ήπειρο.
Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, οι ΗΠΑ κατόρθωσαν και εξέβαλαν το τελευταίο ευρωπαϊκό κράτος, την Ισπανία. Η Βόρεια και Νότια Αμερική ήταν δική τους. Δηλαδή όχι ακριβώς δική τους, απλώς βοηθούσαν τα φιλικά προς αυτές καθεστώτα. Και εάν αυτά δεν υπήρχαν, τα δημιουργούσαν.
Στις περισσότερες χώρες της Λατινικής και Νοτίου Αμερικής, το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα ήταν μία διαδοχή κυβερνήσεων από διεφθαρμένους πολιτικούς και από στρατιωτικά καθεστώτα. Φυσικά, η μικρή Κούβα δεν μπορούσε –και να ήθελε– να αποτελέσει εξαίρεση.
Από την αρχή του 20ού αιώνα, οι ΗΠΑ έχουν «αναγάγει» την Κούβα σε χώρο παραγωγής της ζάχαρης που χρειάζονται.Έχει επιβληθεί η μονοκαλλιέργεια του ζαχαροκάλαμου. Στην παραγωγή ζάχαρης, τα αμερικανικά κεφάλαια ελέγχουν το 40%, στην κοινή ωφέλεια το 80%, στα διυλιστήρια πετρελαίου το 100%, στην κτηνοτροφία το 90%, όπως επίσης και το 50% των σιδηροδρόμων.
Η Μαφία έχει κάνει το νησί κέντρο «ξεπλύματος» του «βρώμικου» χρήματος, έχοντας γεμίσει τις μεγάλες πόλεις και τα ξενοδοχεία με καζίνα.
Η πρωτεύουσα του νησιού, η Αβάνα, υπολογίζεται ότι διαθέτει 10.000 περίπου πόρνες. Ο ονειρικός τόπος, τα καζίνα και τα πορνεία κάνουν τους Αμερικανούς να έρχονται κατά κύματα από το γειτονικό Μαϊάμι. Από όλον αυτόν τον πακτωλό δολαρίων, ψιχία μόνον γεύεται ο φτωχός λαός.
Περίπου 600.000 Κουβανοί είναι άνεργοι και άλλα 3,5 εκατομμύρια ζουν στα όρια της εξαθλιώσεως. Η γη, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, ανήκει σε έξι οικογένειες. Από αυτές τις οικογένειες, τη Μαφία και τις αμερικανικές κυβερνήσεις (αγαστή συνεργασία) αμείβεται και ελέγχεται φυσικά και όλο το πολιτικό οικοδόμημα της «ανεξαρτήτου» αυτής χώρας. Κάποιες μικρές πολιτικές φασαρίες αναγκάζουν τις ΗΠΑ να «διορίσουν» έναν πιστό τους άνθρωπο.
Η προσωποποίηση αυτής της πίστεως είναι ο Φουλγκένσιο Μπατίστα. Ο Μπατίστα ήταν, το 1930, ένας απλός λοχίας του κουβανικού Στρατού. Τη δεκαετία του ’50, ο Μπατίστα είναι ο ηγέτης της Κούβας, έπειτα όμως από πραξικόπημα. Κάτι οι ικανότητες του άνδρα, κάτι ο αμοραλισμός του, κάτι –το κυριότερο– η υπακοή του στις ΗΠΑ, έκαναν τον λοχία, μέσα σε 20 περίπου χρόνια, στρατηγό-δικτάτορα.
Το όλο μείγμα είναι εκρηκτικό. Μία απλή σπίθα είναι ικανή να επιφέρει την ανατροπή. Η σπίθα αυτή υπάρχει. Είναι ο Φιντέλ Κάστρο. Στις 26 Ιουλίου 1953, στο στρατόπεδο Μονκάντα του Σαντιάγο επιτίθενται 170 νέοι, με επικεφαλής τον Κάστρο. Οι περισσότεροι είναι εξοπλισμένοι με δίκαννα ή περίστροφα. Σκοπός είναι η λαφυραγώγηση του οπλισμού των στρατώνων και η διαμοίρασή του στον λαό, ούτως ώστε να ξεκινήσει η επανάσταση. Ουτοπικό σχέδιο, το οποίο αποτυγχάνει παταγωδώς.
Οι επιτιθέμενοι σφαγιάζονται, ενώ οι περισσότεροι, μαζί και ο Κάστρο, αιχμαλωτίζονται. Σε μία επίδειξη πυγμής, ο Μπατίστα εκτελεί τους περισσότερους των αιχμαλώτων, ενώ οι υπόλοιποι καταδικάζονται σε πολυετείς φυλακίσεις. Στη φυλακή ο Κάστρο θα έλθει σε επαφή με τις κομμουνιστικές ιδέες διαβάζοντας Μαρξ και Λένιν.
Από τον βαθιά θρησκευόμενο Κάστρο γίνεται μία μείξη των δικών του εθνικιστικών, λίγο-πολύ, ιδεών με αυτές του σοσιαλισμού. Μετά από κινητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης και της Καθολικής Εκκλησίας, ο Κάστρο απελευθερώνεται μετά από φυλάκιση 21 μηνών και εξορίζεται στο Μεξικό.
Για έναν άνθρωπο αφιερωμένο στην Επανάσταση, η απελευθέρωση αυτή δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο από το τέλος του πρώτου «γύρου». Νέες προετοιμασίες, και στις 25 Νοεμβρίου 1956 η παλιά θαλαμηγός «Γκραντ Μα» αποπλέει για την Κούβα με 82 οπλισμένους άνδρες. Αυτοί οι άνδρες είναι και το φυτίλι που θα βάλει φωτιά στην Κούβα.
Μετά από έναν άγριο εμφύλιο πόλεμο, την 1η Ιανουαρίου 1959 ο Μπατίστα παραιτείται και εγκαταλείπει τη χώρα. Την επομένη, 2α Ιανουαρίου, ο αντάρτικος στρατός του Φιντέλ Κάστρο μπαίνει στην Αβάνα.
Στις ΗΠΑ εκείνη την εποχή πρόεδρος είναι ο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Μία χρυσή μετριότητα του πολέμου έχει γίνει μία χρυσή μετριότητα της πολιτικής.
Ο αναδασμός της γης από τον Κάστρο, το κλείσιμο των καζίνων και ο γενικός περιορισμός των αμερικανικών δραστηριοτήτων δεν αρέσουν στον Αϊζενχάουερ. Απηυδησμένος, ο Κάστρο στρέφεται στα σοσιαλιστικά κράτη.
Το 1960 υπογράφει οικονομικές συμφωνίες με τη Σοβιετική Ένωση, την Κίνα και άλλα κράτη, ενώ προχωρεί σε δημεύσεις και εθνικοποιήσεις περιουσιών αμερικανικών συμφερόντων. Τον Μάρτιο του 1960 λαμβάνει χώρα και η πρώτη επιχείρηση της CIA.
