Λογαριασμοί ρεύματος: Στο σκοτάδι των χρωματιστών τιμολογίων οι καταναλωτές

Με τρικ και εσωτερικές ανακατατάξεις απαντούν οι παίκτες στη νέα «κανονικότητα» της τιμολόγησης του ρεύματος από τον Ιανουάριο, αλλά και στο «ειδικό» πράσινο τιμολόγιο που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση της Ν.Δ. . Έτσι προκαλείται περαιτέρω σύγχυση στα νοικουριά, καθώς ακόμη δεν είναι γνωστές οι τελικές τιμές σε κανένα κυμαινόμενο τιμολόγιο, ενώ δεν υπάρχει καμία βεβαιότητα για την εξέλιξη των τιμών από μήνα σε μήνα.

Το αποτέλεσμα είναι αυξημένα τιμολόγια (κιλοβατώρα+πάγιο) ανεξαρτήτως χρώματος και κανένα φως για τους καταναλωτές, ενώ και η χονδρεμπορική απελευθερώνεται από τα δεσμά της ανάκτησης μέρους των υπερκερδών. Πάντως, και σε αυτές τις πρακτικές πρωτοστατεί η ΔΕΗ, επαναβεβαιώνοντας ότι έχει χαθεί κάθε επαφή με τον άλλοτε κοινωνικό της ρόλο. Φαίνεται πως βασικό μέλημα ΔΕΗ και κυβέρνησης, τουλάχιστον κατά τον πρώτο μήνα του χάους της μετάβασης στην ελεύθερη αγορά και στα κόστη της, είναι να περάσουν όσο το δυνατό πιο κεκαλυμμένα το τέλος των επιδοτήσεων και την παγίωση ανατιμήσεων.

Προσοχή στις εκπτώσεις

Μια βασική παράμετρος που θα πρέπει να προσέξουν οι καταναλωτές στα κυμαινόμενα τιμολόγια, δηλαδή στο πράσινο και στο κίτρινο, είναι οι εκπτώσεις που προσφέρουν οι προμηθευτές. Θυμίζουμε ότι το ένα σκέλος των τιμολογίων αυτών αφορά τη λεγόμενη «βασική τιμή» και το άλλο συνδέεται με το τι θα βγάλει ο «μηχανισμός διακύμανσης» (δηλαδή η ρήτρα), ο οποίος συνδέεται απευθείας με τη χονδρεμπορική τιμή του τρέχοντος μήνα και δεν έχει ακόμη «κλείσει» (εικόνα θα έχουμε στις 30 Δεκεμβρίου και τελικές ανακοινώσεις την Πρωτοχρονιά). Σήμερα γνωρίζουμε μόνο το πρώτο κομμάτι, και μάλιστα η ΔΕΗ δίνει τον τόνο με δύο τιμές: βασική τιμή και τελική βασική τιμή, που περιλαμβάνει έκπτωση 20%. Αυτό σημαίνει ότι η βασική τελική τιμή μπορεί να ισχύει για τον Ιανουάριο, αλλά όχι απαραίτητα για τους επόμενους μήνες, καθώς μπορεί να αλλάξει, να μειωθεί ή και να εκλείψει η έκπτωση. Έτσι, η τελική βασική τιμή μάλλον δεν είναι σταθερή. Θυμίζουμε ότι, κατά τη ρύθμιση του ΥΠΕΝ για το «ειδικό» τιμολόγιο, η βασική τιμή πρέπει να παραμείνει στα ίδια επίπεδα για έξι μήνες.

Ποια τιμή θα ισχύει όμως μέχρι και τον Ιούνιο; Η βασική τιμή διαμορφώνεται σε 16-17,2 λεπτά/κιλοβατώρα, ενώ η τελική βασική τιμή (με έκπτωση 20%) σε 12,8-13,76 λεπτά/κιλοβατώρα. Πρόκειται για μεγάλη διαφορά, και μάλιστα χωρίς τη ρήτρα που θα διαμορφώσει την τελική τελική τιμή. Μήπως εδώ υπάρχει κάποια παρέκκλιση από τα θεσμοθετημένα; Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι αρκετοί προμηθευτές που δεν είχαν περιλάβει αρχικά εκπτώσεις τώρα εμφανίζονται έτοιμοι να το πράξουν, με μπούσουλα τη ΔΕΗ και τη συναίνεση της κυβέρνησης.

Τα σταθερά τιμολόγια

Την εβδομάδα που πέρασε είχαν την τιμητική τους τα συνήθως ακριβά σταθερά («μπλε») τιμολόγια, που χαρακτηρίστηκαν ως έκπληξη, ιδίως από την κυρίαρχη στην προμήθεια ΔΕΗ, καθώς πλέον προσφέρει για έναν χρόνο τιμή στα 17,9 λεπτά, από 29,5 λεπτά (myHomeEnter). Παράλληλα, πάντως, αυξάνεται το μηνιαίο πάγιο από 3 σε 5 ευρώ. Το ίδιο τιμολόγιο προσφερόταν στα 56,1 λεπτά/κιλοβατώρα από 31/7/2021 έως 30/6/2022. Η ΔΕΗ, όταν θησαύριζε από τα υπερκέρδη στην ηλεκτροπαραγωγή, στον υπολογισμό της εισφοράς υπό την αιγίδα της κυβέρνησης μιλούσε για χασούρα, ζημιές από τη λιανική, που μεταξύ άλλων προέρχονταν από τα σταθερά τιμολόγια (τότε ήταν φθηνότερα από τα αντίστοιχα με την ανεξέλεγκτη ρήτρα).

