ην πρόταση της κυβέρνησης για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από την κλιματική αλλαγή παρουσίασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στην ειδική Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα.
Παράλληλα, προανήγγειλε τη διοργάνωση διάσκεψης κορυφής στην Αθήνα, με αντικείμενο την αντιμετώπιση των κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, εντός του 2020.
Στην έναρξη της ομιλίας του, ο κ. Μητσοτάκης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2018 στο Μάτι, που κόστισε τη ζωή 102 ανθρώπων. «Νωρίς το απόγευμα της 23ης Ιουλίου πέρυσι, μία μικρή πυρκαγιά ξέσπασε σε λόφο έξω από την Αθήνα. Οι πυροσβεστικές υπηρεσίες αντιμετωπίζουν χιλιάδες τέτοιες φωτιές κάθε χρόνο. Αυτή όμως ήταν διαφορετική. Οδηγημένη από ισχυρότατους ανέμους, εξαπλώθηκε γρήγορα και έφθασε στην προαστιακή κωμόπολη του Ματιού. Μόλις μπήκε στην πευκόφυτη οικιστική περιοχή, κατέστη αδύνατο να περιοριστεί. Οι άνθρωποι έτρεχαν για να σώσουν τη ζωή τους, πριν δοθεί οιαδήποτε εντολή εκκένωσης» υπενθύμισε ο πρωθυπουργός.
Και προσέθεσε: «102 δεν τα κατάφεραν. Πέθαναν σε μια πύρινη κόλαση. Όλα έγιναν σε λιγότερο από τέσσερις ώρες. Η καταστροφή στο Μάτι συγκλόνισε βαθύτατα την ελληνική κοινωνία. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι η άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Δεν είναι πρόβλημα που μπορούμε να μεταθέσουμε για λίγες δεκαετίες».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους, ακόμη και όσους δεν πιστεύουν ότι έχει ανθρωπογενή αίτια. Και οι δράσεις μετριασμού και προσαρμογής σε αυτή χρειάζονται καταμερισμό εργασίας, συντονισμό και χρήματα. Η Ελλάδα στον διεθνή καταμερισμό εργασίας έχει αναλάβει σαφείς πρωτοβουλίες για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συμπεριλαμβανομένης της διάβρωσης των μνημείων, υπογράμμισε, αναδεικνύοντας τις πρωτοβουλίες της χώρας μας -με την υποστήριξη της UNESCO και του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας- για την αντιμετώπιση των κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά.
Επίσης, στάθηκε στις ενέργειες της Ελλάδας για την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη διαχείριση απορριμμάτων και την έμφαση σε ένα μοντέλο πράσινης οικονομίας.
Αναλυτικά η ομιλία του πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα
Κύριε Γενικέ Γραμματέα, Εξοχότητες, Κυρίες και Κύριοι,
Νωρίς το απόγευμα της 23ης Ιουλίου πέρυσι μία μικρή πυρκαγιά ξέσπασε σε λόφο έξω από την Αθήνα. Οι πυροσβεστικές υπηρεσίες αντιμετωπίζουν χιλιάδες τέτοιες φωτιές κάθε χρόνο.
Αυτή όμως ήταν διαφορετική. Οδηγημένη από ισχυρότατους ανέμους, εξαπλώθηκε γρήγορα και έφθασε στην προαστιακή κωμόπολη του Ματιού. Μόλις μπήκε στην πευκόφυτη οικιστική περιοχή κατέστη αδύνατο να περιοριστεί. Οι άνθρωποι έτρεχαν για να σώσουν τη ζωή τους πριν δοθεί οιαδήποτε εντολή εκκένωσης.
102 δεν τα κατάφεραν. Πέθαναν σε μια πύρινη κόλαση. Όλα έγιναν σε λιγότερο από τέσσερις ώρες.
Η καταστροφή του Μάτι συγκλόνισε βαθύτατα την ελληνική κοινωνία. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι η άμεση συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Δεν είναι πρόβλημα που μπορούμε να μεταθέσουμε για λίγες δεκαετίες.
Πρέπει να αντιμετωπιστεί εδώ και τώρα, καθώς οι επιπτώσεις της επηρεάζουν τις ζωές εκείνων που, μέχρι πρότινος, δεν ενδιαφέρονταν πολύ για το θέμα.
Η χώρα μου είναι ένα καλειδοσκόπιο φυσικής ομορφιάς και μοναδικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Ο σεβασμός του φυσικού κόσμου ήταν βασικός πυλώνας πολλών Ελλήνων φιλοσόφων, οι οποίοι κατανόησαν τις συνέπειες της διατάραξης της ευαίσθητης ισορροπίας μεταξύ ανθρώπου και φύσης.
Ωστόσο, οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν πρόσβαση σε επιστημονικά δεδομένα. έκαναν μόνο υποθέσεις. Εμείς δεν έχουμε αυτή τη δικαιολογία, όμως δεν έχουμε αναλάβει δράση.
