Το ζεστό, υγρό περιβάλλον του ντους είναι το ιδανικό περιβάλλον για την αναπαραγωγή των μικροβίων, σύμφωνα με μια νέα μελέτη, η οποία εντόπισε εκατοντάδες ιούς που ζουν εκεί, δείχνοντας την τεράστια βιοποικιλότητα που υπάρχει στο μέσο σπίτι.
Αυτοί οι ιοί, ωστόσο, δεν είναι το είδος που θα μπορούσε να προκαλέσει κοινό κρυολόγημα, γρίπη, ή και κάτι χειρότερο. Αυτοί οι ιοί ονομάζονται βακτηριοφάγοι (φάγοι) και είναι ο φυσικός εχθρός των βακτηρίων. Κάθε μικροσκοπικός φάγος που μοιάζει με τρίποδο έχει εξελιχθεί για να κυνηγά, να επιτίθεται και να καταβροχθίζει ένα συγκεκριμένο βακτηριακό είδος.
«Ο αριθμός των ιών που βρήκαμε είναι τεράστιος», δήλωσε η Έρικα Χάρτμαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Μηχανικών McCormick του Πανεπιστημίου Northwestern που ηγήθηκε της μελέτης. «Βρήκαμε πολλούς ιούς για τους οποίους γνωρίζουμε ελάχιστα και πολλούς άλλους που δεν έχουμε ξαναδεί. Είναι εκπληκτικό πόση αναξιοποίητη βιοποικιλότητα υπάρχει παντού γύρω μας» πρόσθεσε.
Η μελέτη εντόπισε περισσότερους από 600 ιούς που βρέθηκαν σε δείγματα που ελήφθησαν από κεφαλές του ντους και οδοντόβουρτσες. Οι ερευνητές μελέτησαν δείγματα βιοφίλμ – τις κοινότητες μικροοργανισμών που μοιάζουν με κόλλα και συνδέονται σε μια επιφάνεια – από 34 οδοντόβουρτσες και 92 κεφαλές του ντους για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους, τα οποία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Frontiers in Microbiomes». Είχαν ήδη συλλέξει τα δείγματα για μια προηγούμενη μελέτη που διερεύνησε τους τύπους βακτηρίων που κατοικούν σε αυτά τα αντικείμενα που χρησιμοποιούμε καθημερινά.
«Ένα από τα πράγματα που κάναμε ήταν να δούμε όχι μόνο ποια βακτήρια υπάρχουν, αλλά ποιοι βακτηριοφάγοι», δήλωσε η Χάρτμαν στο CNN.
Οι βακτηριοφάγοι χρησιμοποιούνται ήδη σε κλινικές δοκιμές ως πιθανή λύση στο αυξανόμενο πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής. Μολύνοντας και αναδιπλασιάζοντας μέσα σε ένα βακτήριο ξενιστή, οι φάγοι θα μπορούσαν να σκοτώσουν παθογόνα και να αποτελέσουν τη βάση νέων φαρμάκων για τη θεραπεία ανθεκτικών στα αντιβιοτικά ή υπερμικροβίων.
«Υπάρχει επίσης ενδιαφέρον για το σχεδιασμό πιο εξελιγμένων φαρμάκων, έτσι ώστε αντί να παίρνετε ένα αντιβιοτικό ευρέος φάσματος και να καταστρέφετε το μικροβίωμά σας, θα μπορείτε να πάρετε αυτό το φάρμακο που θα επηρεάσει μόνο το παθογόνο και θα αφήσει ανέπαφο το υπόλοιπο μικροβίωμα», εξήγησε η Χάρτμαν.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει χαρακτηρίσει το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής ως μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες απειλές για τη δημόσια υγεία, καθώς θα μπορούσε να κάνει τυπικές ιατρικές θεραπείες όπως χειρουργική επέμβαση, καισαρική τομή και χημειοθεραπεία, πιο ριψοκίνδυνες.
Οι ερευνητές ανέλυσαν την αλληλουχία του DNA των βακτηρίων και στη συνέχεια εξέτασαν τους αντίστοιχους φάγους και κατάφεραν να υπολογίσουν τι πραγματικά υπάρχει εκεί μέσα, δήλωσε ο Τζο Πάρκερ, ανώτερος ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Καινοτομίας Biofilms του Ηνωμένου Βασιλείου, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Συνολικά, οι ερευνητές εντόπισαν 614 διαφορετικούς ιούς στα δείγματα, αν και η Χάρτμαν πρόσθεσε ότι πιθανώς υπήρχαν πολλοί περισσότεροι, καθώς κανένα δείγμα δεν ήταν εντελώς όμοιο με κάποιο άλλο. Στις κεφαλές του ντους, πολλά από τα μικρόβια προέρχονταν από πηγές νερού, ενώ αυτά που ανιχνεύθηκαν στις οδοντόβουρτσες, προέρχονταν από είδη που σχετίζονται με το ανθρώπινο μικροβίωμα.
«Υπάρχει μια τεράστια μικροβιακή ποικιλότητα. Και για κάθε βακτήριο, υπάρχουν δυνητικά δεκάδες ή εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες ιοί που το μολύνουν», είπε η Χάρτμαν.
Η ερευνήτρια εκτιμά ότι ένα βακτήριο του στόματος, μαζί με τους ιούς του, θα μπορούσε να μεταφερθεί στην οδοντόβουρτσα και στη συνέχεια, αυτοί οι μικροοργανισμοί θα μπορούσαν να συνεχίσουν να εξελίσσονται στην οδοντόβουρτσα.
«Έτσι, είναι πιθανό να υπάρχουν ιοί που είναι βασικά ενδημικοί στην οδοντόβουρτσά σας και δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη Γη. Δεν το γνωρίζουμε αυτό, αυτή είναι μόνο μια υπόθεση που μπορεί να εξηγήσει την τεράστια ποικιλία» πρόσθεσε.
Αν και η ιδέα ότι τα σπίτια μας φιλοξενούν τόσα πολλά μικροσκοπικά πλάσματα μπορεί να προκαλεί ανησυχία, η Χάρτμαν πιστεύει ότι πρέπει να μάθουμε να εκτιμούμε ατυούς τους μικροοργανισμούς.
«Τα μικρόβια είναι παντού όλη την ώρα. Δεν θα μπορούσαμε να αφομοιώσουμε το φαγητό μας ή να αποτρέψουμε τη μόλυνση αν δεν είχαμε τα μικρόβια», είπε. «Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να προσεγγίσουμε τον κόσμο των μικροβίων με μια αίσθηση απορίας και περιέργειας καθώς κάνουν τεράστιο καλό και έχουν δυνητικά τεράστιες δυνατότητες για τη βιοτεχνολογία» κατέληξε η ερευνήτρια.
