Η εθνικοσυντηρητική κυβέρνηση της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας ένα διάταγμα που τροποποιεί με επιτυχία την προηγούμενη νομοθεσία σχετικά με το ποιος μπορεί να χαρακτηρίσει τις χώρες προέλευσης των μεταναστών ως “ασφαλείς”.
Στόχος είναι να περιοριστεί σημαντικά η εξουσία της δικαιοσύνης να εμποδίζει την εφαρμογή της χρήσης υπεράκτιων κέντρων υποδοχής ανδρών μεταναστών που δημιουργούνται σε μια βαλκανική χώρα (το “πρωτόκολλο της Αλβανίας”.)
Η απόφαση ελήφθη σε έκτακτη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου τη Δευτέρα 21 Οκτωβρίου, λίγες ημέρες μετά την άρνηση ενός αστικού δικαστηρίου της Ρώμης να επικυρώσει την κράτηση των πρώτων δώδεκα μεταναστών με προορισμό την Αλβανία.
Αντ’ αυτού, διέταξε το Λιμενικό Σώμα να φέρει τους μετανάστες στην Ιταλία επειδή οι χώρες καταγωγής τους, η Αίγυπτος και το Μπαγκλαντές, δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ασφαλείς.
Η κυβέρνηση Μελόνι αντέδρασε αναβαθμίζοντας το καθεστώς της απόφασης περί “ασφαλούς χώρας” από διυπουργικό διάταγμα σε “πρωτογενή νόμο”.
Η κίνηση αυτή παρακάμπτει την εξουσία της μη εκλεγμένης αριστερής δικαστικής εξουσίας να μπλοκάρει το μέσο κατά της παράνομης μετανάστευσης για πολιτικούς λόγους.
Σύμφωνα με τον νέο νόμο, η κυβέρνηση είναι ο μόνος φορέας που μπορεί να αποφασίσει ποιες χώρες ανήκουν στον κατάλογο των ασφαλών κρατών, ο οποίος θα επανεξετάζεται πλέον κάθε έξι μήνες αντί για δώδεκα, χωρίς σχεδόν κανένα περιθώριο δικαστικής παρέμβασης.
Στο εξής, οι δικαστές δεν θα πρέπει να δίνουν κάθε φορά το πράσινο φως για την κράτηση των μεταναστών. Θα μπορούν να ασκήσουν έφεση μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, εξηγώντας τον ακριβή λόγο για τον οποίο οι μεμονωμένοι μετανάστες δεν θα ήταν ασφαλείς στις χώρες προέλευσής τους εάν απελαύνονταν.
Η αλλαγή ήταν απαραίτητη αφού το πολιτικό δικαστήριο μπλόκαρε την κράτηση των δώδεκα μεταναστών, επικαλούμενο προηγούμενη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΚ), η οποία ανέφερε ότι ο χαρακτηρισμός “ασφαλής” μπορεί να αμφισβητηθεί με βάση την έλλειψη μίας από τις δύο παραμέτρους:
την ασφάλεια σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας ή την ασφάλεια που είναι εγγυημένη για όλους τους κατοίκους της.
Δεδομένου ότι το δικαστήριο υποστήριξε ότι το Μπαγκλαντές δεν ήταν ασφαλές για τα άτομα ΛΟΑΤ, ενώ η Αίγυπτος δεν ήταν ασφαλής για τους πολιτικούς αντιφρονούντες, οι μετανάστες δεν μπορούσαν να κρατηθούν ανεξάρτητα από το αν ανήκαν σε κάποια από αυτές τις ομάδες.
Σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης Carlo Nordio, η απόφαση του ΔΕΚ παρερμηνεύτηκε για να ακυρώσει την πολιτική απόφαση σχετικά με τους ασφαλείς χαρακτηρισμούς. Στην πραγματικότητα, παρείχε μόνο πιθανά επιχειρήματα για δικαστική προσφυγή σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι ήταν αποκλειστικά αρμοδιότητα της κυβέρνησης να λάβει αυτή την απόφαση εξ αρχής.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο Nordio εξήγησε ότι φτάσαμε σε αυτό το σημείο μετά από μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που δεν έχει γίνει καλά κατανοητή.
