Τον Ιανουάριο του 1919, στην Κωνσταντινούπολη, ο ναός της Αγίας Σοφίας που μέχρι τότε λειτουργούσε ως τζαμί, μετετράπη για λίγη ώρα σε ελληνικό χριστιανικό ναό και τελέστηκε Θεί α Λειτουργία με παπά τον Λευτέρη Νουφράκη από τις Αλώνες Ρεθύμνου ο οποίος θέλησε να ακουστούν χριστιανικές ψαλμωδίες έστω και για τελευταία φορά.
Ποιος ήταν ο Λευτέρης Νουφράκης
Ο Λευτέρης Νουφράκης υπηρετούσε ως στρατιωτικός ιερέας στη Β’ Ελληνική Μεραρχία,. Η εν λόγω Μεραρχία αυτή στο δρόμο προς την Ουκρανία στάθμευσε για λίγο στην Κωνσταντινούπολη και μαζί με τον ταξίαρχο Φραντζή, τον ταγματάρχη Λιαρομάτη, τον λοχαγό Σταματίου και τον υπολοχαγό Νικολάου θέλησαν να λειτουργήσουν στην Αγία-Σοφία.
Η Αγία Σοφία λειτουργούσε ως τζαμί ενώ σήμερα είναι μουσείο
Η Αγια-Σοφιά, ήταν ακόμη τζαμί και σίγουρα κάποιοι φύλακες θα ήταν εκεί ενώ θα μπορούσε να δημιουργηθεί και διπλωματικό επεισόδιο που θα έφερνε σε δύσκολη θέση την ελληνική κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Ωστόσο ο τολμηρός παπα-Λευτέρης έχει πάρει την απόφασή του, να λειτουργήσει κάτι που το έφερε μέχρι τέλους εις πέρας.
Το χρονικό της μετάβασης
Το πλοίο που μετέφερε τη Μεραρχία είχε αγκυροβολήσει στ’ ανοιχτά, γι αυτό όλοι επιβιβάστηκαν σε μια βάρκα στην οποία κωπηλατούσε ένας Ρωμιός της Πόλης ενώ σε λίγο αποβιβάστηκαν στην προκυμαία. Ο ντόπιος βαρκάρης, έδεσε τη βάρκα και τους οδήγησε από τον συντομότερο δρόμο στην Αγια-Σοφιά. Η πόρτα ήταν ανοιχτή λες και τους περίμενε και ο Τούρκος φύλακας λούφαξε.
Όλοι μπήκαν μέσα σε ευλάβεια και προχώρησαν κάνοντας το σταυρό τους ενώ ο παπα-Λευτέρης ψιθύρισε με μεγάλη συγκίνηση: «Εισελεύσομαι εις τον οίκον σου, προσκυνήσω προς Ναόν Αγίον σου εν φόβω».
Ο παπα Λευτέρης χωρίς να χρονοτριβεί βρίσκει ένα τραπεζάκι, ανοίγει την τσάντα του, βγάζει όλα τα απαραίτητα για τη Θεία Λειτουργία, βάζει το πετραχήλι του και αρχίζει να ψάλει.
Η Αγια-Σοφιά ύστερα από 466 ολόκληρα χρόνια ξαναλειτουργείται!
Όλα γίνονται ιεροπρεπώς, σύμφωνα με το τυπικό της Εκκλησίας. Ακούγονται τα «Ειρηνικά», το «Κύριε ελέησον», «ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού.», που γράφτηκε από τον ίδιο τον Ιουστινιανό με την προσταγή και την φροντίδα του οποίου χτίστηκε και η Αγια-Σοφιά. Ακολουθεί η «Μικρή Είσοδος», το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ.», ο «Απόστολος» από τον ταξίαρχο Φραντζή και το «Ευαγγελικό Ανάγνωσμα» από τον παπα-Λευτέρη. Χρέη νεωκόρου εκτελεί ο υπολοχαγός Νικολάου.
Η εκκλησία γεμίζει με Τούρκους οι οποίοι παρακολουθούν σιωπηλά τη λειτουργία
Ο παπα-Νουφράκης δεν πτοείται και συνεχίζει από τους Τούρκους που εισρέουν στην εκκλησία.
