Μόνο στην Ελλάδα: Η απίθανη ιστορία των δίδυμων σηράγγων Σκαραμαγκά που δεν βγάζουν πουθενά

Στην περιοχή του Σκαραμαγκά βρίσκονται δύο σήραγγες. Αυτές είναι παράλληλα στην εθνική οδό. Η κατασκευή τους έλαβε χώρα την περασμένη δεκαετία. Όμως, το έργο δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ. Το κόστος του έργου στο βουνό ανέρχεται περίπου στα 22.000.000 ευρώ. Ίσως να ήταν ένα από τα πιο σημαντικά έργα στην Αττική.

Με τη νεότερη μορφή του (όχι τις τρύπες στο βουνό, άλλη ιστορία αυτή…) εντάχθηκε στο στο ΠΕΠ Αττικής τον Νοέμβριο του 2012 επί Γιάννη Σγουρού, αλλά γρήγορα “θάφτηκε”. Η Ρένα Δούρου υποσχέθηκε -χωρίς αντίκρισμα- ότι το βγάζει οριστικά από τη ναφθαλίνη… Οπότε μένει να δούμε πόσο αποτελεσματικά θα ασχοληθεί η διοίκηση Πατούλη με το θέμα.

Σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για έργο ζωτικής σημασίας για τη Δυτική Αθήνα, τη Δυτική Αττική αλλά και ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα, παραμένει στα συρτάρια. Πρόκειται για την κυκλοφοριακή αναβάθμιση του ανισόπεδου κόμβου Σκαραμαγκά, που θα βελτίωνε θεαματικά την κυκλοφορία στην Εθνική Οδό και την Λεωφόρο Σχιστού. Το έργο, που ξεκίνησε στο τέλος του προηγούμενου αιώνα, προκάλεσε ανυπολόγιστη περιβαλλοντική καταστροφή και ρούφηξε άφθονο χρήμα με μελέτες και ημιτελείς εργασίες. Η Περιφέρεια Αττικής το επανέφερε προς στιγμήν το 2012, μα το εξαφάνισε και πάλι. Τελικά από αυτό έμειναν μόνο κάποιες τρύπες να χάσκουν στον Σκαραμαγκά. Αλλά ας τα πάρουμε με τη σειρά.

Οι σήραγγες του Σκαραμαγκά «κατάπιαν» 22 εκατ. ευρώ

Η ιστορία ξεκινάει το 1997, όταν δημοπρατήθηκε το έργο των δίδυμων σηράγγων. Έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί το 2001, αλλά οι ελλιπείς μελέτες (που επέτρεψαν στον εργολάβο να διεκδικεί ολοένα και περισσότερα), και τα προβλήματα χρηματοδότησης οδήγησαν στην εγκατάλειψή του. Εμπόδιο στάθηκε και μια ηλικιωμένη κυρία που διατηρούσε σπίτι πάνω από τις υπό κατασκευήν σήραγγες. Το ελληνικό Δημόσιο είχε εν τω μεταξύ δαπανήσει περί τα 22 εκατ. ευρώ (!), περιλαμβανομένων των απαλλοτριώσεων.

Η σύμβαση που είχε υπογράψει η εταιρεία Παντεχνική ήταν ύψους 13,5 εκατ. ευρώ. Δεν πρόλαβε να γίνει η κατακύρωση του έργου και η Παντεχνική (Απρίλιος 1999) πρότεινε τροποποίησή του. Συγκεκριμένα να κατασκευαστεί μια δίδυμη σήραγγα, από την οποία θα διέρχεται η εθνική οδός Αθηνών – Κορίνθου, ενώ η αρχική προκήρυξη δεν περιελάμβανε κάτι τέτοιο. H πρότασή της περιείχε και σειρά άλλων μεταβολών, με τη δέσμευση ότι θα κατασκευάσει το έργο με το ίδιο κόστος.

Αν και ήταν προφανές πως το κόστος του έργου θα αυξανόταν στην περίπτωση των σηράγγων, το ΥΠΕΧΩΔΕ ενέκρινε την αλλαγή του σχεδιασμού. Όμως, ουδείς είχε υπολογίσει την ηλικιωμένη Χαϊδαριώτισσα, η οποία κατείχε έκταση τεσσάρων στρεμμάτων και μικρή κατοικία πάνω από τις σήραγγες, δίπλα στην καντίνα της Εθνικής Οδού.