Στο λιμάνι της Αβάνας, το γαλλικό πλοίο «La Coubre», που μεταφέρει βελγικά όπλα για τις δυνάμεις του Κάστρο, ανατινάζεται, προκαλώντας τον θάνατο 70 ατόμων. Η ένταση κορυφώνεται.
Τον Μάιο του ίδιου έτους ο Νικήτας Χρουτσιώφ, ηγέτης της Σοβιετικής Ενώσεως, υπόσχεται στον Κάστρο ότι θα υπερασπιστεί την Κούβα, σε περίπτωση αμερικανικής εισβολής. Μυστικά αποστέλλονται στην Κούβα άρματα μάχης και λοιπός οπλισμός.
Οι Αμερικανοί απαντούν με διακοπή των εισαγωγών ζάχαρης από την Κούβα και με απαγόρευση αμερικανικών εξαγωγών στη χώρα, εκτός τροφίμων και φαρμάκων, και με διακοπή των διπλωματικών σχέσεων.
Ήδη από τις 17 Μαρτίου 1960, ο Αϊζενχάουερ έχει δώσει εντολή στην CIA να οργανώσει τους Κουβανούς εξόριστους και φυγάδες, με σκοπό την ανατροπή του καθεστώτος του Κάστρο.
Η σχεδίαση της εισβολής
Η CIA άρχισε το έργο της με περισσή ζέση. Στις αρχές Απριλίου κιόλας, ο Ρόμπερτ Κένταλ Νταίηβις, Πρώτος Γραμματέας της αμερικανικής πρεσβείας στη Γουατεμάλα, δηλαδή ο αρχηγός της CIA στην περιοχή, μαζί με έναν άλλο Αμερικανό, αγνώστων στοιχείων, επισκέπτονται τον Ρομπέρτο Αλέζος, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς καφέ στη χώρα αυτή.
Ο αδελφός του Αλέζος είναι πρεσβευτής της Γουατεμάλας στις ΗΠΑ και ο ίδιος είναι στενός φίλος του Προέδρου της χώρας, Μιγκουέλ Υντιγκόρας Φουέντες.
Την άλλη ημέρα, ο Νταίηβις και ο Αλέζος συναντούν τον Πρόεδρο Υντιγκόρας στην προσωπική κατοικία του τελευταίου, στην Κάζα Κρέμα. Αυτό που ζητά η CIA είναι η δημιουργία στρατοπέδων εκπαιδεύσεως των Κουβανών στη Γουατεμάλα και, συγκεκριμένα, στις φυτείες καφέ του Αλέζος. Από τον Υντιγκόρας ζητούν μόνο την πολιτική κάλυψη.
Ο Υντιγκόρας ξέρει πολύ καλά ότι μία άρνησή του θα επέφερε την ανατροπή του και πιθανόν και τον θάνατό του και γι’ αυτό δέχεται.
Μετά από έρευνα, η CIA επιλέγει τη φυτεία «Ελβετία» της περιοχής Μπόκα Κόστα, στη νοτιοδυτική Γουατεμάλα. Η πλέον κοντινή πόλη, σε απόσταση 35 χιλιομέτρων, είναι η Ρεταλχουελού.
Η απόσταση και τα πυκνά δάση της περιοχής θα «πνίγουν» τους θορύβους από τα όπλα, κατά την εκπαίδευση, και θα εμποδίζουν αδιάκριτα μάτια. Ήδη από τον Μάιο του 1960, οι πρώτοι 32 εθελοντές φτάνουν στην «Ελβετία». Για μεγαλύτερη άνεση η CIA χτίζει (λίγο ψηλότερα από την φυτεία) κοιτώνες, αποθήκες και κατασκευάζει χώρους εκπαιδεύσεως.
Το στρατόπεδο παίρνει την ονομασία «Τραξ Μπαίηζ». Ένα άλλο στρατόπεδο δημιουργείται σε μία άλλη φυτεία του Αλέζος, στο Σαν Χοσέ Μποένα Βίστα. Επικεφαλής των Αμερικανών εκπαιδευτών ήταν κάποιος Ρηντ. Αυτός ήταν ο υποστράτηγος Τζωρτζ Ντόστερ, Αρχηγός της Εθνοφρουράς στο Μπίρμινχαμ της Αλαμπάμα.
Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, η CIA επεκτείνει ένα μικρό αεροδρόμιο που είχε ο Αλέζος για προσωπική χρήση στην περιοχή της Ρεταλχουελού, ούτως ώστε να μπορούν να επιχειρούν από εκεί μεταγωγικά αεροπλάνα C-46 και C-54, καθώς και βομβαρδιστικά B-26.
Την επέκταση του αεροδρομίου ανέλαβε η αμερικανική τεχνική εταιρεία Τόμσον-Κόνγουολ, που εκείνη την εποχή είχε αναλάβει μεγάλα τεχνικά έργα και στη Γουατεμάλα. Μόνον το αεροδρόμιο, κόστισε στην CIA πάνω από 1.200.000 δολάρια εποχής. Στα επίσημα εγκαίνια του αεροδρομίου ο Πρόεδρος Υντιγκόρας τόνισε τη σημασία του έργου για την εξαγωγή φρούτων και κατεψυγμένης γαρίδας.
Την όλη οργάνωση της επιχειρήσεως ο Άλλεν Ντάλλες, επικεφαλής της CIA εκείνη την εποχή, είχε αναθέσει στον Ρίτσαρντ Μπίσελ. Το αρχικό σχέδιο του Μπίσελ ήταν η δραστηριοποίηση των φίλα προσκείμενων στην Κούβα και μετά η διείσδυση εκπαιδευμένων ανταρτών από τη Γουατεμάλα, με στόχο τη γενική εξέγερση του πληθυσμού και την ανατροπή του καστρικού καθεστώτος.
Ο Μπίσελ ανέθεσε στον Φρανκ Μπέντερ την οργάνωση των Κουβανών φυγάδων και εξορίστων, που ήσαν, οι περισσότεροι, συγκεντρωμένοι στο Μαϊάμι. Πρωτεύον ήταν η πολιτική οργάνωση των εξορίστων. Μέσα σε λίγους μήνες, ο Μπέντερ οργάνωσε πέντε πολιτικές ομάδες.
Δεν έπρεπε να είναι μόνον μία, για να φαίνονται οι πολιτικοί διαχωρισμοί των συμμετεχόντων. Οι πέντε αυτές ομάδες συγκρότησαν το «Επαναστατικό Μέτωπο» (Fronte), το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Επαναστατικό Συμβούλιο της Κούβας».
Μέσω του Επαναστατικού Συμβουλίου εγίνετο η επιλογή των εθελοντών. Μετά από μία χαμηλών κριτηρίων επιλογή, οι εθελοντές μετεφέροντο στο αεροδρόμιο Όπα-Λόκα του Μαϊάμι ή στα εγκαταλελειμμένα αεροδρόμια Κλεγουίνστον και Λαίηκ Οκετσόμπυ της Φλόριδας και από εκεί στο αεροδρόμιο του Ρεταλχουέλου της Γουατεμάλας.
