ΛΙΓΕΣ ΩΡΕΣ ΠΡΙΝ ΤΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟ ΜΑΚΕΛΕΙΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΖΟΥΝ ΜΕ ΔΑΝΕΙΚΑ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΧΕΙ ΤΗ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΗ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ, ΣΤΑ ΥΨΗ Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΚΑΥΣΙΜΑ! ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΠΗ! ΜΑΥΡΙΣΤΕ ΤΟΥΣ

Τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν πάψει να αποταμιεύουν και μάλιστα είναι ουραγοί της ευρωζώνης και της ΕΕ των 27 στην αποταμίευση, ζουν εξαντλώντας αποταμιεύσεις προηγούμενων εποχών ή δημιουργώντας χρέη· κι αυτό αποτελεί μείζον πρόβλημα για την εθνική οικονομία καθώς είναι αδύνατο για μια χώρα να αναπτύσσεται επί μακρόν με ξένα κεφάλαια, τονίζεται σε ειδική μελέτη της Eurobank για την αποταμίευση που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα.

Η παρουσίαση έγινε σε ειδική εκδήλωση στην οποία παρευρέθηκε σύσσωμο το… βαρύ πυροβολικό του συστήματος, δηλαδή όχι μόνο τα κορυφαία στελέχη της τράπεζας Φωκίων Καραβίας και Πέτρος Ζανιάς αλλά και ο πρόεδρος της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας και ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης. Η εκδήλωση μάλιστα προκάλεσε αίσθηση. Οχι επειδή εξέπληξε κανέναν το γεγονός ότι τα ελληνικά νοικοκυριά με τους χαμηλούς μισθούς σε περιβάλλον καλπάζουσας ακρίβειας δεν αποταμιεύουν, αλλά διότι Χατζηδάκης και Στουρνάρας έκαναν το άσπρο μαύρο προκειμένου να προωθήσουν ως λύσεις ακόμη και για την αύξηση της αποταμίευσης τα κεφαλαιοποιητικά συστήματα, την ιδιωτική ασφάλιση και την τεκμαρτή φορολόγηση στους ελεύθερους επαγγελματίες.

Ακτινογραφία οικονομίας
Ποια είναι τα βασικά σημεία της έκθεσης της Eurobank;

Η Ελλάδα έχει τη χαμηλότερη εθνική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ από όλες τις χώρες της ευρωζώνης και τις αναπτυγμένες χώρες. Συγκεκριμένα, εισήλθε στο ευρώ με ποσοστό εθνικής αποταμίευσης 16,3% του ΑΕΠ έναντι 22,7% του μέσου όρου της ευρωζώνης, στη συνέχεια όμως το ποσοστό αυτό μειώθηκε σε 10,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2005-09. Ακολούθως με τη μεγάλη κρίση χρέους η εθνική αποταμίευση στην Ελλάδα βυθίστηκε και στο διάστημα 2018-22 ήταν στο 9,2% του ΑΕΠ, 16 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (25,6%).

Η εθνική αποταμίευση αποτελείται από το άθροισμα της αποταμίευσης του δημοσίου, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Μέχρι το 2010 ιδιαίτερα αρνητική ήταν η αποταμίευση του δημοσίου, αλλά από το 2011 βελτιώθηκε λόγω των περιοριστικών πολιτικών. Από εκείνη τη χρονιά όμως και μετά μειώθηκε η αποταμίευση του ιδιωτικού τομέα, αλλά μόνο των νοικοκυριών και όχι των επιχειρήσεων, που κατά τα πρώτα χρόνια των μνημονίων αυξήθηκε και μάλιστα κατακόρυφα.

Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας, καθώς επίσης και της ευρωζώνης – αυτό συνέβαινε και προ του 2010. Συγκεκριμένα, κατά την πενταετία 2002-06 το μέσο ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα ήταν 7% έναντι 9% στην Ισπανία, 15% στην Ιταλία, 11% στην Πορτογαλία και 13% συνολικά στην ευρωζώνη. Από το 2012 και μετά ωστόσο η αποταμίευση των νοικοκυριών στην Ελλάδα έχει μονίμως αρνητικό πρόσημο, με μοναδική εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας κατά την οποία υπήρχαν περιοριστικά μέτρα. Tο 2019 πάντως η αποταμίευση των ελληνικών νοικοκυριών ήταν στο -2,3% του ΑΕΠ και το 2022 έπεσε στο -4%. Την ίδια στιγμή η Πορτογαλία έχει αποταμίευση 8% και η Ιταλία, που θεωρείται ότι έχει ανάλογο ποσοστό παραοικονομίας, 10%.

Τρώνε από τα έτοιμα
Από την ανάλυση των δεδομένων της Ερευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, με δείγμα 6.180 νοικοκυριών, προκύπτει επίσης ότι:

Μόνο το 5,3% ή ένα στα είκοσι ελληνικά νοικοκυριά αποταμιεύει και μόνο το 1,6% των νοικοκυριών με εργαζόμενους – δηλαδή ένας ή δύο στους 100 εργαζόμενους. Περισσότερο από όλες τις ηλικιακές και επαγγελματικές ομάδες αποταμιεύουν οι συνταξιούχοι και λιγότερο οι αυτοαπασχολούμενοι.

Η μέση ετήσια αποταμίευση για το σύνολο του δείγματος ανερχόταν σε 1.076 ευρώ, ενώ ήταν αρνητική για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικες και παιδιά (-2.159 ευρώ). Η μέση ετήσια αποταμίευση των συνταξιούχων ανερχόταν σε 2.248 ευρώ, των εργαζομένων σε 410 ευρώ, των μισθωτών σε 542 ευρώ και των αυτοαπασχολούμενων σε 63 ευρώ. Τα ποσοστά αποταμίευσης διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με την κλίμακα του εισοδήματος. Το 40% της συνολικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των νοικοκυριών που έχει τα υψηλότερα εισοδήματα. Αντίθετα το 42% ή τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά έχουν αρνητική αποταμίευση, δηλαδή όχι μόνο δεν αποταμιεύουν αλλά αντλούν χρήματα από προηγούμενες αποταμιεύσεις ή δημιουργούν χρέη.