Εάν σ’ ένα άτυπο γκάλοπ ζητούσαν από τους συμμετέχοντες να κατονομάσουν τα μεγαλύτερα οικονομικά θύματα της πανδημίας, αναμφίβολα πρώτες στη λίστα της συμφοράς θα αναδεικνύονταν οι αεροπορικές εταιρείες.
Είναι, άλλωστε, κοινό μυστικό ότι δεν διανύουν απλά περίοδο κρίσης, αλλά πως είναι ήδη με το ένα πόδι στον γκρεμό. Η μετά-πανδημία εποχή δεν θα τις βρει όρθιες, εάν δεν παρέμβουν με μεγάλη γενναιοδωρία τα κράτη για να τις διασώσουν. Η πλειονότητά τους, πάντως, έχει ήδη ζητήσει κρατική ενίσχυση.
Εν τέλει, η αεροπορική βιομηχανία θα αποδειχθεί μία οικονομική φούσκα ή ένας φοίνικας που αναγεννάται από τις στάχτες του;
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι αεροπορικές εταιρείες έπεσαν θύμα του Covid-19. Περισσότερα από 3.000 αεροπλάνα παρέμειναν καθηλωμένα στο έδαφος, ενώ τα ταξίδια μειώθηκαν πάνω από 90%. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τον περασμένο Μάρτιο, οι μετοχές αυτών των εταιρειών να κάνουν βουτιά. Η αμερικανική Delta έχασε σχεδόν το 60% της αγοραίας αξίας της, ενώ η United Airlines το 70%.
Για να πάμε στα δικά μας, η αγοραία αξία της Aegean μειώθηκε κατά 45%. Αντίστοιχες είναι και οι απώλειες των μεγάλων ευρωπαϊκών αεροπορικών εταιρειών. Για να μην μακρυγορούμε οι εφτά μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες εκτιμάται ότι έχουν χάσει το 62% των συνολικών εσόδων τους. Μπορεί το lockdown να αίρεται σταδιακά παντού, αλλά τα πράγματα δεν αναμένεται να επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση. Έχει καταστεί σαφές ότι τα αεροπλάνα δεν θα επιστρέψουν μαζικά στους αιθέρες, για τον απλούστατο λόγο ότι οι άνθρωποι σ’ όλη την Υφήλιο έχουν δικαιολογημένα την τάση να αποφεύγουν τα αεροπορικά ταξίδια όσο παραμονεύει ο κορωνοϊός.
Η πτώχευση των μεγάλων αεροπορικών εταιρειών δεν φαίνεται να είναι επιλογή, καθώς θα προκαλούσε ντόμινο εφέ με δραματικές συνέπειες και για την παγκόσμια οικονομία, αλλά και για την ομαλή επάνοδο στην κανονικότητα. Με άλλα λόγια, οι αρνητικές επιπτώσεις ενδεχομένως να αποδεικνύονταν πιο μεγάλες από το κόστος της διάσωσης με κρατικό χρήμα βέβαια.
Αυτός είναι ο λόγος που οι τέσσερις μεγαλύτερες αεροπορικές εταιρείες των ΗΠΑ έχουν ήδη εξασφαλίσει πακέτα διάσωσης με κυβερνητική σφραγίδα. Σε συμφωνία με το υπουργείο Οικονομικών κατέληξε η Delta Airlines, προκειμένου να ενισχυθεί με 5,4 δισ. δολάρια (συμπεριλαμβανομένου του 10ετούς άνευ εγγυήσεων δανείου ύψους 1,6 δις. δολαρίων). Σε αντάλλαγμα, η εταιρεία θα δώσει στο αμερικανικό κράτος warrants του 1% των μετοχών της με τιμή 23,39 δολάρια ανά μετοχή. Η μικρότερη αεροπορική εταιρεία JetBlue εξασφάλισε 935,8 εκατ. δολάρια κρατική ενίσχυση και ένα δάνειο ύψους 251 εκατ. δολαρίων.
Στο ίδιο μονοπάτι βαδίζουν και οι μεγάλες ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες. Η γερμανική κυβέρνηση πρόσφερε στην Lufthansa σωσίβιο διάσωσης. Το ίδιο έκανε και η γαλλική κυβέρνηση με την AirFrance. Η ιταλική κυβέρνηση φαίνεται επίσης να διασώζει την Alitalia, αναλαμβάνοντας τα ηνία της. Το πακέτο-μαμούθ διάσωσης της Lufthansa αγγίζει τα 9 δισ. ευρώ. Για την ακρίβεια, το ποσό αυτό θα μεταφέρει το 20% των μετοχών της Lufthansa υπό τον έλεγχο του γερμανικού δημοσίου. Το μόνο που απομένει για να προχωρήσουν όλα τα παραπάνω είναι η έγκριση της Κομισιόν, η οποία δεν έχει ουσιαστικά επιλογή άρνησης.
Από την πλευρά της, η Air France / KLM έχει ζητήσει έως και 11 δισ. ευρώ από τη γαλλική και ολλανδική κυβέρνηση. Διαπραγματεύεται πακέτο βοήθειας ύψους 7 δισ. με την γαλλική κυβέρνηση, χωρίς όμως να εξετάζει την πιθανότητα κρατικοποίησής της. Δάνεια ύψους 1,1 δισ. ευρώ εξασφάλισε και η IAG, η μητρική εταιρεία της British Airways, Όσο για την EasyJet έχει συγκεντρώσει 600 εκατ. λίρες (750 εκατ. δολάρια) μέσω του Covid Corporate Finance Facility της βρετανικής κυβέρνησης, ενώ έχει αντλήσει άλλα 500 εκατ. δολάρια από ανακυκλούμενη πιστωτική διευκόλυνση, αυξάνοντας τα αποθέματα μετρητών σε περίπου 2,3 δισ. λίρες.