Η μεγάλη προσέλευση εθελοντών επιτρέπει μία αναθεώρηση των σχεδίων της CIA. Αντί της διεισδύσεως των ανταρτών, προβλέπεται πλέον η μαζική απόβαση των ανταρτών στην Κούβα (ήδη τον Οκτώβριο του ’60 υπήρχαν 400 εθελοντές) και η μετέπειτα κίνησή τους προς τους ορεινούς όγκους, όπου και θα τους ανέμεναν οι άλλες αντάρτικες δυνάμεις που υπήρχαν ή επρόκειτο να δημιουργηθούν στο νησί.
Ο ανεφοδιασμός του αντάρτικου τμήματος θα γινόταν με αεροπορικές ρίψεις εφοδίων και με ταχύπλοα σκάφη από τον αμερικανικό στόλο, που περιπολούσε στα ανοιχτά της Κούβας.
Ήδη είχε δημιουργηθεί ένα μικρό αεροπορικό σώμα από τους Κουβανούς εξόριστους. Η CIA παρείχε τα αεροσκάφη και τους εκπαιδευτές. Από τον Ιούλιο, μεταφορικά αεροσκάφη C-54 και C-46 εκτελούσαν ρίψεις εφοδίων σε φίλα προσκείμενες δυνάμεις στην Κούβα.
Η αντίδραση του Κάστρο ήταν ακαριαία. Από τη μία ενίσχυσε την αντιαεροπορική του άμυνα και από την άλλη σάρωσε τους ορεινούς όγκους της Κούβας με στρατιωτικά τμήματα και πολιτοφύλακες, στο πλαίσιο εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Οι μικρές ομάδες των αντικαθεστωτικών διελύθησαν.
Η αποτυχία της CIA στην οργάνωση παράνομου δικτύου στην Κούβα επέβαλε την αλλαγή του τρόπου ενεργείας. Επεβάλετο πλέον η κανονική απόβαση από αρκετά μεγάλες δυνάμεις και η προώθησή τους στο εσωτερικό της χώρας.
Στο Μαϊάμι και στα άλλα κέντρα των Κουβανών αντικαθεστωτικών, η στρατολόγηση ανδρών ενετάθη και μάλιστα όχι μόνον για την αποβατική δύναμη, αλλά και για τη δημιουργία αεροπορικής δυνάμεως υποστηρίξεως των τμημάτων αποβάσεως. Η CIA παρείχε αφειδώς τα απαραίτητα κεφάλαια και τα απαιτούμενα υλικά.
Συνολικά παρέσχε 24 ελαφρά βομβαρδιστικά Β-26 και 12 μεταφορικά αεροσκάφη, 6 C-54 και 6 C-46. Η αεροπορική δύναμη έφτασε τους 61 άνδρες, πιλότους και τεχνικούς εδάφους, χωρίς να υπολογίζονται οι Αμερικανοί εκπαιδευτές. Αρχηγός της αεροπορικής δυνάμεως είχε ορισθεί ο Μανουέλ Βιλλαφάνα Μαρτίνεζ και υπαρχηγός ο Λούι Κόσμε.
Επικεφαλής των Αμερικανών εκπαιδευτών ήταν στην αρχή ο Μπίλλυ Κάρπεντερ και αργότερα κάποιος Λου. Την εποχή των επιχειρήσεων ήταν πάλι κάποιος Γκαρ.
Η μυστικότητα όμως της όλης επιχειρήσεως αρχίζει σιγά σιγά να υφίσταται ρωγμές. Η εντατικότητα των στρατολογήσεων στο Μαϊάμι έχει γεμίσει την πόλη με φήμες ότι κάτι μεγάλο ετοιμάζεται. Η φήμη δεν αργεί να φτάσει στα αφτιά των δημοσιογράφων. Άρθρα δημοσιεύονται στους «Τάιμς» και σε άλλες εφημερίδες.
Κουβανοί πράκτορες του Κάστρο στο Μαϊάμι βοηθούν όπως μπορούν την ροή των πληροφοριών στους δημοσιογράφους. Και στη Γουατεμάλα, ο κύκλος της μυστικότητος έχει διαρραγεί. Ο κυριότερος λόγος είναι η συμμετοχή της αεροπορικής δυνάμεως των εξορίστων στην καταστολή ενός στρατιωτικού κινήματος στη Γουατεμάλα. Στις 13 Νοεμβρίου 1960, στρατιωτικά τμήματα επαναστατούν κατά του Προέδρου Υντιγκόρας και καταλαμβάνουν το Πουέρτο Μπάριος στην Καραϊβική.
Οι Αμερικανοί και οι Κουβανοί εξόριστοι πιλότοι ενεργούν, μετά από εντολές της CIA, που φοβήθηκε ότι η επικράτηση του κινήματος θα είχε επιπτώσεις στη σχεδιαζόμενη εισβολή στην Κούβα, αεροπορικές επιδρομές εναντίον των κινηματιών.
Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Υντιγκόρας και οι κομμουνιστές της Γουατεμάλας κατηγορούν τον πρόεδρο για υπόθαλψη της αμερικανικής προετοιμασίας. Στοιχεία από τους εργάτες της φυτείας, αλλά και από μέλη του κομμουνιστικού κόμματος, που διεισδύουν στις φυτείες, παρουσιάζουν ανάγλυφα τις αμερικανικές προετοιμασίες. Δημοσιεύεται φωτογραφία του αεροδρομίου της Ρεταλχουελού με σταθμευμένα αεροσκάφη Β-26, όπως επίσης και φωτογραφίες από την εκπαίδευση των εθελοντών.
Τον Ιανουάριο του 1961, ο Τζων Κέννεντυ αναλαμβάνει την προεδρία των ΗΠΑ. Σε ενημέρωσή του από τον Ντάλλες και τον Μπίσσελ, μαθαίνει το εύρος των ετοιμασιών της CIA. Η όλη επιχείρηση είναι πλέον αδύνατον να ακυρωθεί. Ο Άλλεν Ντάλλες τονίζει το άσχημο αντίκτυπο που θα είχε στον κόσμο η ακύρωση της επιχειρήσεως με όλους τους εθελοντές να γυρίζουν παντού και να τονίζουν την απογοήτευσή τους.
Το μόνο που μπορεί ο νέος πρόεδρος είναι να επιμείνει να λάβει γνώση των σχεδίων αποβάσεως και το Κοινό Επιτελείο Αρχηγών.
Η CIA κατέθεσε τα σχέδιά της τον Ιανουάριο του 1961. Έως τότε το Κοινό Επιτελείο δεν είχε ιδέα για την όλη προσπάθεια της CIA. Η πρόταση της CIA ήταν η απόβαση να γίνει στην παραθαλάσσια πόλη Τρινιντάτ, στην επαρχία Λας Βίλλας.
