Η εξέχουσα θέση του στην ελληνική μπασκετική μυθολογία είναι διασφαλισμένη εσαεί, με την ιδιότητα του «στοιχειωμένου». Οι Μιλανέζοι το αποκαλούν ακόμα και σήμερα «miracolo».
Αυτό που για την Τρέισερ αποτέλεσε ένα θαύμα, για τον Άρη ήταν ένα ανεξήγητο φιάσκο, που πυροδότησε λογής και λογής θεωρίες συνομωσίας και 33 χρόνια μετά παραμένει στη σκιά ενός πέπλου μυστηρίου.
Τι συνέβη και μία ομάδα που σκόραρε 60 πόντους μόνο στο πρώτο ημίχρονο του πρώτου αγώνα σταμάτησε στους 49 στον επαναληπτικό;
Η παρουσία του Άρη στην τελική εξάδα του κυπέλλου πρωταθλητριών τη σεζόν 1986-87 έμοιαζε βέβαιη μετά το μυθικό 98-67 στο πυρακτωμένο «Αλεξάνδρειο», τον Οκτώβρη του ’86.
Η 40λεπτη αιχμαλωσία της πολυδιαφημισμένης Τρέισερ, επονομαζόμενης και ως 24η ομάδα του NBA, σόκαρε την μπασκετική Ευρώπη. «Τέτοια ταπείνωση δεν περίμενα να τη ζήσω ούτε απέναντι στους Σέλτικς», έλεγε μετά το παιχνίδι ο δύο φορές πρωταθλητής, τρεις φορές πρώτος σκόρερ και μία MVP του NBA Μπομπ Μάκαντου.
Απέναντι στον θρυλικό Αμερικανό, ο οποίος αφίχθη το καλοκαίρι του ’86 στο Μιλάνο για να πλαισιώσει τον ογκόλιθο Ντίνο Μενεγκίν, τον Μάικ Ντ’ Αντονι, τον Κεν Μπάρλοου, τον Ρομπέρτο Πρεμιέρ, τον Βιτόριο Γκαλινάρι και τον Ρικάρντο Πίτις, ο Άρης είχε να αντιπαρατάξει ως ξένο τον Γουίλ Τζάκσον, που πληρωνόταν με το… κομμάτι – 5.000 δολάρια ανά παιχνίδι!
Ναι, όμως όλοι αυτοί έμοιαζαν μειράκια στο ματς της Θεσσαλονίκης απέναντι στον Γκάλη, που με σημερινά δεδομένα θα είχε κάνει ένα ασύλληπτο double-double. Ο Νικ έβαλε εκείνο το βράδυ 44 πόντους με 17/22 εντός πεδιάς (!), αλλά σύμφωνα με τον προπονητή της Τρέισερ, τον σπουδαίο Αμερικανό Νταν Πίτερσον, αυτό ήταν μόνο ό,τι έγραψε το φύλλο αγώνα.
«Χωρίς υπερβολή πιστεύω ότι οι 80 από τους 97 πόντους του Άρη οφείλονται στο δικό του παιχνίδι. Μας τρυπούσε την άμυνα, είτε σκοράροντας, είτε πασάροντας στον ελεύθερο συμπαίκτη του, για να φάμε ένα εύκολο καλάθι. Δυστυχώς δεν τον υπολόγιζα όσο έπρεπε».
Η διαφορά στο πρώτο ματς έφτασε ακόμα και στο +38 υπέρ του Άρη, με τον Παναγιώτη Γιαννάκη να έχει συμπληρώσει μάλιστα 4 φάουλ από το πρώτο ημίχρονο. Ο Γιώργος Δοξάκης έκανε ένα από τα καλύτερα παιχνίδια του με την κίτρινη φανέλα, ως τρίτος σκόρερ του Άρη (μαζί με τον Φιλίππου) με 10 πόντους.
Ενόψει του επαναληπτικού της 6ης Νοεμβρίου, η Τρέισερ δεν άφησε πέτρα ακούνητη, μεταδίδοντας στον κόσμο της την πίστη ότι η ανατροπή είναι εφικτή. Αποφάσισε να μη διεξαχθεί το παιχνίδι στην κανονική έδρα της ομάδας, το «Πάλα Λίντο» αλλά στην εφεδρική, το μικρό «Πάλα Τρουσάρντι», που εκείνη την εποχή χρησιμοποιούνταν όχι για αγώνες μπάσκετ αλλά για παραστάσεις….τσίρκου!