Σχεδόν το ήμισυ του επιπλέον διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται από τον άνθρωπο κατέληξε στην ατμόσφαιρα μετά τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η επιστημονική γνώση για το περιβάλλον ήταν αρκετά ισχυρή ώστε να μας προειδοποιεί για τις συνέπειες των ανεξέλεγκτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Το οικονομικό μέλλον της Ελλάδας συνδέεται με την ικανότητά της να προστατεύσει το μοναδικό φυσικό της περιβάλλον.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας απειλεί τις ακτές και τα νησιά μας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα όπως οι καταιγίδες, οι πλημμύρες και τα κύματα καύσωνα έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία και στην οικονομία μας.
Η κλιματική αλλαγή θα λειτουργήσει επίσης ως τροχοπέδη στην οικονομική μας ανάπτυξη και στην ευημερία του ελληνικού λαού, καθώς θα επηρεάσει αρνητικά οικονομικούς τομείς όπως η γεωργία και ο τουρισμός.
Έχουμε κάνει την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής κεντρική συνιστώσα των κυβερνητικών μας πολιτικών.
Είμαστε πλήρως δεσμευμένοι στην εφαρμογή της Συμφωνίας των Παρισίων και της Ατζέντας των Ηνωμένων Εθνών για το 2030, με τους 17 στόχους της για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDGs).
Η κυβέρνησή μου υποστηρίζει σθεναρά το στρατηγικό μακροπρόθεσμο όραμα για μια οικονομία της ΕΕ που δεν θα επιβαρύνει το κλίμα έως το 2050.
Για εμάς δεν είναι απλώς μία υποχρέωση, αλλά μία ευκαιρία. Έχουμε ήδη εκπληρώσει τους στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το 2020. Παράγουμε το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας μας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σκοπεύουμε να φτάσουμε στο 35% έως το 2030.
Η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να υιοθετήσει μία νέα, φιλόδοξη Εθνική Στρατηγική για την Ενέργεια και το Κλίμα πριν το τέλος του έτους.
Στόχος μας είναι να κλείσουμε όλες τις λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2028. Και σχεδιάζουμε να απαγορεύσουμε τα πλαστικά μιας χρήσης σε ολόκληρη τη χώρα από το 2021.
Ωστόσο, η αλλαγή του κλίματος δεν επηρεάζει μόνο το παρόν και το μέλλον μας. Επηρεάζει επίσης το παρελθόν μας, την ιστορία μας.
Τα ακραία καιρικά φαινόμενα και ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος των δυσμενών κλιματικών συνθηκών έχουν τη δυνατότητα να βλάψουν σημαντικά τις τοποθεσίες πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
Αλλά και να διαταράξει τους παραδοσιακούς τρόπους ζωής. Όταν τα ελαιόδεντρα καταστρέφονται από βακτήρια και την μύγα ελιάς δεν είναι μόνο οικονομική καταστροφή.
Επηρεάζει τη ζωή των τοπικών κοινοτήτων σε τέτοιο βαθμό ώστε να αποτελεί απειλή για τη μοναδική άυλη πολιτιστική κληρονομιά μας.
Η Ελλάδα ανησυχεί βαθύτατα για τις πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική μας κληρονομιά.
Πέρυσι τον Ιούνιο συγκαλέσαμε στην Αθήνα ένα διεθνές συνέδριο με τίτλο «Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αντιμετωπίζοντας την Πρόκληση», με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ενθάρρυνση παγκόσμιας δράσης για το ζήτημα.
Το αποτέλεσμά της συμπεριλήφθηκε σε πρόταση, η οποία, με την υποστήριξη της UNESCO και του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού, παρουσιάστηκε στη διάσκεψη κορυφής για το κλίμα.
Η προσπάθεια μας πρέπει να επικεντρωθεί στην πρόληψη και την παρακολούθηση. Εκτός από τις μεγάλες καταστροφές, οι αλλαγές είναι συχνά λεπτές, σταδιακές και δεν εντοπίζονται στα αρχικά στάδια. Η ευαισθητοποίηση όχι μόνο σε παγκόσμιο αλλά και σε τοπικό επίπεδο είναι καθοριστική για την επίτευξη των στόχων μας.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Γενικό Γραμματέα, όλα τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, τους διεθνείς οργανισμούς και τους μη κρατικούς φορείς που υποστήριξαν αυτή την πρωτοβουλία και να ενθαρρύνω όσους δεν το έχουν πράξει ακόμα να ενστερνιστούν τις δεσμεύσεις της.
Η χώρα μου προτίθεται να συγκαλέσει σύνοδο υψηλού επιπέδου το προσεχές έτος στην Αθήνα, με στόχο την υιοθέτηση δήλωσης για την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Το 2020 σηματοδοτεί 2.500 χρόνια από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας. Η αθηναϊκή νίκη άνοιξε το δρόμο για τον χρυσό αιώνα της κλασικής ελληνικής Αθήνας.
Υπό την σκιά της Ακρόπολης, ας υποσχεθούμε ότι ένα μνημείο που έχει επιβιώσει για 25 αιώνες θα συνεχίσει να αποτελεί φάρο ομορφιάς και φυσικής ισορροπίας που θα εκτιμηθεί από τις γενιές που έρχονται.
Σας ευχαριστώ.