Η μικρή αυτή πόλη ήταν χτισμένη στις εκβολές ενός μικρού ποταμού και είχε ένα μικρό λιμάνι, το οποίο θα βοηθούσε στην εκφόρτωση των εφοδίων, όπως επίσης και ένα μικρό αεροδρόμιο. Σε περίπτωση που η απόβαση πήγαινε άσχημα, τα τμήματα μπορούσαν να διολισθήσουν προς την κοντινή οροσειρά Εσκαμπραίυ και να συνεχίσουν τον αγώνα από εκεί. Το Κοινό Επιτελείο, δια του στρατηγού Λέμνιτζερ, απήντησε ότι δεν θεωρεί βέβαιη την επιτυχία της αποβάσεως στο Τρινιντάτ. Από τα άλλα σημεία, που επρότεινε η CIA, τελικώς επελέγη ο Κόλπος των Χοίρων.
Οι στρατιωτικοί επέλεξαν τον χώρο αυτόν γιατί είναι γεμάτος έλη και μόνον δύο δρόμοι οδηγούν προς το σημείο αποβάσεως. Ο Κάστρο ήταν αναγκασμένος να χρησιμοποιήσει αυτούς τους δύο δρόμους και κατ’ αυτόν τον τρόπο θα εξέθετε τις δυνάμεις του στις αεροπορικές προσβολές των Β-26 της αποβατικής δυνάμεως.
Στις 10 Απριλίου ο Τζων Κέννεντυ ενέκρινε το σχέδιο αποβάσεως. Η απόβαση θα γινόταν στον Κόλπο των Χοίρων και για έναν πολιτικό λόγο.
Η περιοχή αυτή ήταν αραιοκατοικημένη, γεγονός που μηδένιζε σχεδόν τις πιθανότητες απωλειών αμάχων, εν αντιθέσει με το Τρινιντάτ, και φυσικά ο νέος πρόεδρος δεν ήθελε αντιδράσεις από τη διεθνή κοινή γνώμη. Ο Μπίσσελ προέβλεπε ότι αν το προγεφύρωμα εσταθεροποιείτο, σε συνάρτηση με τις συνεχείς αεροπορικές προσβολές, θα παρουσιάζονταν ομαδικές λιποταξίες στον στρατό του Κάστρο.
Μετά την σταθεροποίηση του προγεφυρώματος θα απεβιβάζοντο μέλη του «Επαναστατικού Συμβουλίου της Κούβας» και θα εσχημάτιζαν προσωρινή κυβέρνηση. Ύστερα από όλα αυτά, η CIA πίστευε ότι ο Κάστρο θα παραιτείτο.
Για την εξουδετέρωση της κουβανικής Αεροπορίας είχαν σχεδιασθεί αιφνιδιαστικές αεροπορικές προσβολές, πριν από τη διενέργεια της αποβάσεως. Δεν προεβλέπετο να δεχθούν επιθέσεις αρμάτων μάχης. Το καθεστώς Μπατίστα είχε λίγα ελαφρά άρματα Μ3 Stuart και Μ8 Greyhound. Από αυτά λίγα, λόγω ελλείψεως ανταλλακτικών, θα ήταν σε θέση να δράσουν. Τα τμήματα αποβάσεως ήταν πάντως εφοδιασμένα με αντιαρματικά Bazooka.
Ένας σοβαρός λόγος επισπεύσεως της επιχειρήσεως ήταν και το ότι σε λίγους μήνες θα επέστρεφαν από τη Σοβιετική Ένωση οι Κουβανοί πιλότοι, που ο Κάστρο είχε στείλει για εκπαίδευση, πιθανότατα συνοδευόμενοι και από αεροπλάνα MiG.
Για την όλη επιχείρηση, οι διαταγές του Προέδρου Κέννεντυ προέβλεπαν την κατ’ ουδένα τρόπο εμπλοκή στρατευμάτων των ΗΠΑ. Ο ναύαρχος Άρλεϋ Μπερκ ήταν αρχηγός των ναυτικών δυνάμεων συνοδείας. Η δύναμή του ήταν τμήμα του αμερικανικού Στόλου του Ατλαντικού.
Οι μαθητευόμενοι στρατηγοί της CIA άλλαζαν συνεχώς τις εντολές τους προς τον στόλο. Στην αρχή ζητούσαν να πλησιάσει στα 3 μίλια από την ακτή, μετά στα 12 και τέλος στα 20. Στην αρχή δεν προεβλέπετο συνοδεία αντιτορπιλλικών στα αποβατικά σκάφη, μετά ζήτησαν τρία και μετά μόνον δύο. Όλες αυτές οι παλινωδίες είχαν φέρει εκνευρισμό στο Κοινό Επιτελείο και οι αξιωματικοί με μεγάλη ψυχρότητα εδέχοντο τις εντολές της CIA.
Για τη μεταφορά και την αποβίβαση των μάχιμων τμημάτων και των εφοδίων τους, η CIA είχε ναυλώσει τα πλοία μίας ναυτιλιακής εταιρείας. Η εταιρεία αυτή ήταν η «Γκαρσία Λάιν Κορποραίησον», με γραφεία στη Νέα Υόρκη και στην Αβάνα και ήταν η μοναδική που εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Κούβας και ΗΠΑ.
Λίγο πριν από την απόβαση, τα πλοία της εταιρείας συγκεντρώθηκαν στο λιμάνι Πουέρτο Καμπέζας. Ήταν το «Χιούστον», το «Λαίηκ Τσαρλς», το «Ρίο Εσκοντίνο», το «Καρίμπε» και το «Ατλάντικο». Η CIA είχε αγοράσει και δύο αποβατικά σκάφη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τύπου LCI, το «Μπλάγκαρ» και το «Μπάρμπαρα Φ.».
Λίγες ημέρες πριν από την απόβαση, η Υπηρεσία Μεταναστεύσεως των ΗΠΑ συνέλαβε στο Μαϊάμι το γνωστό πρωτοπαλίκαρο του Μπατίστα, τον Ρονάλδο Μασφέρερ, με την κατηγορία ότι προετοίμαζε στρατιωτική ενέργεια εναντίον της Κούβας στο έδαφος των ΗΠΑ. Η είδηση «διετυμπανίσθη» καταλλήλως από τον Τύπο.
Όλη η αεροπορική δύναμη είχε μεταφερθεί στο αεροδρόμιο του Πουέρτο Καμπέζας της Νικαράγουας, το «Χάππυ Βάλλεϋ» όπως είχε ονομασθεί, απ’ όπου και θα επιχειρούσε, κατά τη διάρκεια της αποβάσεως. Η «Ταξιαρχία 2.506»1, όπως είχε ονομασθεί η δύναμη αποβάσεως, είχε μεταφερθεί με αεροπλάνα από την Ρεταλχουελού στο Πουέρτο Καμπέζας. Όλα ήταν έτοιμα.