Στόχος ήταν να είναι όσο το δυνατόν πιο καυτή η ατμόσφαιρα, αφού η πρώτη σειρά της εξέδρας απείχε μισό μέτρο από τον αγωνιστικό χώρο. Παράλληλα οι Ιταλοί έριξαν στο 50% τις τιμές των εισιτηρίων, πετυχαίνοντας sold out με 9.000 οπαδούς.
Η Τρέισερ ήξερε ότι ο μοναδικός τρόπος πρόκρισης ήταν να παίξει λυσσασμένη άμυνα, αλλά το παιχνίδι δεν ξεκίνησε καλά για αυτήν. Στο 10λεπτο είχε καλύψει μόνο τους 4 από τους 32 πόντους διαφοράς που χρειαζόταν (17-13) και ο Πίτερσον πήρε την απόφαση να χρησιμοποιήσει την περιβόητη άμυνα «aquila», δηλαδή μία ζώνη 1-3-1, που ονομάστηκε έτσι από τον ίδιο διότι υποτίθεται ότι άνοιγε όπως τα φτερά του αετού.
Ο Άρης υπέστη ένα ανεπανάληπτο black-out, υπήρχαν επιθέσεις που η μπάλα του έμενε στα χέρια και στα υπόλοιπα 30 λεπτά πέτυχε μόλις 36 πόντους. Ο Γκάλης «κόλλησε» στους 16 (με 0/4 τρίποντα), ο Γιαννάκης έβαλε 15 με 4/12 πίσω από τη γραμμή των 6.25 μ. και όλοι οι υπόλοιποι σκόραραν 18!
Το ημίχρονο έληξε με 44-30 και οι τιφόζοι άρχισαν να ουρλιάζουν όταν η Τρέισερ έφτασε στο +25 (67-42), πλησιάζοντας το «θαύμα». Ένα λεπτό πριν από τη λήξη οι Μιλανέζοι προηγήθηκαν με +32 (81-49) και η χαριστική βολή για τον πρωταθλητή Ελλάδας δόθηκε με ένα φάουλ του Βασίλη Λυπηρίδη στον Ρομπέρτο Πρεμιέρ, ο οποίος ευστόχησε στις δυο βολές και διαμόρφωσε το τελικό 83-49.
Μάικ Ντ’ Αντόνι, Νταν Πίτερσον και Μπομπ Μάκαντου
Την αποφασιστικότητα των παικτών του εξύμνησε χρόνια αργότερα ο Πίτερσον, χρησιμοποιώντας τα συμβολικά λόγια του Μπομπ Μάκαντου. «Στην τελευταία προπόνηση μου είχε πει ότι αυτός, ένας γεννημένος σκόρερ, που τον έτρεμαν όλες οι άμυνες του ΝΒΑ, για πρώτη φορά στη ζωή του, δεν νοιαζόταν για τους πόντους: “Κόουτς, το μόνο που θέλω είναι να παίξω την καλύτερη άμυνα της ζωής μου, να πάρω ριμπάουντ και να μπλοκάρω σουτ.”».
Σκασμένος ο Γιάννης Ιωαννίδης από την εφιαλτική για την ομάδα του εξέλιξη, πάσχιζε να βρει μια εξήγηση, πηγαίνοντας αρχικά καροτσάκι τους διαιτητές, διαμαρτυρόμενος για το σκληρό παιχνίδι των Ιταλών.
«Στο ένα ματς τους διαλύσαμε, βάζοντας σχεδόν 100 πόντους και στο άλλο δεν μπορούσαμε ούτε καν να κοιτάξουμε το καλάθι. Ούτε ματιασμένοι να είμαστε…», είπε και η (ακατάσχετη) παραφιλολογία επί ελληνικού εδάφους ξεκίνησε.
Το πιο απλοϊκό σενάριο ήταν ότι ο Άρης δωροδοκήθηκε για να διασυρθεί, εξού και κατά την άφιξη των παικτών στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, τους υποδέχτηκε μια μερίδα σκληροπυρηνικών με την ιαχή «πουλημένοι, πουλημένοι».
Το σύνθετο ήταν ότι ο Άρης συμφώνησε με τη FIBA να αφήσει την Τρέισερ των μεγάλων επενδύσεων να προκριθεί για να πάρει το κύπελλο, έχοντας ως αντάλλαγμα τη σίγουρη συμμετοχή του στο διευρυμένο Κύπελλο Πρωταθλητριών της επόμενης περιόδου (κατάληξη του οποίου ήταν το φάιναλ-φορ της Γάνδης). «Επιστρατεύθηκε» μάλιστα το όνομα ενός Έλληνα παράγοντα, ο οποίος ήταν τάχα ο μεσάσοντας του deal και πληρώθηκε αδρά για τις υπηρεσίες του.