Μετά το «Ευαγγέλιο» ακολουθεί το «Χερουβικό» από τον ταγματάρχη Λιαρομάτη, ενώ ο παπα-Λευτέρης τοποθετεί το αντιμήνσιο πάνω στο τραπεζάκι, για να κάνει την «Προσκομιδή». Βγάζει από την τσάντα ένα μικρό «Άγιο Ποτήριο», ένα δισκάριο, ένα μαχαιράκι, ένα μικρό πρόσφορο κι ένα μικρό μπουκαλάκι με νάμα. Με ιερή συγκίνηση και κατάνυξη κάνει την προσκομιδή, ενώ ο Λιαρομάτης συνεχίζει να ψάλει το «Χερουβικό». Όταν ολοκλήρωσε την «Προσκομιδή», στρέφεται στον υπολοχαγό Νικολάου, του λέει ν’ ανάψει το κερί για να ακολουθήσει η «Μεγάλη Είσοδος». Ο νεαρός υπολοχαγός προχωρεί μπροστά με το αναμμένο κερί και ακολουθεί ο παπάς βροντοφωνάζοντας: «Πάααντων ημών μνησθείη Κύριος ο Θεός.». Στη συνέχεια ακολουθούν οι «Αιτήσεις» και το «Πιστεύω», το οποίο είπε ο Φραντζής.
Έλληνες και Τούρκοι στην Αγία Σοφία με έκδηλη κατάνυξη
Η Αγια-Σοφιά, έχει γεμίσει με Τούρκους κι ανάμεσά τους υπάρχουν και πολλοί Έλληνες της Πόλης, που βρέθηκαν εκεί χωρίς να τολμούν να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους για προφανείς λόγους αν και κάποιες στιγμές δακρύζουν.
Η Λειτουργία στο μεταξύ φτάνει στο ιερότερο σημείο της, την «Αναφορά». Ο παπα-Λευτέρης με πάλλουσα από τη συγκίνηση φωνή λέει: «Τα σα εκ των Σω, Σοι προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα».
Όλοι οι αξιωματικοί γονατίζουν και η φωνή του ταγματάρχη Λιαρομάτη ακούγεται να ψέλνει το «Σε υμνούμεν, Σε ευλογούμεν, Σοι ευχαριστούμεν Κύριε και δεόμεθά Σου ο Θεός ημών».
Ακολουθεί το «Άξιον Εστί», το «Πάτερ ημών», το «Μετά φόβου Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε» και όλοι οι αξιωματικοί πλησιάζουν και κοινωνούν τα «Άχραντα Μυστήρια». Ο παπα-Λευτέρης λέει γρήγορα τις ευχές και ενώ ο Λιαρομάτης ψέλνει το «Ειη το όνομα Κυρίου ευλογημένον.» καταλύει το υπόλοιπον της Θείας Κοινωνίας και απευθυνόμενος στον υπολοχαγό Νικολάου του λέει: «Μάζεψέ τα γρήγορα όλα και βάλ’ τα μέσα στην τσάντα». Ύστερα κάνει την «Απόλυση».
Η επίθεση των Τούρκων μετά το πέρας της λειτουργίας
Η Θεία Λειτουργία στην Αγια-Σοφιά, έχει ολοκληρωθεί και οι Τούρκοι είναι έτοιμοι να τους επιτεθούν, όταν ένας Τούρκος αξιωματούχος παρουσιάζεται με την ακολουθία του λέγοντας αφήστε τους να περάσουν και να αποχωρήσουν καθώς δεν ήταν χρήσιμο γι αυτούς να σκοτώσουν πέντε Ρωμιούς αξιωματικούς μέσα στην Αγια-Σοφιά.
Ο τραυματισμός του παπα-Νουφράκη
Την ώρα της αποχώρησής του προς τη βάρκα ένας Τούρκος που τους συνοδεύει, σηκώνει ένα ξύλο και ορμά για να χτυπήσει τον παπα-Νουφράκη τραυματίζοντάς στον ώμο. Στο μεταξύ ο ταγματάρχης Λιαρομάτης και ο λοχαγός Σταματίου αφοπλίζουν τον Τούρκο, που είναι έτοιμος για να δώσει τη χαριστική βολή.
Η αποχώρηση και η θριάμβευση
Καταφέρνουν όλοι να μπουν στη βάρκα ενώ ακολούθησε διπλωματικό επεισόδιο και οι «σύμμαχοι» διαμαρτυρήθηκαν έντονα στον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος αναγκάστηκε να επιπλήξει τον παπα-Λευτέρη Νουφράκη. Ωστόσο, επικοινώνησε ιδιωτικά μαζί του και επαίνεσε και συνεχάρη τον πατριώτη ιερέα για την τολμηρή αλλά γεμάτη σημασία για τη χριστιανοσύνη κίνησή του.
Η αγνωμοσύνη της πράξης και η έλλειψη προτομής στην Κρήτη
Στις μέρες μας δεν φέρεται πουθενά τιμής ένεκεν το όνομά του ούτε καν στη γενέτειρά του ενώ στη μνήμη της ηρωικής του πράξης θα έπρεπε να υπάρχει μια προτομή που να θυμίζει τη μεγαλειώδη κίνησή του.