Από την Παρασκευή το απόγευμα, 15 Απριλίου, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ μεταβαίνει στο αγρόκτημά του Γκλεν Όρα, στη Βιρτζίνια, ενώ ο Άλλεν Ντάλλες είναι στο Πουέρτο Ρίκο για μία διάλεξη. Η κάλυψη είναι απαραίτητη. Πρέπει να δίδεται η εικόνα ότι οι ΗΠΑ δεν γνωρίζουν τίποτε.
Η εκτέλεση
Στις 02.00 περίπου τα ξημερώματα της 15ης Απριλίου, ο Κουβανός στην καταγωγή πιλότος Μάριος Ζουνίγκα ετοιμάστηκε να απογειώσει το αεροπλάνο του, ένα ελαφρύ βομβαρδιστικό Β-26. Στο ρύγχος και στο κάθετο σταθερό το αεροπλάνο έγραφε «933» και «FAR».2 Στις πτέρυγες και στην άτρακτο ξεχώριζαν τα ολοκαίνουργια σήματα της κουβανικής Αεροπορίας του Κάστρο.
Το αεροπλάνο όμως αυτό απογειωνόταν από το Πουέρτο Καμπέζας της Νικαράγουας, με προορισμό το αεροδρόμιο του Μαϊάμι των ΗΠΑ. Λίγο πριν την απογείωση, ένα πολυβόλο είχε ρίξει μία ριπή στο αεροπλάνο, σε ακίνδυνα σημεία.
O Μάριο Ζουνίγκα είχε εντολή από την CIA να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο του Μαϊάμι και να δηλώσει ότι είναι επαναστάτης πιλότος της κουβανικής Αεροπορίας. Αυτός και άλλοι επαναστάτες συνάδελφοί του, αφού σήκωσαν τα αεροπλάνα τους, βομβάρδισαν τα άλλα πολεμικά αεροσκάφη του Κάστρο.
Οι υπόλοιποι «συνάδελφοι» του Ζουνίγκα είχαν απογειωθεί και αυτοί από το Πουέρτο Καμπέζας, μισή περίπου ώρα πριν τον Ζουνίγκα, με τα Β-26 γεμάτα βόμβες. Σε τρεις σχηματισμούς, με τις κωδικές ονομασίες «Λίντα», «Πούμα» και «Γορίλλας», 8 Β-26 με το πρώτο φως της ημέρας θα ευρίσκοντο επάνω από την Κούβα και θα εβομβάρδιζαν τα πολεμικά της αεροδρόμια.
Στόχος, η καταστροφή επί του εδάφους της κουβανικής Αεροπορίας. Για την ολοκλήρωση της αποστολής είχε προβλεφθεί και δεύτερη επιδρομή. Στόχος του σχηματισμού «Λίντα» ήταν η αεροπορική βάση του Σαν Αντόνιο ντε Λος Μπάνος.
Τα τρία αεροσκάφη του σχηματισμού πετούσαν ο Λούι Κόσμε, αρχηγός του σχηματισμού, ο Αλφρέντο Καμπαλλέρο και ο Ρενέ Γκαρσία. Ο σχηματισμός «Πούμα» θα κτυπούσε το αεροδρόμιο «Λιμπερτάτ», λίγο έξω από την Αβάνα. Επικεφαλής ήταν ο Χοσέ Κρέσπο, ενώ τα άλλα δύο αεροπλάνα οδηγούσαν ο Ντάνιελ Φερνάντεζ Μον και ο Τσιρρίνιο Πιέντρα. Ο σχηματισμός «Γορίλλας» θα χτυπούσε το αεροδρόμιο του Σαντιέγκο και είχε δύο αεροσκάφη. Το ένα κυβερνούσε ο Γκουσταύο Ποντζόα και τα άλλο ο Γκοντζάλλο Χερρέρα.
Στις 06.00 το πρωί ακριβώς, τα αεροπλάνα έφτασαν στους στόχους τους και βομβάρδισαν και πολυβόλησαν τα εν σταθμεύσει αεροπλάνα της κουβανικής Αεροπορίας. Το ένα από τα επιτιθέμενα αεροσκάφη κατερρίφθη από την αντιαεροπορική άμυνα και δύο άλλα προσγειώθησαν με βλάβες, το ένα στο Κη Ουέστ και το άλλο στη βρετανική αποικία του Γκραντ Καίημαν. Από τα 8 αεροσκάφη της επιδρομής, τα 5 γύρισαν στη Χάππυ Βάλλεϋ.
Στις 08.21 του Σαββάτου, 15 Απριλίου, το αεροπλάνο του Ζουνίγκα προσγειώνεται στο Μαϊάμι. Αργότερα βγαίνει στη δημοσιότητα και μία δήλωση του πιλότου, με την οποία δηλώνει ότι επαναστάτησε κατά του Κάστρο, με άλλους συναδέλφους του, και βομβάρδισε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Κούβα.
Ορισμένα στοιχεία όμως προκαλούν την περιέργεια των δημοσιογράφων. Τα αεροπλάνα του Κάστρο έχουν εξωτερικά πολυβόλα, τοποθετημένα δίπλα στο γυάλινο ρύγχος του αεροσκάφους.
Το «933» δεν έχει. Από την άλλη, τα πολυβόλα του «933» δεν δείχνουν να έχουν χρησιμοποιηθεί. Η Κούβα ωρύεται και φέρνει το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ δηλώνει ότι αγνοεί το όνομα του πιλότου του «933».
Οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» την επόμενη ημέρα, Κυριακή 16 Απριλίου, δημοσιεύουν ένα άρθρο με τις ενστάσεις τους, όπου και αφήνονται πολλά υπονοούμενα για την αλήθεια της ιστορίας του Ζουνίγκα. Κατόπιν των ανωτέρω εξελίξεων, ο Πρόεδρος Κέννεντυ απαγορεύει τη διενέργεια της σχεδιασμένης, για τη Δευτέρα 17 Απριλίου, δεύτερης επιδρομής κατά των ίδιων στόχων, παρ’ όλες τις επιφυλάξεις των συμβούλων του.
Από τις αεροπορικές επιδρομές στον Κάστρο έχουν απομείνει 4 αεριωθούμενα Τ-33 και 10 περίπου ελικοφόρα καταδιωκτικά Sea Fury. Όλα τα Β-26 που διέθετε έχουν καταστραφεί ή έχουν υποστεί σοβαρές βλάβες.
16 Απριλίου, ώρα 11 το βράδυ. Από το «Μπαλγκάρ», πέντε βατραχάνθρωποι επιβιβάζονται σε μικρές φουσκωτές βάρκες και λάμνουν προς την ακτή, στο βάθος του Κόλπου των Χοίρων. Οι τέσσερις είναι Κουβανοί, ο πέμπτος είναι ο Αμερικανός εκπαιδευτής τους, που αρνείται να τους εγκαταλείψει. Η ακτή φαίνεται σκοτεινή και έρημη.