Οι Ιταλοί πάντως νίκησαν πράγματι στον τελικό με 71-69 τη Μακάμπι, επιστρέφοντας στην κορυφή της Ευρώπης ύστερα από 21 χρόνια, με την κατάκτηση του πρώτου από τα δύο σερί τρόπαια τους.
Υπάρχουν αυτές οι ακραίες θεωρίες, υπάρχει και εκείνη του Γιάννη Ιωαννίδη, περί «σαμποτάζ» από πλευράς των Ιταλών. Σύμφωνα με τον «ξανθό», παρά τα μέτρα «ασφαλείας» που είχε λάβει, ο «εχθρός» βρήκε τον τρόπο να… κοιμήσει την ομάδα.
Ως ανέκαθεν καχύποπτος, είχε δώσει εντολή όλα τα γεύματα και τα δείπνα της ομάδας να είναι εκτός ξενοδοχείου, σε διαφορετικά εστιατόρια και μάλιστα οι κρατήσεις να γίνονται την τελευταία στιγμή.
«Στο ξενοδοχείο μας σέρβιραν μονάχα μία φορά και ήταν ο καφές μετά τον μεσημεριανό ύπνο των παικτών την ημέρα του αγώνα», έχει δηλώσει. Και το «πόρισμα» του; «Γιατί κοιμόμασταν στο παιχνίδι; Εγώ στο ματς ήμουν σε κατάσταση οκνηρή. Ο Γκάλης έκανε air ball από τα 2-3 μέτρα. Ο μόνος που προσπαθούσε και είχε ενέργεια ήταν ο Τζάκσον. Πιστεύω ότι είχαν βάλει κάποιο υπνωτικό μέσα στον καφέ. Και ο Τζάκσον ήταν ο μόνος που δεν έπινε καφέ»!
Βέβαια, αν πρέπει να βρεθεί μια εξήγηση για την εξωπραγματική ήττα του Άρη με -34 στο Μιλάνο, τι να πει και η Τρέισερ που τις ίδιες (δύο) σεζόν που στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης, διασύρθηκε με -31 και -25 στη Θεσσαλονίκη; Στις 21 Ιανουαρίου του 1988 ο Άρης συνέτριψε ξανά την Τρέισερ στο «Αλεξάνδρειο» με 120-95, με τον Γκάλη να σταματά αυτή τη φορά στους 50 πόντους, κάνοντας αδιανόητα πράγματα, με 21/29 εντός πεδιάς!
Πράγματι ήταν σαν υπνωτισμένος εκείνο το καταραμένο βράδυ της 6ης Νοεμβρίου του ’86. Αν η αιτία για αυτό ήταν ένας φαρκακωμένος… καπουτσίνο, δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Αλλά ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Φιλίππου και τα άλλα παιδιά φρόντισαν να μην γίνει το αίνιγμα «ψύχωση» για το ελληνικό μπάσκετ, καθώς λίγους μήνες αργότερα θα κατακτούσαν με τα γαλανόλευκα την κορυφή της Ευρώπης.
Mιλαει ο μεγαλυτερος λουζερ προπονητης ολων των εποχων στην Ελλαδα.Δεν καταφερε να παρει πρωταθλημα Ευρωπης, ακομα και οταν ειχε την καλυτερη ομαδα της εποχης, τον Αρη του μεγιστου Γκαλη. Πιστευω οτι εκεινος ο Αρης θα ειχε δυο πρωταθληματα Ευρωπης, αν ο προπονητης του ηταν λιγο πιο ικανος στα δυσκολα.
Μάλλον ο Ξανθός επιχειρεί να μας κεράσει υπνωτικό, αφού και όταν τα διηγείται στον δημοσιογράφο Γιάννη Πρετεντέρη ο ίδιος γελάει, φανερώνοντας ότι μας “δουλεύει” κανονικότατα. Πρώτα από όλα ο αγώνας, παρά την κρισιμότητα ΔΕΝ ΜΕΤΑΔΟΘΗΚΕ. Πως το εξηγεί ο φίλος μας ο Ξανθός; Από τα πλάνα που αποκτήσαμε εκ των υστέρων στα τάιμ άουτ είναι σαν να κερδίζει ο Άρης 50 πόντους. Αν ο αγώνας ήταν ο “υπέρ πάντων αγώνας” στα τάιμ άουτ θα… τραβούσε αυτιά και θα… μοίραζε χαστούκια! Είπαμε είναι ευφυής άνθρωπος, άλλα να μπορούμε να διακρίνουμε πότε μας… “δουλεύει”!