Μεταδοτικά στελέχη του κοροναϊού όπως η παραλλαγή Όμικρον δεν αποκλείεται να προήλθαν από ανοσοεξασθενημένους ασθενείς στους οποίους η λοίμωξη διήρκεσε για εβδομάδες ή μήνες, καταλήγει ισραηλινή μελέτη, η οποία δείχνει να ενισχύει τις υποψίες για την απότομη εξέλιξη του SARS-CoV-2.
Η αδύναμη ανοσιακή αντίδραση ασθενών που πάσχουν από καρκίνο ή HIV ή λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα επιτρέπει στον ιό να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα και να εξελίσσεται σε νέα στελέχη, αναφέρουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ στην έγκριτη επιθεώρηση Nature Medicine.
Η εξέταση 27 ανοσοεξασθενημένων ασθενών που νοσηλεύτηκαν στο Τελ Αβίβ έδειξε ότι πολλοί έφεραν μια ποικιλία νέων μεταλλαγμένων στελεχών, ορισμένα από τα οποία εμφανίζουν τις ίδιες μεταλλάξεις με στελέχη που έχουν αναγνωριστεί ως παραλλαγές ανησυχίας, και ειδικά μεταλλάξεις που επιτρέπουν στον ιό να διαφεύγει των αντισωμάτων.
Στελέχη με το δυναμικό να εξαπλωθούν ραγδαία ήταν σπάνια μεταξύ των ασθενών της μελέτης, ωστόσο οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η πιθανότητα εμφάνισης τέτοιων στελεχών σε ανοσοεξασθενημένα άτομα γίνεται πιο πιθανή όταν αυξάνονται τα παγκόσμια κρούσματα Covid-19.
Το γεγονός ότι οι ανοσοεξασθενημένοι ασθενείς παράγουν αντισώματα, όχι όμως σε επαρκή επίπεδα για να καθαρίσουν τη λοίμωξη, φαίνεται πως ασκεί εξελικτική πίεση που ενθαρρύνει την εμφάνιση και τον πολλαπλασιασμό νέων, ανθεκτικών στελεχών, γράφουν οι ερευνητές.
Κάτι ανάλογο έχει παρατηρηθεί εξάλλου σε ασθενείς με HIV που ακολούθησαν ανεπαρκή προστασία και επέτρεψαν στον ιό να πολλαπλασιαστεί και να μεταλλαχθεί σε νέα στελέχη.
Σιωπηλή λοίμωξη
Όπως επισήμανε ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Άντι Στερν, ο ρυθμός με τον οποίο εμφανίζονται νέες παραλλαγές του ιού προβληματίζει τους ειδικούς εδώ και καιρό. Στη διάρκεια του πρώτου έτους της πανδημίας παρατηρήθηκε ένας αργός αλλά σταθερός ρυθμός συσσώρευσης μεταλλάξεων, ωστόσο από τα τέλη του 2020 έχουν εμφανιστεί στελέχη που φέρουν μεγάλο αριθμό μεταλλάξεων, ξεπερνώντας κατά πολύ τον ρυθμό που καταγραφόταν το πρώτο έτος.
Αρκετές ερευνητικές ομάδες έχουν προτείνει ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στις νέες παραλλαγές και τους ανισοεξασθενημένους ασθενείς, μέχρι σήμερα τίποτα δεν έχει αποδειχθεί. Η νέα μελέτη «ρίχνει πώς σε ορισμένα κομμάτια αυτού του σύνθετου παζλ και προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα του πώς εμφανίστηκαν νέες παραλλαγές» αναφέρουν οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους.
Ταχύτερη μετάλλαξη
Η μελέτη υποδεικνύει ότι ο ιός μπορεί να μεταλλάσσεται ταχύτερα σε ασθενείς που έδειχναν να αναρρώνουν από τη λοίμωξη αλλά αργότερα επιδεινώθηκαν και βρέθηκαν ξανά θετικοί. Η ερευνητική ομάδα βρήκε ενδείξεις ότι στις περιπτώσεις αυτές δεν υπήρχε πραγματική ανάρρωση και ο κοροναϊός απλώς κρυβόταν στους πνεύμονες και στη συνέχεα ανέβηκε ξανά στο ανώτερο αναπνευστικό.
«Πιστεύω ότι η έρευνά μας πέτυχε να αφαιρέσει ένα στρώμα της ευρύτερης εικόνας και άνοιξε την πόρτα για περαιτέρω έρευνες προκειμένου να προσδιορίσουμε την προέλευση των διαφόρων παραλλαγών» κατέληξε ο δρ Στερν.
«Η μελέτη αναδεικνύει την ανάγκη προστασίας των ανοσοεξασθενημένων ατόμων που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο αλλά παράλληλα μπορεί να λειτουργούν ως επωαστήρες για την εμφάνιση της επόμενης παραλλαγής και να εγκυμονούν κινδύνους για όλους μας».