Οι βατραχάνθρωποι ανάβουν τα ασπροκόκκινα φώτα επισημάνσεως των θέσεων αποβάσεων. Αμέσως τουφεκιές σπαθίζουν το σκοτάδι. Η ακτή φρουρείται από καστρικούς χωροφύλακες.
Το «Χιούστον» προχωρά στο βάθος του κόλπου για να αποβιβάσει τα δύο τάγματα που μεταφέρει, όταν χτυπά σε υφάλους. Η CIA είχε διαβεβαιώσει ότι ο κόλπος είναι «καθαρός», πληθώρα υφάλων, όμως, καθυστερούν τις δυνάμεις εισβολής.
Οι καθυστερήσεις επιτείνονται από τη βραδυνή ώρα της αποβάσεως, από τη μερική εκπαίδευση των μάχιμων τμημάτων, από τη μηδενική εκπαίδευση των πληρωμάτων των πλοίων σε μάχιμες αποστολές και από τις σκόπιμες ενάντιες ενέργειες μελών των πληρωμάτων, φίλα προσκειμένων στο καθεστώς του Κάστρο. Από τις 03.00 περίπου τα ξημερώματα της 17ης Απριλίου αρχίζει η απόβαση του 2ου Τάγματος στην «Ερυθρή Ακτή», ενώ, περίπου ταυτόχρονα, τα 3ο και 4ο αποβιβάζονται στην Χιρόν, στην «Κυανή Ακτή».
Το 1ο Τάγμα, των αλεξιπτωτιστών, θα έπρεπε να πέσει και αυτό το βράδυ σε απόσταση 15 περίπου χιλιομέτρων από τον Κόλπο των Χοίρων, στο Σαν Μπλας, και να αποκόψει τον δρόμο που οδηγεί από την Αβάνα στο προγεφύρωμα. Η ελλιπής εκπαίδευση των ανδρών, όμως, δεν επιτρέπει βραδυνές ρίψεις.
Το τάγμα θα πέσει στις 06.14, ενώ τα καταδιωκτικά του Κάστρο είναι στον αέρα. Κανένα μεταφορικό αεροσκάφος δεν καταρρίπτεται, γιατί η προσοχή των καταδιωκτικών είναι στραμμένη στους χώρους αποβάσεως.
Τα ξημερώματα ο Κάστρο έχει επισημάνει το εχθρικό «κέντρο βάρους». Ενώ η χωροφυλακή και πολιτοφύλακες εξακολουθούν να φρουρούν όλη την ακτογραμμή, τις πόλεις και βασικές εγκαταστάσεις, όλα σχεδόν τα στρατιωτικά τμήματα, πλαισιωμένα με επιστρατευμένους εφέδρους κατευθύνονται προς τους χώρους εισβολής.
Από τους Σοβιετικούς «συμβούλους» του Κάστρο, λίγοι αξιωματικοί του πυροβολικού θα πλαισιώσουν τα πυροβόλα των 122 χλστ. και 152 χλστ., ενώ άλλοι 122 θα επανδρώσουν τα 40 περίπου μέσα άρματα Τ-34/85 και βαρέα Τ-10, τα οποία μόλις έχουν φτάσει από τη Σοβιετική Ένωση και τα οποία μόλις την 16η Απριλίου ανακαλύπτει η CIA σε φωτογραφίες από κατασκοπευτικό αεροσκάφος U-2. Από τις 04.00 κιόλας το πρωί τα αποβιβαζόμενα τμήματα αναφέρουν σκληρές συγκρούσεις.
Στις 06.00 περίπου αεροσκάφη εμφανίζονται επάνω από τους χώρους αποβάσεως. Τα μέλη της Ταξιαρχίας 2.506 τα χαιρετούν, βέβαια ότι είναι δικά τους. Τα αεροπλάνα, όμως, χαμηλώνουν και αρχίζουν να πολυβολούν και να ρίχνουν ρουκέτες. Είναι η Αεροπορία του Κάστρο.
Το «Χιούστον» έχει αποκολληθεί και ευρισκόμενο λίγο νοτιότερα ετοιμάζεται να αποβιβάσει το 5ο Τάγμα, όταν στις 09.00 δέχεται αλλεπάλληλες αεροπορικές προσβολές. Οι ρουκέτες προκαλούν ρήγματα στο γέρικο σκάφος, ενώ τα καταστρώματά του θερίζονται από ριπές βαρέων πολυβόλων.
Το πλοίο παίρνει κλίση και ο πλοίαρχός του Λούις Μορς διατάσσει την εγκατάλειψή του. Το 5ο Τάγμα πέφτει στη θάλασσα και προσπαθεί να φτάσει στην κοντινή ακτή. Οι βάρκες και οι σχεδίες πολυβολούνται από τους καστρικούς, ενώ τα πυρομαχικά που μετέφερε το «Χιούστον» αρχίζουν να ανατινάζονται. Τα υπολείμματα του 5ου Τάγματος φτάνουν στην ακτή, σε απόσταση 17 περίπου χιλιομέτρων από το 2ο Τάγμα, το οποίο με δύναμη 175 μόνον ανδρών κρατά την Πλάγια Βάργκα. Το ηθικό του τάγματος είναι χαμηλό.
Στην ακτή, όπου έφτασαν, δεν υπάρχουν δρόμοι, παρά μόνον έλη με κροκοδείλους. Το 5ο Τάγμα έχει εξουδετερωθεί. Τα 3ο και 4ο Τάγματα, υπό την διοίκηση του διοικητού της ταξιαρχίας Χοσέ Πέρεζ Σαν Ρομάν, έχουν καταλάβει την πολίχνη Χιρόν και το «Ρίο Εσκοντίνο» έχει πλησιάσει την ακτή για να αποβιβάσει πυρομαχικά και βαρύ οπλισμό όταν τα Τ-33 του Κάστρο εμφανίζονται. Διαλυμένο από τις ρουκέτες το πλοίο βυθίζεται μέσα σε λίγα λεπτά, στερώντας τα τμήματα από τα πυρομαχικά που μετέφερε.
Οι αναφορές των τμημάτων της ταξιαρχίας, που φτάνουν στη Νικαράγουα, μιλούν για άγριες συγκρούσεις με καστρικά τμήματα και συνεχείς βομβαρδισμούς και πολυβολισμούς από την καστρική Αεροπορία. Η δεύτερη αεροπορική επιδρομή εναντίον των αεροδρομίων του Κάστρο έχει αποκλεισθεί από την Ουάσιγκτον.