Με άλλα λόγια, η απόφαση αυτή, εκτός του ότι επαναλαμβάνει την αρχή ότι είναι καθήκον των κρατών [μελών] να προσδιορίζουν ποια κράτη είναι ασφαλή, θέτει στη συνέχεια προϋποθέσεις όταν ένας δικαστής προτίθεται να δώσει διαφορετικό ορισμό του ασφαλούς κράτους όσον αφορά την κατάσταση ορισμένων ανθρώπων.
Ως εκ τούτου, ο νέος νόμος διευκρινίζει πλέον ότι οποιαδήποτε δικαστική ένσταση μπορεί να έρθει μόνο στο “στάδιο της έφεσης”, δήλωσε ο Nordio, με τον πυρήνα της νομοθεσίας να είναι ότι κάθε δικαστής που επιθυμεί να αμφισβητήσει την κράτηση “πρέπει, όταν αποφασίζει, να αναφέρει εξαντλητικά και πλήρως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους η συγκεκριμένη χώρα δεν θεωρείται ασφαλής για το συγκεκριμένο [συγκεκριμένο] άτομο”.
Με αυτόν τον τρόπο, ο ορισμός των ασφαλών χωρών, που καθορίζεται από την κυβέρνηση, δεν μπορεί να ανακληθεί από ακτιβιστές δικαστές που επιθυμούν να ακυρώσουν την κράτηση δεκάδων ή εκατοντάδων μεταναστών ταυτόχρονα, όπως συνέβη σε αυτή την περίπτωση. Απώτερος στόχος της τροπολογίας ήταν να διασφαλιστεί, όπως υπογράμμισε ο Nordio, ότι εάν ο κατάλογος των ασφαλών χωρών βρίσκεται σε νόμο, κανένας δικαστής δεν μπορεί να τον ακυρώσει.
Όπως υπενθύμισε ο υπουργός Εσωτερικών Matteo Piantedosi στους δημοσιογράφους στη συνέντευξη Τύπου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη αναγνωρίσει το πρωτόκολλο της Αλβανίας ως “εθνικό δίκαιο”, καθώς και το γεγονός ότι όσο δεν υπάρχει κοινός κατάλογος της ΕΕ -κάτι που θα εισαχθεί μόνο ως μέρος του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης το 2026- ο χαρακτηρισμός των χωρών προέλευσης ως ασφαλών είναι αποκλειστικά αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Ένας μελλοντικός χαρακτηρισμός σε επίπεδο ΕΕ θα αποφασιστεί από τις Βρυξέλλες, αλλά θα συνδέεται με ιστορικά στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις αιτήσεις ασύλου, καθιστώντας αυτόματα κάθε χώρα με ποσοστό έγκρισης ασύλου μικρότερο από 20% σε επίπεδο ΕΕ να θεωρείται “ασφαλής”.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, το Συμβούλιο Υπουργών επικαιροποίησε επίσης τον προηγούμενο “ασφαλή” κατάλογο 22 χωρών της Ιταλίας και αφαίρεσε το Καμερούν, την Κολομβία και τη Νιγηρία, αλλά οι δύο εν λόγω χώρες σε αυτή την περίπτωση -η Αίγυπτος και το Μπαγκλαντές- παρέμειναν “ασφαλείς” προς το παρόν.
Χωρίς άλλα νομικά εμπόδια, το πρωτόκολλο της Αλβανίας μπορεί επιτέλους να προχωρήσει.
Η Ιταλία ελπίζει να στεγάσει έως και 36.000 ενήλικες άνδρες μετανάστες στις δύο εγκαταστάσεις κάθε χρόνο, εμποδίζοντας όσους έχουν απορριφθεί οι αιτήσεις ασύλου να αποφύγουν την απέλαση.Ενώ τα ιταλικά αριστερά κόμματα επιτίθενται ανελέητα στην κυβέρνηση για τη δημιουργία των κέντρων, η πλειονότητα των κρατών μελών της ΕΕ έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους για το πρωτόκολλο και άρχισαν να πιέζουν για τη μετατροπή του σε ένα μέσο σε όλη την ΕΕ κάποια στιγμή.
Όταν έχεις εισαγγελείς και δικαστές να βρίσκονται σε εκδηλώσεις του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, δεν υπάρχει Δικαιοσύνη. Θέλει γκρέμισμα σε όλες τις δυτικές χώρες.
Βλέπουμε πόσο σάπιο είναι το δικαστικό καθεστώς σε Ελλάδα, Ιταλία, Αγγλία, Αμερική.