Εξωτερική σύγκλιση, προϋπολογισμός της ΚΑΠ και ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ αναμένεται να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τους Έλληνες παραγωγούς μετά το 2027.
Σημαντικό ρόλο στην ΚΑΠ μετά το 2027 θα παίξει ο προϋπολογισμός της και η εξωτερική σύγκλιση των ενισχύσεων. Σήμερα υπάρχουν διαφοροποιήσεις ως προς το ύψος των αγροτικών ενισχύσεων, ιδιαιτέρα ανάμεσα στα «παλαιά» και τα «νέα» μέλη της ΕΕ.
Για τη χώρα μας η εξωτερική σύγκλιση αποτελεί ένα σημαντικότατο ζήτημα καθώς η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση μεταξύ των 27 κρατών-μελών, όσον αφορά στο ύψος των άμεσων ενισχύσεων ανά εκτάριο, ενώ η μέση ενίσχυση ανά εκτάριο που λαμβάνει είναι περίπου διπλάσια του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναφορικά με το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2028-2034 και με την παραδοχή ότι η ΕΕ θα προχωρήσει σε σύγκλιση των ενισχύσεων (σε επτά ίσα βήματα), αναμένεται ότι οι πόροι για τη χώρα μας θα μειωθούν σημαντικά. Ειδικότερα εκτιμάται ότι μετά το 2027 οι πόροι για τον 1ο πυλώνα της ΚΑΠ θα μειωθούν, κατά 24% ή σε απόλυτα ποσά 3,17 δις ευρώ ή κατά 450 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Η χώρα μας θα είχε τις μεγαλύτερες απώλειες, σε απόλυτα νούμερα, ακολουθούμενη από την Ιταλία.
Για να υπάρξει εξωτερική σύγκλιση των αγροτικών άμεσων ενισχύσεων πιέζουν οι χώρες της Βαλτικής (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία), η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Πολωνία και η Ρουμανία, η Ουγγαρία, η Τσεχία και η Σλοβακία. Είναι οι χώρες που δέχονται τις μεγαλύτερες απώλειες αγροτικού εισοδήματος από τις εισαγωγές χωρίς δασμούς αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία και μάλιστα το 2024 έγιναν μεγάλες αγροτικές κινητοποιήσεις.
Στην ημερίδα, που διοργάνωσε, στο ΓΠΑ, η Ελληνική Γεωργική Ακαδημία (Ε.Γ.Α.) με θέμα: «Στρατηγική ανάπτυξης της Ελληνικής Γεωργίας και οι νέες διαστάσεις της ΚΑΠ» ο κ. Πέτρος Αγγελόπουλος, Αναλυτικής Προοπτικών Πολιτικής στη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Κομισιόν, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «τρεις παράγοντες θα επηρεάσουν την ΚΑΠ μετά το 2027, ο προϋπολογισμός, η εξωτερική σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων και ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ. Το αν θα υπάρξει πρώτος και δεύτερος πυλώνας, συνδεδεμένες ενισχύσεις, οικολογικά σχήματα και προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, θα εξαρτηθεί από τα χρήματα που θα διατεθούν στην ΚΑΠ. Ακόμη τίποτα δεν είναι σίγουρο γιατί πρόκειται για πολιτική απόφαση. Υπάρχουν όμως και άλλοι τομείς που ζητούν αυξημένα κονδύλια (όπως είναι ο στρατιωτικός εξοπλισμός, το προσφυγικό κ.α.). Αυτή πάντως την περίοδο γίνεται αξιολόγηση της διεύρυνσης της ΕΕ και συζητάνε τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν από την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ». Πάντως παραδέχτηκε ότι αν ενταχθούν τα περίπου 70 εκατ. εκτάρια αγροτικής γης της Ουκρανίας στα 177 εκ. εκτάρια αγροτικής γης που έχει σήμερα η ΕΕ αναμένεται να αλλάξουν πολλά στις αγροτικές ενισχύσεις. Μιλάμε για μεγάλη μείωση των ενισχύσεων αν δεν υπάρξει αύξηση του κονδυλίου της ΚΑΠ. Χρειάζονται επίσης αυξημένα κονδύλια για να υπάρξει διάθεση των αγροτικών προϊόντων σε λογικές τιμές, για να μείνει ο κόσμος στις αγροτικές περιοχές, καθώς και για επενδύσεις στην πράσινη ανάπτυξη.