Τα αεροπλάνα μπορούν όμως να παράσχουν κάλυψη στα επίγεια τμήματα της Ταξιαρχίας 2.506. Στις 02.00 περίπου τα ξημερώματα της 17ης Απριλίου, 11 Β-26 απογειώνονται από το Χάππυ Βάλλεϋ και γύρω στις 07.00 φτάνουν επάνω από τις ακτές αποβάσεως. Ήδη η Αεροπορία του Κάστρο έχει εμφανισθεί στο πεδίο της μάχης, κανένας όμως δεν ειδοποιεί τα σχεδόν ανυπεράσπιστα βομβαρδιστικά.
Από τους 22 πιλότους και συγκυβερνήτες οι 8 θα σκοτωθούν εκείνο το πρωινό επάνω από τις ακτές της Κούβας.
Τα 6 αεροπλάνα καταστρέφονται και από όσα επιστρέφουν μερικά είναι γεμάτα τρύπες από τα εχθρικά βλήματα. Η επιχείρηση ήταν μία καθαρή δολοφονία.
Η Τρίτη, 18 Απριλίου, είναι η ημέρα ορκωμοσίας του νέου Αμερικανού προέδρου. Μετά την ορκωμοσία, ο Τζων Κέννεντυ αποσύρεται με τους συνεργάτες του στο γραφείο του στον Λευκό Οίκο. Η εκτίμηση όλων είναι ότι η εισβολή αποτυγχάνει. Η καστρική Αεροπορία και τα βαρέα άρματα μάχης έχουν γύρει την πλάστιγγα προς το μέρος του Κάστρο. Χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, αλλιώς η όλη προσπάθεια έχει αποτύχει. Στη 01.00 τα ξημερώματα της 19ης Απριλίου, η απόφαση οριστικοποιείται.
Τα βομβαρδιστικά θα πετάξουν πάλι πάνω από την Κούβα, αλλά αυτή τη φορά θα καλύπτονται από αμερικανικά καταδιωκτικά αεροσκάφη, από το αεροπλανοφόρο «Έσσεξ». Οι οδηγίες προς τα αμερικανικά αεροσκάφη είναι ασαφείς. Δεν πρέπει να επιτεθούν εναντίον των καταδιωκτικών του Κάστρο, καλύπτοντας τα βομβαρδιστικά, αλλά να παρεμβάλονται ανάμεσά τους, εμποδίζοντας την κατάρριψη των Β-26 από τα καταδιωκτικά.
Δεν επιτρεπόταν να εξαπολύσουν πυρά, παρά μόνον αν εβάλλοντο τα ίδια. Στις 06.00 ώρα Κούβας, τα αμερικανικά αεροσκάφη έπρεπε να είναι επάνω από τις ακτές αποβάσεως για να παράσχουν την υποστήριξη.
Στο Χάππυ Βάλλεϋ η κατάσταση είναι συγκεχυμένη. Μόνον 5 αεροσκάφη είναι σε πτήσιμη κατάσταση και το ηθικό, μετά τις μεγάλες απώλειες αεροσκαφών και προσωπικού, είναι πεσμένο.
Οι Αμερικανοί εκπαιδευτές προσφέρονται να οδηγήσουν τα Β-26, εφόσον θα καλύπτονται από αμερικανικά καταδιωκτικά. Στο πρώτο αεροσκάφος επιβιβάζονται ο Σάλμπουργκερ και ο Κάρολ Γκραίη, στο δεύτερο ο Τόμας Ραίη και ο Λίο Μπαίηκερ, στο τρίτο και στο τέταρτο δύο Κουβανοί, ο Όσκαρ Βέγκα και ο Γκονζάλο Χερρέρα με τους βοηθούς τους.
Στις 06.04 τα Β-26 φτάνουν επάνω από τις ακτές της Κούβας, όπου αντί για την κάλυψη από τα αμερικανικά καταδιωκτικά βρίσκουν μόνον την Αεροπορία του Κάστρο να τους περιμένει.
Τα δύο Τ-33 που απομένουν στον Κάστρο, επιτίθενται. Τέσσερις Αμερικανοί πιλότοι θα σκοτωθούν μέσα σε λίγα λεπτά, εκείνο το πρωινό, επάνω από τις κουβανικές ακτές.
Οι Σάλμπουργκερ, Γκραίη, Ραίη και Μπαίηκερ. Ο Βέγκα έχει επιστρέψει με βλάβη στον κινητήρα. Αργότερα θα επιστρέψει στο Χάππυ Βάλλεϋ και το αεροπλάνο του Χερρέρα διάτρητο από σφαίρες.
Κανένας, σ’ όλο το φάσμα διοικήσεως της όλης επιχειρήσεως, δεν πρόσεξε τη διαφορά ώρας μεταξύ της Νικαράγουας και της Κούβας!
Οι δύο χώρες, ευρισκόμενες σε διαφορετικούς μεσημβρινούς, έχουν διαφορά μίας ώρας. Τα αμερικανικά καταδιωκτικά έφτασαν στην ώρα τους επάνω από την Κούβα. Λίγα λεπτά μετά τις 06.00 ώρα Κούβας, αναφέρουν ότι δεν βλέπουν ούτε τα Β-26, ούτε την κουβανική Αεροπορία.
Η 06.00 ώρα Κούβας όμως, είναι 05.00 της Νικαράγουας.
Στην Πλάγια Λάργκα το 2ο Τάγμα, υπό τη διοίκηση του υποδιοικητού της ταξιαρχίας Ερνέιντο Ολίβα, δεν μπορεί να αντέξει άλλο την πίεση των καστρικών και αναγκάζεται να οπισθοχωρήσει στη Χιρόν. Ο λόχος των αλεξιπτωτιστών έχει εξουδετερωθεί. Όλα τα εναπομείναντα τμήματα της ταξιαρχίας έχουν συγκεντρωθεί στην πολίχνη Χιρόν, αλλά η πίεση είναι αφόρητη.
Στις 16.30 ο ασύρματος του Σαν Ρομάν στέλνει το τελευταίο του μήνυμα: «Τα άρματα του Κάστρο μπαίνουν στη Χιρόν. Καταστρέφω τον πομπό μου και ξεκινώ να φτάσω στο δάσος. Φίλοι μου, γεια σας!» Ο Ολίβα αντιστέκεται ακόμη στα δυτικά της Χιρόν, όταν όλοι αντιλαμβάνονται την πίεση των καστρικών να ελαττώνεται.
Στον ορίζοντα φαίνεται μία σειρά από πλοία. Δύο αμερικανικά αντιτορπιλλικά, δύο ή τρία από τα ακτοπλοϊκά, που έκαναν την απόβαση και πολλά αποβατικά σκάφη πλησιάζουν. Στον αέρα εμφανίζονται αμερικανικά καταδιωκτικά αεροσκάφη. Ο Κέννεντυ είναι αποφασισμένος να γλυτώσει από τον αφανισμό όσους ακόμα ζουν από αυτούς που πίστεψαν τις υποσχέσεις της CIA.