H κάτοικος του Σκαραμαγκά ήταν ένας από τους ιδιοκτήτες που θα αποζημιώνονταν λόγω των απαλλοτριώσεων, αλλά υπήρχε μια ιδιαιτερότητα: Παρά το γεγονός ότι της επιδικάστηκαν 440.000 ευρώ (150 εκατ. δραχμές) ως αποζημίωση, δεν μπορούσε να τα πάρει, γιατί δεν διέθετε τους απαραίτητους τίτλους ιδιοκτησίας! Επιπλέον, δεν επιθυμούσε να φύγει από την περιοχή της σήραγγας και γι’ αυτόν τον λόγο προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Το 6ο τμήμα του ΣτΕ την δικαίωσε και δεύτερη απόφαση του ΣτΕ δεν επέτρεψε στο Δημόσιο να προχωρήσει στην αναγκαστική απαλλοτρίωση των τεσσάρων στρεμμάτων…

Όμως δεν ήταν μόνο αυτό το πρόβλημα. Διαρκείς τροποποιήσεις έργου, αλλεπάλληλες μελέτες και στέγνωμα των κονδυλίων έριξαν οριστικά το έργο στα… βράχια του Σκαραμαγκά. Αφού προηγουμένως είχαν κάνει “μια τρύπα στο βουνό”… H Παντεχνική αποσύρθηκε το 2003, αφού υπέβαλε στοιχεία για δύο τιμολόγια, ύψους περί τα 6 εκατ. ευρώ (άγνωστο τι απέγινε με αυτά).

Πέρασαν αρκετά χρόνια με το έργο στον “πάγο”, ώσπου η Περιφέρεια Αττικής ανέθεσε νέα μελέτη στο μελετητικό γραφείο του Ι. Δραγουμάνοβιτς. Αυτός επανήλθε στον αρχικό σχεδιασμό με ανισόπεδους κόμβους, εγκαταλείποντας τις σήραγγες. Το 2011 σε πανηγυρικό κλίμα δόθηκε συνέντευξη Τύπου στο Δημαρχείο Χαϊδαρίου, από τον μελετητή του έργου κ. Δραγουμάνοβιτς, Αντικείμενό της η ολοκλήρωση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω, οι νέες γέφυρες και οι αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις στην περιοχή.

Το έργο είχε τον τίτλο “Κατασκευή τριών ανισόπεδων Κόμβων στην ευρύτερη περιοχή του Σκαραμαγκά και ολοκλήρωση ημιδιανοιχθέντος τμήματος της Περιφερειακής Αιγάλεω για τη σύνδεσή της με την Π.Ε.Ο. Αθηνών – Κορίνθου”.

Η μελέτη που παρουσιάστηκε εκτενώς στο Δημαρχείο Χαϊδαρίου περιλάμβανε:
– Ολοκλήρωση της Δυτικής Περιφερειακής Αιγάλεω (μήκος 1,4 χλμ.), πάνω από τη λίμνη Κουμουνδούρου. Έχουν γίνει εδώ και αρκετά χρόνια τα χωματουργικά έργα. Η Λεωφόρος αυτή θα συνέδεε την Αττική Οδό με την Λεωφόρο Σχιστού και μέσω αυτής με το λιμάνι του Πειραιά.

– Ανισόπεδο κόμβο κοντά στο λιμανάκι του Σκαραμαγκά. Θα συνέδεε τη Δυτική Περιφερειακή με την Αθήνα και τον Πειραιά. Η σύνδεσή της με το ρεύμα προς Κόρινθο θα γινόταν από προηγούμενο κόμβο.

– Βελτίωση του υφιστάμενου ανισόπεδου κόμβου Λ. Αθηνών – Λ. Σχιστού, με την προσθήκη μιας επιπλέον γέφυρας για δίιχνη κίνηση από Σχιστό προς Κόρινθο και μονόιχνη από Αθήνα προς Πειραιά.

– Λύσεις για τοπικές κινήσεις μεταξύ των δύο οικισμών τής Αφαίας.

– Αντιπλημμυρική θωράκιση ολόκληρης τής περιοχής, καθώς και των οικισμών τής Αφαίας.

Ο μελετητής Ι. Δραγουμάνοβιτς διαβεβαίωσε την Χαϊδαριώτικη αντιπροσωπεία ότι δεν θίγεται σε κανένα σημείο το ίχνος τής αρχαίας Ιεράς Οδού. Δήλωσε ότι έγινε προσπάθεια να μην δημιουργηθούν μεγάλα ορύγματα ή επιχωματώσεις, που θα υποβαθμίσουν κι άλλο τον Σκαραμαγκά. Το έργο εντάχθηκε στο στο ΠΕΠ Αττικής 2007 – 2013 τον Νοέμβριο του 2012 και φαινόταν ότι επιτέλους θα υλοποιηθεί.