Συγκρίσεις

Οπως προκύπτει από τα παραπάνω, οι αρχικές βασικές τιμές στα κυμαινόμενα τιμολόγια βρίσκονται πολύ κοντά στις τελικές τιμές του σταθερού τιμολογίου και μένει να φανεί σε βάθος λίγων μηνών ποιο θα είναι τελικά το λιγότερο ακριβό, γιατί ούτως ή άλλως θα είναι αισθητά υψηλότερες οι τιμές από το 2021 και ακόμα περισσότερο από το 2019. Η τιμή της κιλοβατώρας (Γ1-ΔΕΗ) μέχρι τον Αύγουστο 2019 διαμορφωνόταν σε περίπου 8 λεπτά (με έκπτωση συνέπειας 10%-15%), ενώ περίπου μέχρι την άνοιξη του 2021 ανερχόταν σε 10,5 λεπτά (με έκπτωση συνέπειας 5%). Ήδη λοιπόν σήμερα, με τιμές Δεκεμβρίου στα 14,5-15,7 λεπτά/κιλοβατώρα (με επιδότηση), μιλάμε για αυξήσεις 81,25%-96,25% έναντι του Αυγούστου 2019 και 38%-49,5% έναντι της άνοιξης 2021.

Ο ακριβός Ιανουάριος 2023

Είναι δε χαρακτηριστικό ότι πλέον το ΥΠΕΝ και… δορυφόροι του μεταφέρουν τη σύγκριση τιμών με αναφορά στον περασμένο Ιανουάριο (Ιανουάριος 2023-Ιανουάριος 2024), προκειμένου να αποφανθούν ότι τα νέα τιμολόγια θα βρίσκονται περίπου στα ίδια επίπεδα με τα περσινά (συμπεριλαμβανομένης της επιδότησης) ή και χαμηλότερα, επιχειρώντας να υποβαθμίσουν τις αυξήσεις. Ωστόσο, τα συγκεκριμένα τιμολόγια ήταν από τα ακριβότερα της περιόδου ισχύος του προσωρινού καθεστώτος στη λιανική (Αύγουστος 2022-Δεκέμβριος 2023): το Γ1 τον Ιανουάριο 2023 διαμορφωνόταν, μαζί με την επιδότηση, στα 15,9-17,1 λεπτά/κιλοβατώρα (ονομαστικές τιμές στα 48,9-50,1 λεπτά/κιλοβατώρα και επιδότηση στα 33 λεπτά). Ακόμα και οι τελικές τιμές του Δεκεμβρίου είναι χαμηλότερες, στα 14,5-15,7 λεπτά/κιλοβατώρα, ενώ λίγο πιο χαμηλές είναι και οι αντίστοιχες τιμές των διμήνων Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου και Ιουνίου-Ιουλίου 2023, στα 14-15,2 λεπτά/κιλοβατώρα. Επομένως, σ’ αυτά τα επίπεδα διαπιστώνεται αύξηση στα τιμολόγια του Ιανουαρίου 2023 όχι μόνο συγκριτικά με τα προ κρίσεων και ανατιμήσεων επίπεδα, αλλά και σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα!

Ελεύθερη χονδρεμπορική

Ομως και πάλι κάτι δεν πάει καλά – μήπως τα περιθώρια κέρδους των παικτών και ιδίως των καθετοποιημένων; Τον Ιανουάριο 2023 η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος ανερχόταν σε 191,79 ευρώ/μεγαβατώρα και η μεσοσταθμική τιμή εισαγωγής του ακριβού αερίου ήταν 93,7 ευρώ/μεγαβατώρα, ενώ σήμερα η χονδρεμπορική στο ρεύμα είναι κοντά στα 110 ευρώ/μεγαβατώρα και η τιμή του αερίου στη χρηματιστηριακή αγορά (TTF) έχει κατρακυλήσει στα 35,5-36,5 ευρώ/μεγαβατώρα. Θυμίζουμε ότι την 1η/1/2024 παύει να ισχύει και ο προσωρινός μηχανισμός επιστροφής μέρους των «υπερεσόδων» των ηλεκτροπαραγωγών, οπότε και η χονδρεμπορική θα λειτουργεί ξανά απελευθερωμένη από το συγκεκριμένο βάρος, κάτι που αποσιωπάται. Οι λίγοι παίκτες της χονδρεμπορικής είναι πιθανό να επιστρέψουν στις παλιές… καλές συνήθειες της συσσώρευσης υπερκερδών, εφόσον πια χωρίς επιδοτήσεις δεν μπορούν να στηρίζονται σε υπερκέρδη στη λιανική. Άλλωστε, στη χονδρεμπορική δεν υπάρχει κανενός είδους παρέμβαση.