Οι Κουβανοί του Κάστρο αιφνιδιάζονται. Αυτή τη φορά δεν πρόκειται για απόβαση Κουβανών εξορίστων και φυγάδων, αλλά για απόβαση Αμερικανών πεζοναυτών, απ’ ό,τι τουλάχιστον φαίνεται. Παρ’ όλα αυτά, δεν πτοούνται. Μετά από λίγο και ενώ τα πλοία έχουν πλησιάσει αρκετά, δύο οβίδες σηκώνουν ψηλά συντριβάνια νερού δίπλα στα πλοία. Αμέσως τα αντιτορπιλλικά και τα άλλα σκάφη κάνουν μεταβολή και φεύγουν κάτω από τις ουρανομήκεις κραυγές χαράς των καστρικών και τις βρισιές των μελών της Ταξιαρχίας 2.506.
Οι περισσότεροι από τους επιζώντες θα παραδοθούν σε λίγες ώρες στη Χιρόν. Λίγοι θα γλυτώσουν επιβιβαζόμενοι σε μικρές ψαρόβαρκες. Κάποιοι άλλοι προσπαθούν να διολισθήσουν ανάμεσα από τις γραμμές των καστρικών και να φτάσουν στα βουνά. Όλοι συλλαμβάνονται. Συνολικά θα συλληφθούν 1.173, πολλοί από τους οποίους είναι τραυματίες.
Τα «μεθεόρτια»
Σε οποιοδήποτε κράτος, η τύχη πολιτών του που οργανώνονται, εξοπλίζονται από άλλο κράτος και επιτίθενται εναντίον του, είναι προδιαγεγραμμένη. Κανένας δεν επρόκειτο να κατηγορήσει τον Κάστρο αν προέβαινε σε μαζικές εκτελέσεις και φυλακίσεις των αιχμαλώτων. Ο Κάστρο όμως είναι πολύ έξυπνος και καταλαβαίνει ότι κρατά ένα πολύτιμο διαπραγματευτικό «χαρτί» στα χέρια του.
Στις ΗΠΑ, από την άλλη πλευρά, το θέμα απελευθερώσεως των αιχμαλώτων δεν είναι φυσικά ηθικό, όπως αφήνουν οι διάφορες δηλώσεις πολιτικών προσώπων να διαφανεί. Απλώς, αν εγκαταλειφθούν στην τύχη τους οι αιχμάλωτοι, θα είναι πολύ δύσκολο πλέον να βρεθούν πάλι νέοι «εθελοντές» για άλλες παρόμοιες επιχειρήσεις.
Τις διαπραγματεύσεις αναλαμβάνει ο δικηγόρος Τζαίημς Ντόνοβαν, με άμεσο αφανή προϊστάμενο τον Ρόμπερτ Κέννεντυ, αδελφό του προέδρου και υπουργό Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Τον Φεβρουάριο του 1962, ο Ντόνοβαν4 είχε επιτύχει την ανταλλαγή του Σοβιετικού κατασκόπου Ροδόλφου Άμπελ, του οποίου υπήρξε δικηγόρος, με τον πιλότο του U-25 Φράνσις Γκάρυ Πάουερς, ο οποίος κατερρίφθη επάνω από τη Σοβιετική Ένωση.
Οι αρχικές απαιτήσεις του Κάστρο ήσαν η παράδοση από τις ΗΠΑ ενός αριθμού τρακτέρ, όπως επίσης φαρμάκων και τροφίμων.
Μετά από διαπραγματεύσεις, στις 21 Δεκεμβρίου 1962, υπογράφεται το πρωτόκολλο της συμφωνίας. Συμφώνως με αυτό, ο Κάστρο υποχρεούται να παραδώσει όλους τους αιχμαλώτους, αλλά και να επιτρέψει σε συγγενείς και σε οποιονδήποτε θα ήθελε να εγκαταλείψει την Κούβα.
Η αμερικανική πλευρά υποχρεούται να παραδώσει φάρμακα και τρόφιμα αξίας 53 εκατ. δολαρίων και ένα σχεδόν συμβολικό ποσό 2,9 εκατ. δολαρίων.
Η πραγματική αξία των ειδών είναι 17 εκατ. δολάρια χονδρικής. Μετά από κυβερνητική υποκίνηση, οι φαρμακευτικές εταιρείες έσπευσαν να δηλώσουν την υποστήριξή τους στο σχέδιο, εφόσον πετύχαιναν και φορολογική απαλλαγή. Έως την 25η Δεκεμβρίου, η απελευθέρωση των αιχμαλώτων έχει περατωθεί.
Έως επίσης τις 3 Ιουλίου 1963, οπότε και το τελευταίο φορτίο φαρμάκων και τροφίμων φτάνει στην Κούβα, έχουν εκπατρισθεί 10.000 περίπου πρόσωπα.
Επίλογος
21ος αιώνας. Κι όμως, υπάρχουν ακόμα αρκετοί, ας τους ονομάσουμε ευγενικά «ρομαντικούς», που πιστεύουν στην «αιώνια», όπως την ονομάζουν οι ίδιοι, πάλη του καλού με το κακό. Του άσπιλου λευκού με το καταχθόνιο μαύρο. Γι’ αυτούς, δεν υπάρχουν οι διάφορες αποχρώσεις του γκρίζου.
Πώς μπορείς να πεις σ’ έναν παλιό αριστερό ότι οι Γερμανοί ανέπτυξαν τα άρματά τους και τις τεχνικές τους στην ίδια τη Σοβιετική Ένωση, κατά τον Μεσοπόλεμο;
Πώς μπορείς να πείσεις έναν Αμερικανό ότι η Κούβα δεν αποτελεί απειλή για τις ΗΠΑ, ούτε τώρα, ούτε ποτέ; Εδώ, ελάχιστοι Αμερικανοί έχουν καταλάβει ότι ο αμερικανικός Εμφύλιος δεν έγινε για την απελευθέρωση των νέγρων δούλων, αλλά για οικονομικούς λόγους.
Η πολιτική εξουσία, σ’ όλες τις χώρες, άνευ ουδεμίας εξαιρέσεως, διακρίνεται –και για ορισμένους έτσι πρέπει– από τον ρεαλισμό της ή μάλλον για την ωμότητά της.
Η λατινική ρήση: «Ουαί τοις ηττημένοις» ισχύει απολύτως, όπως επίσης και η παραλλαγή της: «Ουαί τοις αδυνάτοις» ή όπως λέει ο ελληνικός λαός: «όπου φτωχός και η μοίρα του». Δεν νομίζουμε ότι χρειάζονται επίκαιρα στοιχεία για την επιβεβαίωσή της.
Αυτήν ακριβώς την πολιτική ωμότητα επέδειξε και η αμερικανική κυβέρνηση, κατά την περιγραφείσα περίοδο. Και δεν ήταν φυσικά ούτε η πρώτη φορά, ούτε και η τελευταία.
