Μεγάλη Ελλάδα: Το άγαλμα του Τελαμώνα επέστρεψε στον Ναό του Δία του Ακράγαντα

Ένα γιγαντιαίο, αρχαιοελληνικό άγαλμα ηλικίας περίπου 2.500 ετών αποκαταστάθηκε και επέστρεψε στην Κοιλάδα των Ναών της Σικελίας, έναν αρχαιολογικό χώρο που ο ποιητής Πίνδαρος είχε αποκαλέσει κάποτε «την ωραιότερη πόλη των θνητών».

Το άγαλμα, ύψους 8 μέτρων, εικονίζει τον Τελαμώνα και κάποτε στήριζε τον δωρικό ναό του Δία, σε μια περιοχή που οι ιστορικοί τέχνης θεωρούν ότι είναι η σημαντικότερη στον κόσμο όσον αφορά την αρχαιοελληνική τέχνη, εκτός της ίδιας της Ελλάδας.

«Ο Τελαμώνας θα γίνει (…) ο νέος διεθνής πρεσβευτής ενός αρχαιολογικού χώρου που δεν έχει ισάξιό του πουθενά στον κόσμο», είπε ο σύμβουλος πολιτιστικής κληρονομιάς της Σικελίας Φραντσέσκο Πάολο Σκαρπινάτο.

Χρειάστηκαν 20 χρόνια προσεκτικής αποκατάστασης του αγάλματος μέχρι να επιστρέψει ο Τελαμώνας ξανά στη θέση του, ως φύλακας του ναού. Στην αρχαιότητα, αυτό το γιγαντιαίο άγαλμα ήταν ένα από τα πολλά που αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος της δομής του κτιρίου. Οι ειδικοί επανένωσαν 90 θραύσματα του 5ου π.Χ. αιώνα που είχαν βρεθεί σε αρχαιολογικές ανασκαφές πριν από περίπου έναν αιώνα, όπως ανέφεραν οι τοπικές αρχές.

Ο Ναός του Δία χτίστηκε για να τιμηθεί μια νίκη του Ακράγαντα (σημερινό Αγκριτζέντο) επί των Καρχηδονίων αλλά καταστράφηκε από σεισμό το 1401. Τον 18ο αιώνα ο χώρος λεηλατήθηκε και ορισμένα τμήματα του κτιρίου χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί μια αποβάθρα στο γειτονικό Πόρτο Εμπέντοκλε.

Από τον 19ο αιώνα, όταν οι ειδικοί βρήκαν τυχαία ό,τι είχε απομείνει από τα αγάλματα του Τελαμώνα, ο ναός προσέλκυσε την προσοχή λογίων που ήταν αποφασισμένοι να ανακαλύψουν τα θαμμένα μυστικά του.

Η Κοιλάδα των Ναών έχει ενταχθεί από το 1997 στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και σήμερα είναι κορυφαίος τουριστικός προορισμός. Το 2023 υποδέχτηκε πάνω από 1 εκατομμύριο επισκέπτες, σύμφωνα με τον Σκαρπινάτο.

Ο πρόεδρος της Σικελίας Ρενάτο Σκιφάνι ανακοίνωσε ότι ο Ναός του Δία πρόκειται να αποκατασταθεί σύντομα, καθώς για το 2025 το Αγκριτζέντο έχει ανακηρυχθεί πολιτιστική πρωτεύουσα της Ιταλίας. Ο Τελαμώνας θα είναι στο επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων και οι τοπικές αρχές υπόσχονται «ένα έργο επαυξημένης πραγματικότητας, ακόμη και ειδικό φωτισμό για να ενθαρρύνουμε τις νυχτερινές επισκέψεις (…) και να προωθήσουμε αυτό το εντυπωσιακό έργο διεθνώς», όπως είπε ο Σκαρπινάτο.