Πάντως ο εκπρόσωπος της Κομισιόν ανέφερε ότι μια διεύρυνση θα φέρει και ευκαιρίες, όπως αύξηση της στρατηγικής αυτονομίας σε τρόφιμα και ζωοτροφές και επισιτιστική ασφάλεια στην ΕΕ. Βέβαια μπορεί να αυξηθούν στην ΕΕ τα τρόφιμα αλλά αν οι Έλληνες αγρότες, λόγω της μείωσης των ενισχύσεων, εγκαταλείψουν το επάγγελμα θα μειωθούν τα ελληνικά τρόφιμα. Όσον αφορά την εξωτερική σύγκλιση, ο κ. Αγγελόπουλος τόνισε ότι εκτός τις άμεσες ενισχύσεις της ΚΑΠ υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το εισόδημα των παραγωγών, όπως οι τομεακές χρηματοδοτήσεις. Θα πρέπει να βρει η χώρα μας άλλους τρόπους κατανομής της χρηματοδότησης.
«Η εξωτερική σύγκλιση θα είναι καταστροφική για τους Έλληνες αγρότες», τόνισε από την πλευρά του ο Διευθυντής της ΕΘΕΑΣ κ. Μόσχος Κορασίδης. «Εξωτερική σύγκλιση χωρίς στήριξη των ομάδων και των συνεταιρισμών στην χώρα μας δεν μπορεί να γίνει. Οι αγροτικές ενισχύσεις έχουν στόχο την αντιστάθμιση του κόστους παραγωγής. Μας ενδιαφέρει η χρήση των ενισχύσεων να είναι αποτελεσματική και να συνδέεται με την παραγωγή και τον παραγωγό. Να εισπράττουν ενισχύσεις παραγωγικοί αγρότες».
Χαμένοι οι κατά κύριο επάγγελμα του πρωτογενούς τομέα
Στοιχεία για τις στρεβλώσεις που υπάρχουν από τον πρώτο χρόνο εφαρμογής της τρέχουσας ΚΑΠ (2023 – 2027), παρουσίασε ο Γενικός Διευθυντής της ΕΘΕΑΣ, κ. Μόσχος Κορασίδης, μιλώντας σε ημερίδα, για την στρατηγική ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας.
Στις άμεσες ενισχύσεις της ΚΑΠ παραμένουν ίδια τα ποσά το 2022 (παλαιά ΚΑΠ) σε σχέση με το 2023 (νέα ΚΑΠ). Αυτό είναι και η μεγάλη παγίδα γιατί άλλαξαν οι επιλέξιμες εκτάσεις. Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι ότι έχουμε μεταφορά πόρων από τις παραγωγικές εκμεταλλεύσεις των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών προς τις εκμεταλλεύσεις που έχουν τη γεωργία ως συμπληρωματική ενασχόληση.
Στις δενδρώδεις καλλιέργειες (Περιφέρεια 3)
Στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, η εφαρμογή της αναδιανεμητικής μαζί με τη σύγκλιση των δικαιωμάτων είχε αρνητική επίδραση κατά 26% στην ενίσχυση ανά εκτάριο (Ηα) μεταξύ 2022 και 2023.
Για παραγωγούς που έχουν τη γεωργία ως συμπληρωματική ενασχόληση αύξησε την ενίσχυση ανά εκτάριο (Ηα) κατά 5% περίπου.
Αροτραίες (Περιφέρεια 2)
Στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες η εφαρμογή της αναδιανεμητικής μαζί με την σύγκλιση των δικαιωμάτων είχε αρνητική επίδραση κατά 28% στην ενίσχυση ανά εκτάριο (Ηα) μεταξύ 2022 και 2023.
Για τους παραγωγούς που έχουν τη γεωργία ως συμπληρωματική ενασχόληση αύξησε την ενίσχυση κατά 18%.
Βοσκότοποι Αιγοπρόβατα (Περιφέρεια Π1)
Στους κτηνοτρόφους αιγοπροβάτων κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, η εφαρμογή της αναδιανεμητικής μαζί με τη σύγκλιση των δικαιωμάτων είχε αρνητική επίδραση κατά 26% στην ενίσχυση ανά εκτάριο (Ηα) μεταξύ 2022 και 2023.
Για κτηνοτρόφους αιγοπροβάτων που έχουν τη γεωργία ως συμπληρωματική ενασχόληση, αύξησε την ενίσχυση κατά 36% περίπου.
