Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας αποφάνθηκε ότι η κυβέρνηση της Σκωτίας δεν μπορεί να κάνει δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία χωρίς έγκριση από το βρετανικό κοινοβούλιο, επιφέροντας ένα πλήγμα στις ελπίδες των εθνικιστών για τη διεξαγωγή μιας ψηφοφορίας το επόμενο έτος.
Το 2014 οι Σκωτσέζοι απέρριψαν το ενδεχόμενο να δοθεί τέλος στην ένωση με την Αγγλία με ποσοστό 55% έναντι 45%, αλλά οι οπαδοί της ανεξαρτησίας υποστήριξαν πως το δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση που διεξήχθη δύο χρόνια αργότερα, στην οποία εναντιώθηκαν οι Σκωτσέζοι ψηφοφόροι, άλλαξε τις συνθήκες.
Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον, επικεφαλής του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας (SNP) που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, ανακοίνωσε νωρίτερα φέτος πως σκοπεύει να κάνει μια συμβουλευτική ψηφοφορία για την ανεξαρτησία στις 19 Οκτωβρίου 2023, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι σύννομη και να αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα.
Ωστόσο η βρετανική κυβέρνηση στο Λονδίνο έχει πει πως δεν θα δώσει άδεια για άλλο ένα δημοψήφισμα, λέγοντας ότι αυτό πρέπει να διεξάγεται μία φορά σε μια γενιά. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως οι ψηφοφόροι παραμένουν μοιρασμένοι στα δύο όσον αφορά την υποστήριξη της ανεξαρτησίας και μια ψηφοφορία θα είναι πολύ αμφίρροπη.
Ο πιο υψηλόβαθμος νομικός αξιωματούχος της σκωτσέζικης κυβέρνησης είχε ρωτήσει το Ανώτατο Δικαστήριο αν η κυβέρνηση της Σκωτίας μπορεί να εγκρίνει νόμο που θα ανοίγει τον δρόμο για ένα συμβουλευτικό δεύτερο δημοψήφισμα χωρίς την έγκριση του βρετανικού κοινοβουλίου.
Η ομόφωνη ετυμηγορία των πέντε δικαστών του δικαστηρίου ήταν ότι δεν μπορεί.
“Το κοινοβούλιο της Σκωτίας δεν έχει την εξουσία να νομοθετήσει για ένα δημοψήφισμα σχετικά με την ανεξαρτησία της Σκωτίας”, δήλωσε ο Ρόμπερτ Ριντ, πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Βάσει του Νόμου για τη Σκωτία του 1998, με τον οποίο δημιουργήθηκε το σκωτσέζικο κοινοβούλιο και μεταβιβάσθηκαν σε αυτό κάποιες εξουσίας από το Ουέστμινστερ, όλα τα θέματα που σχετίζονται με την Ένωση των βασιλείων της Σκωτίας και της Αγγλίας αφήνονται για το βρετανικό Κοινοβούλιο. Το δικαστήριο κατέληξε πως οποιοδήποτε δημοψήφισμα, ακόμη και συμβουλευτικό, είναι τέτοιο θέμα.
Αν και η απόφαση του δικαστηρίου θα απογοητεύσει τους εθνικιστές, δεν είναι το τέλος του ζητήματος.
Το SNP, που κυριαρχεί στην πολιτική της Σκωτίας για περισσότερο από μια δεκαετία κερδίζοντας τη συντριπτική πλειοψηφία των εδρών στις βρετανικές εκλογές του 2019, υποστηρίζει πως η άρνηση της βρετανικής κυβέρνησης να επιτρέψει ένα δεύτερο δημοψήφισμα σημαίνει πως οι απόψεις των Σκωτσέζων δεν λαμβάνονται υπόψη.
Η Στέρτζον έχει ήδη υποσχεθεί πως μια ήττα στο Ανώτατο Δικαστήριο θα σήμαινε πως το κόμμα της θα πάρει μέρος στις επόμενες βρετανικές εκλογές, που αναμένεται να διεξαχθούν το 2024, προβάλλοντας ως μοναδικό θέμα την ανεξαρτησία της Σκωτίας.
Η Στέρτζον έγραψε στο Twitter πως απογοητεύθηκε από την απόφαση, αλλά θα τη σεβαστεί.
“Ένας νόμος, που δεν επιτρέπει στη Σκωτία να επιλέξει το μέλλον της χωρίς τη συγκατάθεση του Ουέστμινστερ, εκθέτει ως μύθο οποιαδήποτε ιδέα περί του ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια εθελοντική σύμπραξη και αιτιολογεί την Ίντι (ανεξαρτησία)”, έγραψε Στέρτζον.
“Η σημερινή απόφαση μπλοκάρει μια διαδρομή προς το να ακουστεί η φωνή της Σκωτίας για την ανεξαρτησία — αλλά σε μια δημοκρατία η φωνή μας δεν μπορεί και δεν θα φιμωθεί”, έγραψε στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
